Τζούλια Ντόναλτσον: «Το παν στα παιδικά βιβλία είναι η καλή ιστορία και μια ωραία εικονογράφηση»

H Τζούλια Ντόναλτσον είναι μια ταλαντούχα και ιδιαίτερα δημοφιλής Βρετανίδα συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1948. Το 2011 της απονεμήθηκε ο βασιλικός τίτλος ΜΒΕ για τις υπηρεσίες της στη λογοτεχνία και ο τιμητικός τίτλος Children's Laureate (Βραβευμένος Συγγραφέας Παιδικών Βιβλίων) και την περίοδο 2011-2013 υπήρξε Πρέσβειρα Παιδικού Βιβλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Γνωστότερο βιβλίο της είναι το πολυβραβευμένο Γκρούφαλο, η ιστορία ενός μικρού έξυπνου ποντικού κι ενός φανταστικού τέρατος, που έχει πουλήσει 17 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και έχει μεταφραστεί σε 70 γλώσσες. Εκτός από παιδικά βιβλία, γράφει και θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, ποιήματα και τραγούδια.

Η συγγραφέας λέει για τη χαρακτηριστική αγάπη της στην ομοιοκαταληξία: «Μου αρέσει πραγματικά να γράφω στίχους, αν και μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Συνήθιζα να απομνημονεύω τα ποιήματα ως παιδί, γι' αυτό είναι σημαντικό για μένα όταν οι γονείς μού λένε ότι το παιδί τους μπορεί να απαγγείλει ένα από τα βιβλία μου».

Είναι σημαντικό να γράψει κανείς κάτι που οι ενήλικες θα απολαμβάνουν εξίσου με τα παιδιά, καθώς μέχρι να μάθει το παιδί να διαβάζει είναι ο ενήλικας που θα πρέπει να διαβάζει την ιστορία δυνατά. Επίσης, σε ένα βιβλίο με εικόνες κάθε λέξη πρέπει να μετράει και η ιστορία να είναι ικανοποιητική χωρίς να είναι πολύ προβλέψιμη, επομένως είναι κάτι αρκετά δύσκολο να το πετύχεις.

Στα περισσότερα βιβλία της έχει συνεργαστεί με τον εικονογράφο Άξελ Σέφλερ και αποτελούν ένα επιτυχημένο δίδυμο που δημιουργεί υπέροχα παιδικά βιβλία. Η εικονογράφηση του Άξελ Σέφλερ είναι τόσο χαρακτηριστική που την αναγνωρίζει κανείς αμέσως. Δεν πρόκειται για απλά παραμύθια, για μια απλή αφήγηση, γιατί περιλαμβάνουν πλήθος πραγμάτων: συναισθήματα, καλοσύνη, ανταπόδοση, ζώα, μάγισσες, δράκους, ανατροπή, χιούμορ.

Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν τα βιβλία της Τζούλια Ντόναλτσον: Το Τρολ, Το Μικρό Γκρούφαλο (10η ειδική επετειακή έκδοση), Ζωγραφίζω παρέα με το Γκρούφαλο, Παιχνίδια παρέα με το Γκρούφαλο, Η ιστορία του Ηλία που αγαπούσε τα βιβλία, Μια σκούπα, μα τι σκούπα!, Ο Ανίκητος ο Μάγος, Το Γκρούφαλο (βιβλίο με ήχους), Το Γκρούφαλο (15η ειδική επετειακή έκδοση).

Ο εικονογράφος Άξελ Σέφλερ φωτογραφίζεται με τον Γκρούφαλο.

Αυτές τις ημέρες αναμένεται να κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία το βιβλίο της Η ντετέκτιβ Ανιές που έχει εικονογραφήσει η Σάρα Ότζιλβι, καθώς και τα Χωράει, δε χωράει και H φάλαινα και το σαλιγκάρι σε εικονογράφηση του βασικού της συνεργάτη Άξελ Σέφλερ. Η Τζούλια Ντόναλτσον μίλησε στη LIFO για τη δουλειά της:

— Το πιο δημοφιλές βιβλίο σας είναι το «Γκρούφαλο». Πού αποδίδετε την επιτυχία του;

Με ρωτάνε τόσο συχνά γι΄αυτό, που έχω σχεδιάσει μια απλή απάντηση οκτώ λέξεων: Καλή ιστορία, καλές ομοιοκαταληξίες, κάπως τρομακτικό, υπέροχη εικονογράφηση.

