Φεστιβάλ Αθηνών 2019: Θεογονία, ένα μεγάλο γλέντι

Το επικό, αφηγηματικό ποίημα του Ησίοδου, θεμελιώδες κείμενο της αρχαίας γραμματείας που χρονολογείται από τον 7ο αιώνα π.Χ., περιγράφει τη γένεση του κόσμου και τη γενεαλογία των θεών της ελληνικής μυθολογίας, επιχειρώντας μια δυναμική σύνθεση των πολλών διαφορετικών μυθολογικών παραδόσεων.

Επικαλούμενος τη θεία έμπνευση που έχει λάβει απευθείας από τον Δία και τις Μούσες, ο Ησίοδος παραδίδει 1.022 στίχους που αντλούν από πρώιμες παρατηρήσεις της φύσης και του κόσμου, της γης, του ουρανού, των αστεριών, της θάλασσας. Ξεκινώντας από το Χάος, απ' όπου γεννιούνται οι πρώτες θεότητες, ο Έρωτας, το Έρεβος και η Νύχτα, το ποίημα περιγράφει κατόπιν την ένωση της Γης με τον Ουρανό, τον ευνουχισμό του τυράννου Ουρανού από τον γιο του, Κρόνο, την εμφάνιση των Ολύμπιων θεών, τους μύθους του Προμηθέα και της Πανδώρας, την Τιτανομαχία, την εκ νέου κατάρριψη της πατρικής εξουσίας όταν ο Δίας εκθρονίζει τον Κρόνο.

Το φαντασμαγορικό σύμπαν της Θεογονίας, γεμάτο ερωτικές ενώσεις, γάμους και γεννήσεις, συγκρούσεις και κατορθώματα, αποτυπώνει πάνω απ' όλα ένα παιχνίδι διαδοχής, τη διαδικασία μετάβασης της εξουσίας από τη μια γενιά στην άλλη: από τη Γη στον Ουρανό, στον Κρόνο και τελικά στον Δία, ο οποίος παρουσιάζεται ως η νομοτελειακή κατάληξη των πραγμάτων, το σημείο όπου η εξουσία βρίσκει την απόλυτη δικαίωσή της.

Σε αντίθεση με τους προκατόχους του, ο Δίας παρουσιάζεται ως ο σοφός και δίκαιος πατέρας-ηγεμόνας που απολαμβάνει τη στήριξη των υπηκόων του. Οι ήπιες γυναικείες θεότητες που τον πλαισιώνουν μοιάζουν να έχουν πάρει τη θέση των απειλητικών θηλυκών μορφών των πρώιμων χρόνων.