Το Θέατρο της οδού Κυκλάδων σε νέα εποχή

Στη συνέντευξη τύπου όλοι αναπολήσαμε έστω για μια στιγμή, τις παραστάσεις και τις στιγμές που έχουμε ζήσει, αναζητήσαμε φευγαλέα τη θέση που είχαμε καθίσει στους «Αγροίκους», στο «Με δύναμη απ΄τη Κηφισιά», στον «Μισάνθρωπο» ή σε αυτή την τελευταία παράσταση που είδαμε το Λευτέρη Βογιατζή.

Μέσα στο σκηνικό του Θερμοκήπιου του Πίντερ, η Ειρήνη Λεβίδη ανακοίνωσε για λογαριασμό της Εταιρείας Φίλων της Τέχνης του Θεάτρου (Θέατρο της Οδού Κυκλάδων), - αφού διάβασε το σημείωμα του απόντος για λόγους υγείας Μένη Κουμανταρέα-, [ολόκληρη η επιστολή του στο τέλος του προγράμματος] ένα πρόγραμμα που αφορά στην επόμενη διετία του θεάτρου, το βραβείο σκηνοθεσίας καλύτερου ευρωπαίου νέου σκηνοθέτη στη μνήμη του Λευτέρη Βογιατζή, εκθέσεις και μια σειρά καλλιτεχνικών δράσεων.

Τον όλο προγραμματισμό χαρακτηρίζει η σύνδεση της παράδοσης με την νεωτερικότητα: Στον προγραμματισμό του θεάτρου υπάρχουν ονόματα νέων ηθοποιών και σκηνοθετών, όπως ο Σίμος Κακκάλας, ο Δημήτρης Καρατζάς, ο Έκτωρας Λυγίζος, η Ηρώ Μπέζου, ο Αργύρης Πανταζάρας, ο Χάρης Φραγκούλης, αλλά και παλαιοτέρων όπως ο Νίκος Καραθάνος, ο Νίκος Μαστοράκης, ο Δημήτρης Μαυρίκιος ,ο Βασίλης Παπαβασιλείου, η Ρένη Πιττακή.

Η θεατρική περίοδος χωρίζεται  σε τέσσερα τρίμηνα:

Τα δύο πρώτα, δίνονται σε νεανικές ομάδες. Πρόκειται για πρόσωπα και ομάδες που είχε ήδη εντοπίσει ο Λευτέρης Βογιατζής με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πίστευε στις δυνάμεις τους.
Το θέατρο της Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής θα διαθέτει τον χώρο του για τρίμηνες πρόβες σε όλους τους συνεργάτες του αλλά και σε άλλους καλλιτέχνες σε συνεργασία με άλλους φορείς.
Το τρίτο τρίμηνο, ανήκει στα έργα που είχε συμπεριλάβει στον άμεσο προγραμματισμό του και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει.

