Σκηνές από έναν γάμο, Mετάδοση πριγκιπικού γάμου.

Σκηνές από έναν γάμο
Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Ίδρυμα Ωνάση,
Πέμπτη 28/04/2011

Αρχικά, μας χώρισαν σε τρία γκρουπ. Μας οδήγησαν επάνω στην κεντρική σκηνή του θεάτρου και καθίσαμε μοιρασμένοι σε τρία διαφορετικά σκηνικά, τα οποία συνδέονταν μέσω ενός κοινού εσωτερικού χώρου, με τον οποίο είχαμε μερική οπτική επαφή χάρη σε διάφανα παράθυρα. Από επάνω μας κρέμονταν οι οθόνες με τους υπέρτιτλους, ενώ κάλλιστα μπορούσαμε, καθώς όλα βρίσκονταν σε απόσταση αναπνοής, να ακουμπήσουμε τα έπιπλα και τα αντικείμενα του σκηνικού. Έτσι, όταν ξεκίνησε η παράσταση με τους ηθοποιούς να κινούνται ανάμεσα μας, αυτομάτως και χωρίς περαιτέρω προσπάθεια η οικειότητα και η εγγύτητα που χαρακτηρίζουν το έργο ήταν δεδομένες. Η πρώτη σκηνή που παρακολούθησα ήταν εκείνη με τους ώριμους χαρακτήρες, όταν ο πενηντάρης Γιόχαν αποκαλύπτει στη Μαριάν τον έρωτά του για την ερωμένη του Πάολα. Καθώς το κουβάρι ξετυλίγεται, ο σύζυγος, μετά από χρόνια γάμου κι έχοντας πια δύο κόρες, σηκώνει το πέπλο της αξιοπρέπειας και της συναποδοχής, ομολογώντας για πρώτη φορά στη συμβία του κρυφές σκέψεις κι απωθημένα που χρόνια έπνιγε μέσα του. Η γυναίκα συγκλονίζεται, αλλά δέχεται με σχετική ψυχραιμία την κατάσταση. Παράλληλα, από τα γειτονικά διαμερίσματα ακούγαμε ομιλίες και γέλια, που σύντομα μετατρέπονταν στους πρώτους καυγάδες. Σαν να βρισκόμασταν κοντά σε φωταγωγό πολυκατοικίας με πρόσβαση σε αντικρινά νοικοκυριά και γινόμασταν ακούσια μάρτυρες οικογενειακών συγκρούσεων.

Μέρος αυτού του μικρόκοσμου κι εμείς, ως κοινό, που, μετακομίζοντας από δωμάτιο σε δωμάτιο και ακολουθώντας τις τρεις φάσεις του σύγχρονου αυτού ζευγαριού της διάσημης ταινίας Σκηνές από έναν γάμο (ερμηνευμένο εδώ από τρία ζευγάρια ηθοποιών διαφορετικών ηλικιών), γίναμε μάρτυρες της εξέλιξης της έγγαμης ζωής τους ως νέων που ακόμα στήνουν το σπιτικό τους κι έχουν τις πρώτες διαφωνίες στον οικογενειακό σχεδιασμό, ως σαραντάρηδων, με τις πρώτες απιστίες και ανασφάλειες, αλλά και στην ωριμότητα της μεγάλης κρίσης. Είδαμε σταδιακά και σε παράλληλο χρόνο -γνωρίζοντας, μάλιστα, μετά την τελευταία μας «μαρτυρία» τι διαδραματιζόταν στις άλλες δύο φάσεις- όλη τους την πορεία από τη νεανική τρυφερότητα μέχρι την «αποτυχία» του τέλους, όλες τις αφορμές που οδήγησαν σε σύγκρουση αλλά και τα κάθε λογής μυστικά, φτάνοντας στην απόλυτη παρακμή του γάμου τους, όταν όλη η φθορά του χρόνου τρώει τα θεμέλια του οικοδομήματος του, που εν τέλει καταρρέει.

Στο δεύτερο μισό της εξαιρετικής αυτής παράστασης συνόλου, το σκηνικό είχε πια αφαιρεθεί και οι καρέκλες τοποθετήθηκαν κυκλικά. Οι τρεις Γιόχαν και οι τρεις Μαριάν, όλοι μαζί επί σκηνής, συναντιούνται ξανά δύο χρόνια μετά το φευγιό του συζύγου με την Πάολα, με την οποία η σχέση έχει πια εκπνεύσει. Η σκηνή ξεκινάει με οιωνούς πιθανής επανασύνδεσης του ζευγαριού και καταλήγει σε μια απίστευτη ανθρωποφαγία και αλληλοσπαραγμό. Μίσος, κυνισμός, ψυχικό ξέσκισμα. Το διαζύγιο, τελικά, αποδεικνύεται αναπόφευκτο και η ανθρώπινη μοναξιά απέραντη. Αλλά μόνο τότε οι δυο τους θα μπορέσουν, όταν πια όλη τους η κοινή ζωή είναι παρελθόν και μπορούν να αντικρίσουν ο ένας τον άλλον χωρίς δεσμεύσεις, ξαναπαντρεμένοι πια με άλλους, να μιλήσουν ειλικρινά και ξάστερα, αποκαλύπτοντας όλη την αλήθεια που χρόνια ολάκερα στρίμωχναν βαθιά μέσα τους.

