Can we talk about this? DV8 Physical Theatre

Πώς μια δημοκρατική κοινωνία, η οποία θεωρητικά υπερασπίζεται τον πλουραλισμό, αντιμετωπίζει τις ενέργειες ομάδων που δρουν εντός της με φονταμενταλιστικές πρακτικές; Πόση ελευθερία λόγου αναλογεί σε μια προοδευτική μουσουλμάνα, όταν επικρίνει κάποιο απ’ τα 85 συμβούλια ισλαμικού νόμου που λειτουργούν σήμερα επί βρετανικού εδάφους κι επιβάλλουν τον αναγκαστικό γάμο στις γυναίκες; Κατά πόσο είναι ελεύθεροι οι Δυτικοί ν’ ασκήσουν κριτική σε καταπιεστικές εκφράσεις της σαρίας, χωρίς να χαρακτηριστούν ρατσιστές και ισλαμοφοβικοί; Μπορούν, τελικά, και οι δυο πλευρές να μιλήσουν γι’ αυτά τα θέματα ως ισότιμα, χωρίς ν’ αυτολογοκριθούν;

Ο ιδρυτής των DV8, Λόιντ Νιούσον, στάθηκε στο ερώτημα του τίτλου και άφησε τις απαντήσεις στους θεατές. Συγκέντρωσε περισσότερες από 40 συνεντεύξεις διαφόρων ανδρών και γυναικών, κυρίως Βρετανών, που βίωσαν στο πετσί τους τον ισλαμικό νόμο σε διαφορετικές εκδοχές και ισορροπίες δυνάμεων. Με αφετηρία τη φετβά για του Σατανικούς Στίχους του Σαλμάν Ρούσντι ή τον σάλο που ξεσήκωσαν τα βλάσφημα σκίτσα του Δανού κομίστα Κουρτ Βέστεργκορ, οι DV8 συνομίλησαν, μεταξύ άλλων, με τον Ουσάμ Χασάν, πρώην ιμάμη στο Leyton και νυν λέκτορα Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Middlesex, ο οποίος υποστήριξε τη συμβατότητα της δαρβινικής θεωρίας με το Κοράνι. Επίσης, πήραν συνέντευξη απ’ την Αϊάν Χίρσι Αλί. Η Αλί συνυπόγραψε το 2004 το φιλμ Submission μαζί με τον Τέο Βαν Γκογκ (απόγονο του διάσημου ζωγράφου) για την κακομεταχείριση των γυναικών στο Ισλάμ. Η κατάληξή τους; Ο Βαν Γκογκ δολοφονήθηκε, έχοντας καρφωμένο στο στήθος του ένα απειλητικό μήνυμα για την Aλί.

Για 80 λεπτά, αληθινές ιστορίες θρησκευτικού φανατισμού διαδέχονταν η μία την άλλη στα στόματα και τα σώματα των ηθοποιών/χορευτών, που τις ενσάρκωναν υποδειγματικά. Ακόμα και η πιο έντονη χορογραφία δεν έκαμπτε τη σοκαριστική αφήγηση, «κλειδώνοντας» λαχανιάσματα στη φυσική ροή της. Λόγος και κίνηση ήταν ένα αδιάσπαστο δραματουργικό σύνολο. Το Can we talk about this? ήταν ένα καθαρό, διαπολιτισμικό ντιμπέιτ, χωρίς διδακτική διάθεση. Μόνο ντοκουμέντα. Η ενέργειά του σε μαστίγωνε σε τέτοιο βαθμό που δύσκολα γλίτωνες την αυτοκριτική στο τέλος. Κι ας μην είχες το θάρρος να σηκώσεις το χέρι σου στο εναρκτήριο κι άβολο ερώτημα της παράστασης που απευθύνει ένα μέλος της ομάδας στους θεατές: «Θεωρείτε τον εαυτό σας ηθικά ανώτερο απ’ τους ταλιμπάν;».

Αλέξανδρος Ρουκουτάκης