Συμπληρώνονται σήμερα δέκα χρόνια από το θάνατο του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη
Οι εκδηλώσεις που γίνονται προς τιμήν του στη Θεσσαλονίκη και ένα πολύτιμο απόσπασμα από τις Δέκα Εντολές του
Από τις 23 Ιουνίου του 2005 που ο «αόρατος» διαιτητής σφύριξε το τέλος και της παράτασης στο μάτς της ζωής του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, κανένας φορέας ή πρόσωπο – εκπρόσωπος της επίσημης πολιτείας ή της τοπικής αυτοδιοίκησης από τη γενέθλιά του Θεσσαλονίκη εισηγήθηκε, αποφάσισε ή διοργάνωσε εκδηλώσεις τιμής, μνήμης – έστω γνωριμίας με το – εν πολλοίς άγνωστο στους νεώτερους - έργο του αποχωρήσαντα ποιητή.
Δέκα χρόνια μετα την -σα σήμερα- φυσική του αναχώρηση ο Δήμος Θεσσαλονίκης διοργανώνει απόψε την δεύτερη - της σειράς δημόσιων εκδηλώσεων (άρχισαν με την ονοματοδοσία πλατείας στο κέντρο της πόλης, συνεχίστηκαν με εκδήλωση στο Δημοτικό Συμβούλιο αλλά και στη Διεθνή Έκθεση Bιβλίου και κορυφώνονται τον ερχόμενο Οκτώβριο με δίμηνης διάρκειας έκθεση ντοκουμέντων στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, από τη ζωή και το έργο του ποιητή).
Πρόκειται για εκδήλωση λόγου και μουσικής (με τη μορφή θεατρικής παράστασης) με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη γέννηση (Θεσσαλονίκη 9 Μαρτίου 1925) και δέκα χρόνων απ το θάνατο του (Αθήνα 23 Ιουνίου 2005) που θα πραγματοποιηθεί στο αίθριο του δημαρχείου.
Η τρίτη και τελευταία εκδήλωση στο πλαίσιο του έτους Αναγνωστάκη είναι μια μεγάλη έκθεση που θα αναπτυχθεί στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (15 Οκτωβρίου-15 Δεκεμβρίου) θα περιλαμβάνει τεκμήρια από τη ζωή και το έργο του ποιητή, προσωπικά του αντικείμενα, βιβλία του σε παλιές εκδόσεις, αλληλογραφία και χειρόγραφα από τα πολύτιμα αρχεία του γιου του, Ανέστη Αναγνωστάκη, αλλά και του αρχιτέκτονα - φίλου του ποιητή - Μίλτου Πολυβίου ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να εκδοθεί ένα λεύκωμα με το υλικό που έχει συγκεντρωθεί εν είδει καταλόγου.
Τεκμήριο -ενδεικτικό του ήθους, του σθένους, των "αρχών" που διατηρούσε ο ποιητής , οχι μονο για τις πολιτικές -ιδεολογικές του απόψεις αλλα και τη για τη λογοτεχνία και τη "διαχείριση" της απο τους "ειδικούς" ειναι το παρακάτω κείμενο - χειρόγραφο του με τον τίτλο:
"ΟΙ ΔΕΚΑ ΕΝΤΟΛΕΣ" -
(Tελευταίαι υποθήκαι μελλοθανάτου)
1) Μη συνεργάζεστε με έντυπα υπόπτου προελεύσεως, ανυπάρκτου σοβαρότητος και αμφιβόλου αισθητικής προγράμματος...
9) Μη καλλιεργείτε σχέσεις –ιδίως εξ αποστάσεως – με δήθεν πνευματικούς παράγοντες και κομματαρχίσκους της διανοήσεως που επισκέπτονται κατά καιρούς τη Θεσσαλονίκη., αποφύγετε κάθε εκδήλωση απέναντι τους, μη συναγελάζεστε με το πλήθος των ανιούντων ακροατών των bon pour l’ orient διαλέξεων των.
