Γιώργος Δεμερτζής- Δημήτρης Καρακαντάς: Βιολί στο τετράγωνο

Βιολί Χ 2 ή βιολί στο τετράγωνο! Το παιχνίδι με τους αριθμούς έγινε έμπνευση για δύο βιολονίστες που ανήκουν σε δύο διαφορετικές γενιές, τον Γιώργο Δεμερτζή και τον Δημήτρη Καρακαντά. Θα συναντηθούν στη σκηνή της Αίθουσας Δημήτρης Μητρόπουλος το Σάββατο 9 Νοεμβρίου (ώρα: 20.30) για να «συστήσουν» στους φίλους της μουσικής δωματίου ένα όχι και τόσο συνηθισμένο ρεπερτόριο γραμμένο για δύο βιολιά. Μάλιστα, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να μάθει περισσότερα στοιχεία για τα έργα που θα ερμηνευθούν, από τον πιανίστα Τίτο Γουβέλη που θα κάνει μια σύντομη παρουσίαση που θα προηγηθεί της συναυλίας. Μιας συναυλίας στην οποία το ακροατήριο θα απολαύσει τον Γιώργο Δεμερτζή υπό τη διπλή ιδιότητα του σολίστ του βιολιού αλλά και της βιόλας! Το ντούο θα παρουσιάσει έργα δύο Ελλήνων και δύο ξένων συνθετών: Σκαλκώτα και Παπάνα, αλλά και Προκόφιεφ και Ιζαΐ.

Δημήτρης Καρακαντάς 

Τα έργα:

Ως εναρκτήριο έργο για τη συναυλία «Βιολί2», οι δύο μουσικοί επέλεξαν το Ντούο για βιολί και βιόλα του Νίκου Σκαλκώτα (1904-1949). Ο Σκαλκώτας, μετά την αποφοίτησή του από την τάξη βιολιού του Ωδείου Αθηνών στα 1918 με αριστείο και μετάλλιο για τις εξαίρετες επιδόσεις του, σπούδασε σύνθεση στην Γερμανία με τους Βάιλ και Γιάρναχ, καθώς και με τον Άρνολντ Σαίνμπεργκ, δίπλα στον οποίο θήτευσε έως το 1931 χάρη σε υποτροφίες κοινωφελών ιδρυμάτων και ιδιωτών. Κατά την παραμονή του στη Γερμανία, έγραψε πάνω από 70 έργα, τα οποία όμως έχουν χαθεί. Η διάσωση των συνθέσεών του οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις πρωτοβουλίες της «Εταιρείας Φίλων Σκαλκώτα». Ο Νίκος Σκαλκώτας συνέθεσε το Ντούο για βιολί και βιόλα το 1938, στο τέλος της λεγόμενης «Πρώτης περιόδου» του (1927-1938), δηλαδή πέντε χρόνια μετά τον επαναπατρισμό του, όταν είχε ήδη αρχίσει να υφίσταται τις συνέπειες του καλλιτεχνικού του παροπλισμού και να κλείνεται στον εαυτό του.

Γνήσια λυρικότητα και παιγνιώδης διάθεση διαπνέουν τα τέσσερα μέρη της Σονάτας για δύο βιολιά σε ντο μείζονα, έργο 56 του Σεργκέι Προκόφιεφ (1891-1953). Η σύνθεση ολοκληρώθηκε το 1932, λίγα χρόνια πριν από την οριστική επιστροφή του διάσημου πιανίστα, μαέστρου και συνθέτη στην πρώην Σοβιετική Ένωση, έπειτα από μακρά περιήγησή του σε χώρες της Γηραιάς Ηπείρου αλλά και στον Νέο Κόσμο, με αγαπημένο του προορισμό κυρίως το Παρίσι, όπου έγινε γνωστός από τη συνεργασία του με τα περίφημα Ρωσικά Μπαλέτα. Σύμφωνα με τους μουσικολόγους, η σονάτα αυτή σηματοδοτεί την απεμπλοκή του από τις νεανικές συγκρουσιακές τάσεις του και τη μεταστροφή του σε μια ήπια και ώριμη απλότητα.

Σειρά έχουν, στη συνέχεια, τα Τρία κομμάτια για δύο βιολιά ενός ακόμη πολυτάλαντου καλλιτέχνη που, εκτός από βιολονίστας και συνθέτης, είναι και μαθηματικός! Ο λόγος για τον Θεσσαλονικό Σίμο Παπάνα, ο οποίος από τα εφηβικά του χρόνια έδρεψε δάφνες τόσο στον χώρο της μουσικής όσο και στο χώρο των θετικών επιστημών: 16 ετών πήρε δίπλωμα βιολιού και πτυχίο φούγκας, ενώ ταυτόχρονα διακρίθηκε και στον διαγωνισμό της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας. Σπούδασε μαθηματικά και μουσική στις Ηνωμένες Πολιτείες.  Δημιουργίες του για σόλο βιολί, ορχήστρα δωματίου αλλά και θεατρικές παραστάσεις έχουν παρουσιαστεί στην Ευρώπη, την Ασία και Αμερική, από τις οποίες ξεχωρίζει η πρωτότυπη μουσική που έγραψε για χοροθεατρικά έργα της Izumi Ashizawa που ανέβηκαν σε αρκετές χώρες. Το 2009, ερμήνευσε ο ίδιος, συνοδευόμενος από την Κ.Ο.Α., το κοντσέρτο του για βιολί και ορχήστρα. Παράλληλα, σταδιοδρομεί διεθνώς ως ερμηνευτής του σύγχρονου και μπαρόκ βιολιού, ενώ από το 2002 είναι μόνιμος εξάρχων της Κ.Ο.Θ. 

