Ήμουν κι εγώ στους "Άραβες στη Μεσόγειο"

Η έκθεση «Οι Άραβες στη Μεσόγειο» είναι ένα φωτογραφικό οδοιπορικό της Ντόρας Μηναΐδη και της Μαρίας Φακίδη που καλύπτει τεράστιες χιλιομετρικές αποστάσεις σε όλη τη Μεσόγειο, αποτυπώνοντας πάμπολλες εκφάνσεις του αραβικού κόσμου δίπλα στην αιώνια αυτή θάλασσα-κοιτίδα του πιο ανθρωποκεντρικού πολιτισμού. Με τις φωτογραφικές τους κάμερες περπάτησαν τη Σίβα, αναρριχήθηκαν στον Άτλαντα, έφτασαν μέχρι τις όχθες του Ευφράτη, απαθανάτισαν τοπία, ερήμους, οάσεις, ερείπια, αρχαίους ναούς, αρχαίες πόλεις, ανθρώπους με σκληρά πρόσωπα. Συρία, Ιορδανία, Αίγυπτος, Λιβύη, Μαρόκο, αλλά και Ιβηρική Χερσόνησος και Κάτω Ιταλία.  Ένα φωτογραφικό πανόραμα δύο γυναικών -δεν είναι τυχαίο ότι κυριαρχούν οι γυναίκες στις λήψεις τους- σε αναζήτηση χρωμάτων κι αισθήσεων, ιστορίας και τέχνης. Από την αρχαία Παλμύρα στις νεκρές βυζαντινές πόλεις του 5^ου και 6^ου αιώνα, με τις επαύλεις και τα λουτρά έξω από το Χαλέπι, στο παζάρι του Ντερ ελ ζορ, και από εκεί στην Πέτρα της Ιορδανίας, στην κόκκινη έρημο Ουάντι Ραμ, όπου βρισκόταν το στρατηγείο του Λόρενς της Αραβίας το 1917-18, μετά στη δυτική Αίγυπτο, στη Σίβα, με τους πλινθόκτιστους οικισμούς του 13^ου αιώνα ακόμα όρθιους και παιδάκια να παίζουν και να χαμογελούν, στην όαση Αρέγκ με τους Βεδουίνους, παραπέρα, στη Λιβύη, παζάρι στο Τομπρούκ, εικόνες από ερειπωμένη εκκλησία με κίονες στη βυζαντινή Απολλωνία, στο Μαρόκο, στην κάσμπα Τιφουλτούτ. Τέλος, η μοναδική Αλάμπρα στη Γρανάδα, το μεγαλειώδες μνημείο του αραβικού πολιτισμού στην Ευρώπη. Και το ταξίδι ολοκληρώνεται στη Σικελία, στο Παλέρμο, όπου ένα δάπεδο της Καπέλα Παλατίνα αποτελεί πάντρεμα ισλαμικού και χριστιανοβυζαντινού στυλ, όπως και οι κόκκινοι τρούλοι, επίσης αραβοβυζαντινής αισθητικής, σε νορμανδικό κτίσμα του 11^ου αιώνα, αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη των Λεπρών. Μια ιστορία αιώνων που εκτείνεται διάσπαρτη σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Μια ατέρμονη αλληλοεπικάλυψη πολιτισμών, θρησκειών και λαών. Στο καφέ της ταράτσας τα πορτρέτα είναι χωρίς λεζάντες, οπότε δεν προσδιορίζονται τοποθεσίες. Άντρες, γυναίκες, παιδιά, πολύχρωμες μαντήλες, σκεπασμένα κεφάλια, χαμόγελα, υπέροχα μάτια που κοιτάζουν κατευθείαν στον φακό, συχνά θλίψη, παράπονο. Μανάδες με βρέφη στην αγκαλιά και γέροι που αγωνιούν για την καθημερινή επιβίωση, πρόσωπα μιας άλλης ζωής, πολύ μακρινής σε σχέση με την ευημερούσα Δύση που υποκριτικά εισβάλλει στη ζωή τους από καλλιτεχνικό και κοινωνιολογικό ενδιαφέρον.

Χρήστος Παρίδης