Τριάντα οχτώ χρόνια μετά την πεντάωρη τηλεοπτική σειρά του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, στην οποία πρωταγωνιστούσαν η Λιβ Ούλμαν και ο Έρλαντ Γιόζεφσον και που αργότερα προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες, το έργο μοιάζει σχεδόν αγέραστο. Παρόλη τη «φλυαρία» του, η οικουμενική αξία του κειμένου αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το σημαντικότερο θέατρο ρεπερτορίου της Ολλανδίας, το Toneelgroep, το ανεβάζει με την ίδια, στο μεγαλύτερο μέρος της, διανομή από το 2004 ακατάπαυστα, με τεράστια επιτυχία σε όλη την Ευρώπη. Η παράσταση κράτησε τρεισήμισι περίπου ώρες κι έκλεισε με έναν θριαμβευτικό χαιρετισμό των ηθοποιών. Ήταν τέτοια η πληρότητα που ένιωσα φεύγοντας, που ομολογώ ότι, αν δεν το είχα δει, θα είχα χάσει μια σημαντική θεατρική εμπειρία.

Χρήστος Παρίδης

Απευθείας μετάδοση του πριγκιπικού γάμου
Ξενοδοχείο Χίλτον,
Παρασκευή 29/04/2011

Έξω από την αίθουσα του αίθριου του Χίλτον συνωστίζονται προβολείς, κάμερες και δημοσιογράφοι. Μέσα, έξι γιγαντοοθόνες στρατηγικά τοποθετημένες σε διαφορετικά σημεία του αίθριου ήταν συντονισμένες στο BBC World Service που μετέδιδε την τελετή μπροστά από καναπέδες και τραπέζια με λινές πετσέτες και τσαγιέρες. Προσωπικά, δεν μπορούσα παρά να αναρωτηθώ τι είδους κόσμο θα είχε μαζέψει η εκδήλωση - ποιος ακριβώς διαλέγει να παρακολουθήσει τον πριγκιπικό γάμο στο Χίλτον με τσάι, βουτήματα και σάντουιτς αγγουριού; Ο κόσμος γύρω μας χωριζόταν σε δυο κατηγορίες: ζευγάρια πολύ ήσυχων Βρετανών και παρέες Ελληνίδων που έσπευσαν τρέχοντας να δουν τον γάμο ντυμένες με τα καλά τους (μπότες με κρόσσια, δερμάτινα πουκάμισα και θανατηφόρα τακούνια). Όχι ότι έλειψαν και οι εκκεντρικές Βρετανίδες, που ήταν ντυμένες με διάφορα τρομακτικά ασορτί σύνολα - φούξια καμπαρντίνες και κίτρινα ελεκτρίκ πέδιλα με ασορτί καπέλα. Οι θεατές έμοιαζαν απορροφημένοι από τον γάμο που έβλεπαν στην οθόνη. Τα μόνα ενοχλημένα επιφωνήματα ακούστηκαν όταν εμφανίστηκαν οι πριγκίπισσες Βεατρίκη και Ευγενία, η μία με ένα καπέλο με κέρατα και η άλλη με τακούνια τόσο ψηλά που της ήταν σχεδόν αδύνατον να περπατήσει. «Δεν είναι καθόλου πρέπον», σχολίασε ένας ηλικιωμένος κύριος. Ένα ζευγάρι στα δεξιά μας, ο κύριος και η κυρία Σμιθ, πήραν την πρωτοβουλία και απάντησαν στο αιώνιο ερώτημα γιατί είναι τόσο σημαντικός για τους Άγγλους ο πριγκιπικός γάμος. «Είναι ένα κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσής μας», μου εξηγεί ο κ. Σμιθ. «Είναι τόσο ωραίο ζευγάρι οι δυο τους, καμία σχέση με τον Κάρολο και την Νταϊάνα, που έμοιαζαν πολύ αμήχανοι στον γάμο τους», προσθέτει η κ. Σμιθ. «Άντε, και στα δικά μας», έλεγε μια ξανθιά κυρία στη φίλη της λίγο πιο κάτω.

Δέσποινα Τριβόλη