Ο Βέλγος βιολονίστας, μαέστρος και συνθέτης Εζέν Ιζαΐ (1858-1931), αν και στα παιδικά του χρόνια είχε υπάρξει ένας ατίθασος μαθητής που δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στο ωδειακό περιβάλλον, υπήρξε ένας από τους πιο ξακουστούς βιρτουόζους όλων των εποχών. Στη διάρκεια του βίου του είχε την τύχη να γνωρίσει εξέχουσες καλλιτεχνικές προσωπικότητες όπως, μεταξύ άλλων, τον Φραντς Λιστ, τον Σεζάρ Φρανκ, τον Έντβαρντ Γκρηγκ και τον Άντον Ρουμπινστάιν, με τον οποίο άλλωστε είχε πραγματοποιήσει περιοδείες στην Ευρώπη. Η σονάτα για δύο βιολιά που θα ακουστεί στη συναυλία της 9ης Νοεμβρίου, είναι έργο του 1915 και φέρει αφιέρωση του συνθέτη προς την Βασίλισσα Ελισάβετ του Βελγίου, της οποίας ο Ιζαΐ ήταν προσωπικός καλλιτεχνικός σύμβουλος και δάσκαλος βιολιού.

Γιώργος Δεμερτζής

Οι δύο σολίστες:

Βασικός εκπρόσωπος της νεότερης ελληνικής σχολής βιολιού, ο Γιώργος Δεμερτζής είναι ένας σολίστ που υπηρετεί εδώ και πολλά χρόνια τη μουσική δωματίου τόσο ως ιδρυτικό μέλος του διάσημου Νέου Ελληνικού Κουαρτέτου όσο και ως μουσικοπαιδαγωγός εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. Εκτός από βιολί, παίζει επίσης βιόλα. Μελέτησε βιολί στη γενέτειρά του, την Χαλκίδα και στην Αθήνα, στο Ελληνικό Ωδείο με τον Στέλιο Καφαντάρη. Είναι επίσης απόφοιτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. Έχει πραγματοποιήσει ζωντανές εμφανίσεις με γνωστές ορχήστρες στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία και έχει λάβει μέρος σε πολλές ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές παρουσιάζοντας έργα Ελλήνων και ξένων συνθετών σε πρώτη παγκόσμια ή ελληνική εκτέλεση (Σκαλκώτας, Σισιλιάνος, Μπάρτοκ, Νίλσεν, κ.ά.).  

Ο Δημήτρης Καρακαντάς ζει εδώ και μία δεκαετία στην Βιέννη, όπου σπούδασε κλασικό και μπαρόκ βιολί και ηχοληψία ως υπότροφος του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής, του Ι.Κ.Υ. και του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης. Στην Αυστρία, θήτευσε δίπλα στον Guenter Pichler και την Joanna Madroszkiewicz. Η καταγωγή του είναι από τη Λάρισα. Στην Ελλάδα, μελέτησε βιολί με τους Γιάννη Γεωργιάδη και Δημήτρη Χανδράκη. Ο Δημήτρης Καρακαντάς είναι αποδέκτης πολλών διακρίσεων και βραβείων σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς ("Fidelio" της Ραδιοφωνίας της Βιέννης, 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Νέων Ταλέντων της Μολδαβίας, κ.ά.). Ο νεαρός καλλιτέχνης έχει στο ενεργητικό του δύο ηχογραφήσεις: η πρώτη περιλαμβάνει έργα για σόλο βιολί και ντουέτα, ενώ η δεύτερη ("Alba Tanguera") συνθέσεις για βιολί και κιθάρα. Ο Δημήτρης Καρακαντάς παίζει με βιολί Paolo Antonio Testore που κατασκευάστηκε στο Μιλάνο το 1757.

Info:

Σάββατο 9 Νοεμβρίου, ώρα 20:30
Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος

Οι τιμές των εισιτηρίων για τη συναυλία μουσικής δωματίου του Γιώργου Δεμερτζή και του Δημήτρη Καρακαντά είναι: 12 (Ζώνη Β) και 20 € (Zώνη Α). Ειδικές τιμές: 5 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 € (65+ και πολύτεκνοι).

Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333

και στην ιστοσελίδα του Μ.Μ.Α.: www.megaron.gr