Η γυναίκα από την Άνδρο: Το έργο του Θόρντον Ουάιλντερ που διαδραματίζεται στην Ελλάδα κυκλοφορεί στα ελληνικά

Στην ιστορία του Ουάιλντερ πρωταγωνιστεί μια απόκληρη από την Άνδρο, η αινιγματική Χρυσηίδα, μια εταίρα σαγηνευτικής ομορφιάς και σωκρατικής σοφίας, μέντορας των νεαρών ανδρών στο νησί της Βρύνου, τους οποίους μυεί στην ελληνική λογοτεχνία και φιλοσοφία.

Κοντά της, ο νεαρός Πάμφιλος, θαμώνας των συμποσίων της, ερωτευμένος με τη νεότερη αδερφή της και αντιμέτωπος με τα διλήμματα της κοινωνικής του θέσης, αναζητεί το νόημα της ύπαρξης – πώς ζει κανείς, πώς αγαπά και πώς πεθαίνει σ’ έναν σκληρό κόσμο περασμένου μεγαλείου και παρακμής.

Τοποθετημένο σ’ ένα μυθικό νησί του Αιγαίου, κάπου στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ., το διάσημο αυτό μυθιστόρημα του Θόρντον Ουάιλντερ καταπιάνεται με τα υπαρξιακά και κοινωνικά θέματα στα οποία θα επανέλθει οκτώ χρόνια αργότερα με τη θεατρική επιτυχία του «Η μικρή μας πόλη». 

«Ο Ουάιλντερ δεν είχε επισκεφθεί την Άνδρο, αλλά εμάς μας αγγίζει το θέμα γιατί είναι εξαιρετικά γλαφυρή και επιτυχημένη η περιγραφή του» λέει στη Lifo η μεταφράστρια του έργου Άννυ Σπυράκου. « Αναρωτήθηκα πολλές φορές αν έχει επισκεφθεί τις Κυκλάδες διαβάζοντάς το, αν και είναι εξαιρετικά απίθανο ένας συγγραφέας πριν από τον πόλεμο και δεν υπάρχει κάποια πηγή να μας μαρτυρά αυτό το ταξίδι.

Πάντως μεταφέρει εικόνες ανθρώπου που έχει μια καλή γνώση. Επιπλέον ο Ουάιλντερ ένας δεξιοτέχνης της γλώσσας, ξέρει να περιγράφει πράγματα, να στήνει εικόνες πολύ γλαφυρές και ζωντανές και πραγματικά έχει περιγραφές για το πώς από το ένα νησί βλέπει το άλλο, η δράση συμβαίνει σε ένα φανταστικό νησί που βλέπει την Άνδρο και μεταφέρει πολύ έντονα την εικόνα των νησιών, των Κυκλάδων που από το ένα βλέπουμε το άλλο και ρωτάμε κάθε φορά «ποιο είναι αυτό». Οπότε αυτό έχει για τον Έλληνα αναγνώστη ένα πρόσθετο ενδιαφέρον. Ένα άλλο στοιχείο που μας αγγίζει εμάς τους Έλληνες αναγνώστες είναι ότι ανήκει σε αυτή τη γενιά του 20-30 που είχαν κάνει κλασικές σπουδές σε καλά πανεπιστήμια -ο Ουάιλντερ σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Yale - και το όνειρό τους ήταν να πάνε στην Ευρώπη για να γνωρίσουν τον κλασικό κυρίως πολιτισμό. Πήγε στη Ρώμη και έχει γράψει και ένα βιβλίο με τις εκεί εμπειρίες του και έκανε και σπουδές φιλολογικές αρχαιολογίας, οπότε γνωρίζει για τον αρχαίο κόσμο».

Ο Ουάιλντερ – είναι σαφές ότι έχει μελετήσει κυρίως Ρωμαίους και γνωρίζει καλά τον κόσμο που ακολουθεί τον ελληνικό και η «Γυναίκα από την Άνδρο» βασίζεται σε ένα χαμένο -υπάρχουν μόνο σπαράγματα-  έργο του Τερέντιου. Ο Τερέντιος που γεννήθηκε το 185π.Χ. και πέθανε το 159π.Χ. πρόλαβε να γράψει και να δει επί σκηνής έξι κωμωδίες. Το 159 π.Χ. έκανε ένα ταξίδι στην Ελλάδα από το οποίο δεν επέστρεψε. Όλα τα έργα του Τερέντιου διαδραματίζονται στην Ελλάδα και όλα ανάγονται σε ελληνικά πρότυπα, του Μενάνδρου πρωτίστως και του Απολλόδωρου του Καρύστιου. Ο Ουάιλντερ κρατά κάποια κομμάτια από την πλοκή του έργου του Τερέντιου, που δεν ξέρουμε καν όλη, κυρίως για να μιλήσει για το τέλος μιας εποχής και το ξεκίνημα μιας άλλης, το τέλος του αρχαίου και το ξεκίνημα του χριστιανικού, που αλλάζει τη φιλοσοφία του κόσμου.

«Είναι ένα βιβλίο κομψοτέχνημα, εξαιρετικά καλογραμμένο και υπέροχα δουλεμένο που διαβάζεται πολύ ευχάριστα ωστόσο έχει μια βαθύτατα φιλοσοφική βάση» λέει η κ. Σπυράκου. «Υπάρχουν ηθικά διλλήματα σε αυτή την ιστορία που δείχνουν την σύγκρουση της μις εποχής με την άλλη. Αυτό το έργο είναι γραμμένο στις αρχές του ΄30 και είναι ένα σχετικά νεανικό έργο του Ουάιλντερ και το γράφει έχοντας πρόσφατες τις σπουδές του και την εμπειρία της Ρώμης και η αίσθηση της Ευρώπης είναι πρόσφατα στη ζωή του, είναι νωπά όπως και η αγάπη για τη φιλοσοφία».

Ο Θόρντον Ουάιλντερ είναι ο μοναδικός συγγραφέας που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Πούλιτζερ και στις δύο κατηγορίες, του θεάτρου και της μυθοπλασίας. Τη «Γυναίκα της Άνδρου» (1930) διαδέχθηκε το μυθιστόρημα «Ο Παράδεισος είναι ο προορισμός μου» (1935) μια εν μέρει πνευματώδης και σατιρική προσπάθεια για κοινωνικό ρεαλισμό ως απάντηση στην κριτική που του ασκούνταν ότι αγνοούσε τις συνθήκες ζωής και τις προκλήσεις της σύγχρονης Αμερικής.

Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο θέατρο ήταν με το έργο «Η Μικρή μας Πόλη», (1938) και τόσο αυτό όσο και το επόμενο βραβευμένο με Πούλιτζερ θεατρικό έργο του «Με τα δόντια» (1942), μια κωμωδία για την αιώνια μάχη του ανθρώπου για επιβίωση, ανέβηκαν με επιτυχία στο Μπροντγουέι, το δεύτερο σε σκηνοθεσία Ελία Καζάν.