— Τα βιβλία σας ξεχωρίζουν και για την εξαιρετική τους εικονογράφηση. Μπορείτε να μας πείτε πώς επιλέγετε τους εικονογράφους και με ποιον τρόπο συνεργάζεστε μαζί τους;

Γράφω πρώτα την ιστορία, χωρίς να συμβουλευτώ κανέναν. Εάν γράψω μια ιστορία που δεν αγγίζει κάποιον από τους τακτικούς μου εικονογράφους, η επιλογή κάποιου καινούργιου μπορεί να είναι μια μακρά διαδικασία. Κοιτάζω πολλά βιβλία πριν αποφασίσω ποιος έχει το σωστό ύφος για το κείμενό μου και τότε ο εικονογράφος καλείται συνήθως να κάνει μερικά σκίτσα των βασικών χαρακτήρων, πριν η εκδότρια τελικά αποφασίσει αν πρέπει να επιλεγεί για τη δουλειά.

Μετά από αυτό, είναι απαραίτητο να αφήσουμε τους εικονογράφους να έχουν την ελευθερία τους. Στο κάτω κάτω δεν ήταν πάνω από το κεφάλι μου όταν έγραφα την ιστορία, γι' αυτό δεν πρέπει να περιορίσω το στυλ τους. Φυσικά πρόκειται να δουν τα πράγματα διαφορετικά από εμένα, αλλά πρέπει να τους επιτραπεί να έχουν το δικό τους όραμα. Συνήθως στο τέλος ξεχνώ αυτά που είχα εγώ κατά νου.

Οι εικονογράφοι στέλνουν τα πρόχειρα σχέδια στην εκδότρια, που μου τα δείχνει για τυχόν παρατηρήσεις, τις οποίες και τους μεταφέρει στη συνέχεια. Τότε κάνουν την τελική εικονογράφηση την οποία μπορώ να δω και να σχολιάσω –αν και σε αυτό το στάδιο είναι απίθανο να υπάρξουν πολλές αλλαγές. Συνοψίζοντας, δουλεύουμε σε μεγάλο βαθμό ξεχωριστά.

Αυτές τις ημέρες αναμένεται να κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία το βιβλίο της «Η ντετέκτιβ Ανιές» που έχει εικονογραφήσει η Σάρα Ότζιλβι, καθώς και τα «Χωράει, δε χωράει» και «H φάλαινα και το σαλιγκάρι» σε εικονογράφηση του βασικού της συνεργάτη Άξελ Σέφλερ. Φωτο: Kidsfest 2017

— Κατά τη γνώμη σας, ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ένας συγγραφέας παιδικών βιβλίων, όσον αφορά το περιεχόμενο;

Είναι σημαντικό να γράψει κανείς κάτι που οι ενήλικες θα απολαμβάνουν εξίσου με τα παιδιά, καθώς μέχρι να μάθει το παιδί να διαβάζει είναι ο ενήλικας που θα πρέπει να διαβάζει την ιστορία δυνατά. Επίσης, σε ένα βιβλίο με εικόνες κάθε λέξη πρέπει να μετράει και η ιστορία να είναι ικανοποιητική χωρίς να είναι πολύ προβλέψιμη, επομένως είναι κάτι αρκετά δύσκολο να το πετύχεις.

— Επισκεφτήκατε πρόσφατα την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και το βιβλίο σας «Η ντετέκτιβ Ανιές» αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα στη χώρα μας από τις Εκδόσεις Πατάκη. Θέλετε να στείλετε ένα μήνυμα στους Έλληνες αναγνώστες σας;

Δεν μπορώ να μιλήσω ελληνικά, αλλά καταλαβαίνω ότι οι μεταφράσεις των βιβλίων μου από τον Φίλιππο Μανδηλαρά είναι πολύ καλές. Έτσι, σας παρακαλώ να διαβάσετε το βιβλίο μου «Η ντετέκτιβ Ανιές», που είναι ένας από τους αγαπημένους μου τίτλους. Ίσως να μπορείτε να βρείτε ένα αντίγραφο στην υπέροχη Νέα Εθνική Βιβλιοθήκη, στην οποία είχα την τύχη να ξεναγηθώ όταν ήμουν στην Αθήνα το Σεπτέμβριο.

Το βιβλίο «Η ντετέκτιβ Ανιές», είναι ένας από τους αγαπημένους τίτλους της Τζούλια Ντόναλντσον και θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Πατάκη.

Το βιβλίο «H φάλαινα και το σαλιγκάρι» σε εικονογράφηση του Άξελ Σέφλερ.