10) Στην σύγχρονη έκλυση των πνευματικών ηθών, στην ανεξερεύνητη βραζιλιάνικη ζούγκλα που λέγεται «νεοελληνική διανόηση» μέσα στο πλήθος των πάσης φύσεως μαστρωπών, εκπορνευτών και χαμερπών διανοουμένων που απεγνωσμένα συναγωνίζονται για την κατάκτηση του αριστείου της κακοήθειας και της ανηθικότητας, διατηρήστε πάση θυσία τον πυρήνα της ατομικής σας οντότητας , της συνέπειας των αρχών σας και της πνευματικής σας αξιοπρέπειας. Loin du foule litteraire (μακριά απ το λογοτεχνικό πλήθος) το σύνθημα σας μέχρι της παρελεύσεως της πικρής αυτής περιόδου. Η τέχνη δεν βιάζεται. Το μέλλον είναι δικό σας»
Το κείμενο (το χειρόγραφο του ποιητή σε τρείς σελίδες χαρτιού) δόθηκε απ τον Μανόλη Αναγνωστάκη που ...περίμενε την εκτέλεση του , στον παιδικό του φίλο Κλείτο Κύρου σε μια απ τις επισκέψεις που του εκανε, στις φυλακές του Γεντί Κουλε...
«…Και σε μια από τις επισκέψεις που έκανα για να σε δώ, μου έδωσες με τρόπο δυο διπλωμένα φύλλα χαρτιού, Καθώς απομακρυνόμουν από τις φυλακές , ξεδίπλωσα ανυπόμονα τα χαρτιά και διάβασα τον τίτλο :ΟΙ ΔΕΚΑ ΕΝΤΟΛΕΣ . Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό και παραθέτω τις δύο τελευταίες εντολές. Που εξακολουθούν, νομίζω, να έχουν μια διαχρονικότητα . Και μ΄αυτές να κλείσω την επιστολή μου…" γράφει ο ποιητής Κλείτος Κύρου (Θεσσαλονίκη 1921-3 Απριλίου 2006) σε μακροσκελές κείμενο του με τίτλο "Επιστολή στον Μανόλη Αναγνωστάκη" - συμβολή στο αφιερωματικό τεύχος για τον Μανόλη Αναγνωστάκη στο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό «Εντευκτήριο» (τεύχος 71) που εκδόθηκε το Δεκέμβριο του 2005. (εξι μήνες μετα το θάνατο του Αναγνωστάκη και μόλις τέσσερις πριν το θάνατο του Κλείτου Κύρου).
Γράφει μεταξύ άλλων για τις "Δέκα εντολές" σ εκείνο τον αφιερωματικό τόμο του "εντευκτηρίου" ο Κλείτος Κύρου: «…Και σε μια από τις επισκέψεις που έκανα για να σε δώ, μου έδωσες με τρόπο δυο διπλωμένα φύλλα χαρτιού, Καθώς απομακρυνόμουν από τις φυλακές , ξεδίπλωσα ανυπόμονα τα χαρτιά και διάβασα τον τίτλο : ΟΙ ΔΕΚΑ ΕΝΤΟΛΕΣ (Tελευταίαι υποθήκαι μελλοθανάτου). Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό και παραθέτω τις δύο τελευταίες εντολές. Που εξακολουθούν , νομίζω, να έχουν μια διαχρονικότητα . Και μ΄αυτές να κλείσω την επιστολή μου…
Σ.Σ Το πλήρες αδημοσίευτο κείμενο (τα τρία χειρόγραφα του Αναγνωστάκη) ανήκει στο προσωπικό αρχείο του ποιητή Κλείτου Κύρου το οποίο μετα το θάνατο του παραδόθηκε και φυλάσσεται στο Ελληνικό Λογοτεχνικό Αρχείο Θεσσαλονίκης).
Β.Χαρισοπούλου για ΑΠΕ
