Daniel Fish, Who Left This Fork Here

«Παρακαλώ, μην πατάτε τις τούρτες!» Mάλλον δεν περιμένετε να ακούσετε κάτι τέτοιο λίγο πριν από μια παράσταση των Τριών Αδερφών του Τσέχοφ. Έτσι, όμως, ξεκινά η 56λεπτη περφόρμανς του καταξιωμένου Αμερικανού σκηνοθέτη και μετρ της ανεξάρτητης νεοϋορκέζικης σκηνής, Daniel Fish.

Πειραματιστής ολκής, με ένα σώμα έργων που κινούνται στους χώρους του θεάτρου, του κινηματογράφου, της όπερας και του δοκιμίου, ο Ντάνιελ Φις είναι ο δημιουργός ενός εννοιολογικού θεάτρου που δεν στερείται ζωντάνιας και συγκίνησης, είτε πρόκειται για τη σκηνοθεσία ενός κλασικού έργου του Σαίξπηρ ή του Μολιέρου είτε για μία και μόνο σκηνή από ένα σενάριο, όπως έγινε με την Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού του Charlie Kaufman ή με αποσπάσματα από τα μυθιστορήματα των Jonathan Franzen και David Foster Wallace.

Το Who left this fork here (2015) είναι μια καλωδιωμένη σκηνική ανατομία της τρίτης πράξης των Τριών Αδερφών του Τσέχοφ, με τρεις ξεχωριστές περφόρμερ διαφορετικής ηλικίας επί σκηνής. Καθεμία έχει μια συγκεκριμένη όσο και παράδοξη «αποστολή» να εκτελέσει ανάμεσα σε στοίβες από φανταιζί τούρτες, κάμερες αλλά και τεχνικούς που μπαινοβγαίνουν κουβαλώντας λαμπτήρες από νέον, καρέκλες, καλώδια, κάμερες και μικρόφωνα.

Υποδύονται, άραγε, αυτές οι τρεις περφόρμερ τη Μάσα, την Όλγα και την Ιρίνα; Ίσως. Το μόνο βέβαιο είναι πως με την ανατρεπτική αυτή περφόρμανς παράγεται ένα ηλεκτρισμένο σκηνικό ποίημα, αποκαλυπτικό τόσο της οριακής κατάστασης των τσεχοφικών ηρωίδων όσο και μιας νέας θεατρικότητας.

Το Who left this fork here (2015) δημιουργήθηκε στο πλαίσιο ενός residency του Ντάνιελ Φις στο Baryshnikov Arts Center (BAC). Οι πρόβες ξεκίνησαν το 2012, αλλά διακόπηκαν αιφνίδια, εξαιτίας του τυφώνα Σάντυ που έπληξε τις ΗΠΑ το φθινόπωρο εκείνης της χρονιάς. Όπως έχει πει ο δημιουργός της παράστασης: «Τρία χρόνια μετά, όταν ξανασυναντηθήκαμε, κάποιοι είχαν παντρευτεί και αποκτήσει παιδιά, κάποιοι είχαν χωρίσει, κάποιοι είχαν χάσει γονείς, φίλους και δασκάλους κι όλοι είχαμε κάνει διάφορα νέα πρότζεκτ και ταξίδια και είχαμε πια επιστρέψει στην πατρίδα μας.

Η ίδια η δουλειά πάνω στο Who left this fork here είχε μεταλλαχθεί, καθώς είχα ενσωματώσει live και online μεταφράσεις του τσεχοφικού έργου, καθώς και στοιχεία που προέκυπταν για το δημόσιο χρέος ή σχόλια στο Twitter. Εργάστηκα με μια μεγάλη ομάδα ηθοποιών, μη ηθοποιών, εικαστικών και μαθηματικών, ηλικίας 6-80 ετών. Μέσα σε όλες αυτές τις αλλαγές, τρεις ήταν οι σταθερές παρουσίες: οι ηθοποιοί Judith Roberts, Tina Benko και Auden Thornton.»

Ο τίτλος της παράστασης αναφέρεται σε ένα ασήμαντο πιρούνι που κάνει την εμφάνισή του στο τέλος του έργου του Τσέχοφ, Τρεις Αδερφές. «Αν σας ζητούσαν να θυμηθείτε ένα μόνο σκηνικό αντικείμενο από τις Τρεις Αδερφές του Τσέχοφ, αυτό μάλλον δεν θα ήταν το πιρούνι στο οποίο φευγαλέα αναφέρεται μια από τις ηρωίδες του έργου, η Νατάσα, στην τελευταία πράξη» επισημαίνει ο δημοσιογράφος Molly Grogan του Exeunt Magazine, για να συμπληρώσει: «Όπως ακριβώς η ερώτηση της Νατάσα παραμένει αναπάντητη, έτσι και οι σιωπηλές παρακλήσεις των τριών αδερφών μοιάζουν με ρητορικές ασκήσεις, δίχως ικανοποιητική απάντηση, κάτι που το πείραμα του Φις μας βοηθά να κατανοήσουμε με ξεχωριστή διαύγεια».