Δειπνούσαμε 2 ώρες μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Όπως οι τυφλοί.

Οι πόρτες κλείνουν. Απόλυτο σκοτάδι. «Θα ακολουθήσετε τις εντολές του σερβιτόρου για να φτάσετε στο τραπέζι σας» μας ενημερώνουν στον προθάλαμο. Βρισκόμαστε στο Κρητικό Κέντρο Αόρη, δίπλα στα ΚΤΕΛ Κηφισού, και είμαστε έτοιμοι, εμείς και εκατοντάδες άλλοι συνδαιτυμόνες, να δειπνήσουμε για πρώτη φορά κάτω από το απόλυτο σκοτάδι.

Το «Δείπνο στο Σκοτάδι» συνδιοργανώνουν η Αστική Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Με άλλα Μάτια» και το meallamatia.gr. Και πράγματι αυτό είναι το μότο της βραδιάς. «Έλα να ζήσεις μια εμπειρία με άλλα μάτια». Να ζήσεις για μερικές στιγμές σαν να ήσουν τυφλός.

Έχουμε μπει στο χώρο, ωστόσο δεν μπορείς να καταλάβεις πολλά γι' αυτόν. Αυτό που ακούς είναι μόνο μια βοή ανθρώπων, που σε κάνει να πιστεύεις πως πράγματι είναι αρκετοί ακόμη μέσα στην αίθουσα. Όπως μας ενημερώνει λίγο αργότερα ο πρόεδρος της ΑΜΚΕ και εμπνευστής της εκδήλωσης, Βαγγέλης Αυγουλάς, στο δείπνο συμμετέχουν 190 άτομα.

Η πρώτη αίσθηση που αρχίζει να διεγείρεται υπό το σκοτάδι είναι η αφή. Αγγίζεις την καρέκλα για να κάτσεις, αγγίζεις το ποτήρι και τα μαχαιροπίρουνα, αγγίζεις το φαγητό για να δεις τι είναι. Είναι η στιγμή που σκέφτεσαι πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η ζωή για έναν άνθρωπο, που περνά τη συγκεκριμένη δοκιμασία κάθε μέρα.

Η διοργάνωση γίνεται φέτος για 12η φορά. Όλα ξεκινούν πριν μερικά χρόνια στο Ρέθυμνο, όπου και λαμβάνει χώρα το πρώτο Dinner in the Dark. «Αρχίσαμε με 4 άτομα να σερβίρουν 70 θαμώνες. Είμαι πολύ περήφανος γιατί σήμερα καταφέραμε να φτάσουμε τους 70 εθελοντές» εξηγεί λίγο μετά το τέλος της εκδήλωσης.

Βρισκόμαστε, όμως, ακόμα στην αρχή. Η πρώτη αίσθηση που αρχίζει να διεγείρεται υπό το σκοτάδι είναι η αφή. Αγγίζεις την καρέκλα για να κάτσεις, αγγίζεις το ποτήρι και τα μαχαιροπίρουνα, αγγίζεις το φαγητό για να δεις τι είναι. Είναι η στιγμή που σκέφτεσαι πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η ζωή για έναν άνθρωπο, που περνά τη συγκεκριμένη δοκιμασία κάθε μέρα.

Υπεύθυνος του τραπεζιού μας είναι ο Νίκος με τη βαριά φωνή. Αυτός είναι που μας σερβίρει και μας βοηθά σε ό,τι ζητάμε. Την πραγματική του μορφή δε θα τη δούμε ποτέ, καθώς μετά το άνοιγμα των φώτων, εξαφανίζεται.

Μεταξύ των σερβιτόρων, μερικοί τυφλοί. Όλοι τους φορούν στο χέρι τους ένα φωτεινό βραχιόλι. Αυτά τα φωτεινά σημάδια είναι τα μοναδικά που αχνοφαίνονται στο χώρο.

Έρχονται τα πιάτα. Τώρα μπαίνει και το κομμάτι της όσφρησης. Είναι εντυπωσιακό το τι μπορεί να χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος για να καταλάβει τι έχει μπροστά του, εκτός της όρασης, που όλοι έχουμε μάθει να θεωρούμε δεδομένη.

Ο πρόεδρος της ΑΜΚΕ και εμπνευστής της εκδήλωσης, Βαγγέλης Αυγουλάς

Τρώω με τα χέρια. Δεν μπορώ να μπω στη διαδικασία να χρησιμοποιήσω μαχαιροπίρουνα στο απόλυτο σκοτάδι. Ίσως βέβαια να έπρεπε να το κάνω, όταν πέφτω πάνω σ' έναν ντολμά και γίνομαι χάλια. Τουλάχιστον είναι νόστιμος.

Αρχίζουμε να πιάνουμε την κουβέντα με τα υπόλοιπα μέλη του τραπεζιού. Ποτέ βέβαια δεν σταματά, καθώς ακόμη και για τα πιο βασικά χρειάζεται συνεννόηση. «Ψωμί; Ποιος έχει ψωμί; Το κρασί που είναι;» λέμε προσπαθώντας να βρούμε τι έχει πάνω στο τραπέζι.

Η έλλειψη της όρασης τελικά φαίνεται να λειτουργεί ευεργετικά καθώς οι πιο πολλοί από μας μιλάμε ελεύθερα. Ίσως ακόμη περισσότερο απ' το να είχαμε ανοιχτά τα φώτα. Την κουβέντα σταματά για λίγο ο Βαγγέλης Αυγουλάς, ο οποίος παίρνει το λόγο και κάνει παρατήρηση σε μερικούς θαμώνες που ανοίγουν τα κινητά τους και φωτίζουν την αίθουσα.

Η εκδήλωση γίνεται, όπως παραδέχεται, κάτω από διεθνή πρότυπα και υπάρχει ο κίνδυνος να υπάρξουν ποινές στη διοργάνωση, αν δεν τηρηθούν οι όροι.

To «Δείπνο στο Σκοτάδι» διοργανώθηκε στο Κρητικό Κέντρο Αόρη

Ο Βαγγέλης εκπαιδεύεται για να σερβίρει τα πρώτα χρόνια στο Παρίσι. Είναι μία από τις πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, οι οποίες έχουν δημιουργήσει μόνιμα εστιατόρια που λειτουργούν στο απόλυτο σκοτάδι. Αυτός είναι και ο στόχος του ίδιου. Να φτιάξει έναν τέτοιο χώρο στην Ελλάδα και να βρουν εκεί δουλειά αρκετοί τυφλοί μάγειρες, οι οποίοι «μαγειρεύουν πραγματικά εξαιρετικά».

«Ζείτε εδώ και δύο ώρες στο απόλυτο σκοτάδι. Αυτό το απόλυτο σκοτάδι που όλοι εμείς οι τυφλοί προσπαθούμε να το κάνουμε δημιουργικό» λέει από το μικρόφωνο και η αίθουσα σείεται από τα χειροκροτήματα.

Τα μάτια μου αρχίζουν να πονάνε. Δεν είναι εύκολο να διαχειριστούν το σκότος για τόση ώρα. Έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση. Στη σκηνή ανεβαίνουν όλοι οι εθελοντές της διοργάνωσης. Ανάμεσα σε αυτούς ακόμη και ολόκληρες οικογένειες που έρχονται από όλη την Ελλάδα με τα παιδιά τους για να βοηθήσουν στο διαφορετικό αυτό δείπνο.

Τα φώτα ανάβουν σιγά σιγά για να μη προκληθεί ζημιά στα μάτια, εξαιτίας της απότομης μετάβασης από το απόλυτο σκοτάδι, στο απόλυτο φως.

«5,4,3,2,1. Να ανοίξουν τα φώτα παρακαλώ» ακούγεται από το μικρόφωνο. Αυτά ανάβουν σιγά σιγά για να μη προκληθεί ζημιά στα μάτια μας, εξαιτίας μιας απότομης μετάβασης από το απόλυτο σκοτάδι, στο απόλυτο φως.

Τώρα πια μπορούμε να δούμε εκείνον που κάθεται απέναντι και με τον οποίο μιλούσαμε για τόση ώρα χωρίς να ξέρουμε πώς είναι. Δίνουμε ξανά τα χέρια. Είναι σαν να συστηνόμαστε πάλι από την αρχή.

Μπορούμε πια να ανοίξουμε πάλι τα κινητά μας. Το τείχος του σκότους πέφτει. Ίσως, όμως, στήνεται ένα νέο. «Αυτό το σκοτάδι σε κάνει να νιώθεις ελεύθερος καθώς δεν έχεις το άγχος της εντύπωσης που θα δώσεις στο διπλανό σου» λένε στο τραπέζι όσο το σκοτάδι πλανάται. Δεν έχουν άδικο.