Με την σύμπραξη του Δήμου Αθηναίων θεσπίζεται το Βραβείο Σκηνοθεσίας «Λευτέρης Βογιατζής» που θα απονέμεται κάθε 2 χρόνια στον καλύτερο νέο ευρωπαίο σκηνοθέτη. Το έπαθλο των 30.000 ευρώ, θα καλύπτει την αμοιβή του βραβευμένου σκηνοθέτη και τα έξοδα παραγωγής μιας παράστασής του, στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων/Λευτέρης Βογιατζής. Με τον τρόπο αυτόν «οι ελπίδες» του σύγχρονου θεάτρου, θα φωτίζονται από εδώ, το μικρό θεατράκι της υποβαθμισμένης Κυψέλης .
Όπως είχε πει ο Πρόεδρος των ευρωπαίων κριτικών θεάτρου George Banu: «Για να δείτε τον μεγάλο αυτόν καλλιτέχνη πρέπει να πάτε την Αθήνα σ'ένα πολύ μικρό θέατρο"
Η συμμετοχή του Δήμου Αθηναίων, που είναι ο κύριος φορέας της Πόλης μας, είναι πολλαπλά σημαντική χωροταξικά και συμβολικά.
Για την υλοποίηση των στόχων του Βραβείου θα συμμετάσχουν και άλλοι φορείς με τους οποίους είμαστε σε συζήτηση. Έτσι ο Λευτέρης Βογιατζής, που η ιδιοσυγκρασία του και η ψυχική του οικονομία , δεν τον άφησε να κατακτήσει στο παγκόσμιο θέατρο την θέση που του άξιζε, θα μας κρατάει τον ορίζοντα ανοιχτό, όπως έκανε σε όλη του τη ζωή.
Από το γραφείο του και την πολυθρόνα του στην Αθήνα και στην Άνδρο, παρακολουθούσε με αδιάπτωτο ενδιαφέρον όλο το ξένο θέατρο, με όλους τους τρόπους. τα' αυτιά του και τα μάτια του ήταν εκεί, στο σύγχρονο γίγνεσθαι το οποίο μετουσίωνε με τον προσωπικό , μοναδικό του τρόπο.
Η επιτροπή που θα απονέμει το Βραβείο αποτελείται, με αλφαβητική σειρά από τους : George Banu, Ελένη Βαροπούλου, Stephanie Carp, Ties Lehman, Γιώργος Λούκος, Χλόη Ομπολένσκι, Γιάννης Χουβαρδάς.

 Ύστερα από πρόταση του Θεατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνδιοργανώνεται Διημερίδα αφιερωμένη στον Λευτέρη Βογιατζή στο τέλος Μαίου, εδώ στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής.

Το πρόγραμμα του Θεάτρου Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής για την περίοδο 2014-2015 :

Στο τέλος Φεβρουαρίου, ανεβαίνουν 2 παραστάσεις:

• Δευτέρα & Τρίτη: «Το Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαϊδη. Η επιλογή αυτή περιλαμβάνει πολλά από τα κριτήρια που ήδη αναφέρθηκαν: την αγάπη του Λευτέρη για τον Δημήτρη Κεχαϊδη και το έργο του. Η αγάπη αυτή, είχε σαν αποτέλεσμα μια μεγάλη παράσταση, την παράσταση του έργου του Δημήτρη Κεχαϊδη και της Ελένης Χαβιαρά «Με δύναμη από την Κηφισιά» 19 χρόνια πριν, τον Φεβρουάριο του 1995.

Την παράσταση θα πλαισιώσει έκθεση φωτογραφίας και ψηφιακού υλικού για το «Με δύναμη από την Κηφισιά» και θα γίνει προσπάθεια να μονταριστεί το υλικό της παράστασης, ώστε να προβληθεί σε 2 ειδικές εκδηλώσεις.

• Πέμπτη, Παρασκευή & Κυριακή «Το κορίτσι που έπεσε στο πηγάδι», μια παράσταση της ομάδας Kursk, των νέων ηθοποιών που του έδωσαν τόση χαρά στις πρόβες του «Θερμοκηπίου» και την όρεξη ν' ανεβάσει μαζί τους, τον Οιδίποδά του στο Μουσείο της Ακρόπολης. Χάρης Φραγκούλης, Αργύρης Πανταζάρας, Ηρώ Μπέζου, Γιάννης Παπαδόπουλος.

• Τις Τετάρτες , θα υπάρχει ένα πρόγραμμα ειδικών εκδηλώσεων, που θ' ανακοινωθούν σύντομα.

Για τους καλοκαιρινούς μήνες, θα υπάρξει μία μορφή σύμπραξης με το Φεστιβάλ Αθηνών.

Θεατρική περίοδος 2015-2016

Ξεκινάει στις 12 Οκτωβρίου, ημέρα των γενεθλίων του Λευτέρη Βογιατζή, μ' ένα θεατρικό «κουτί» του Γιάννη Κόκκου, το οποίο θα κατασκευάσει στην σκηνή του Θεάτρου Οδού Κυκλάδων, συνεχίζοντας με τον δικό του τρόπο, τον αγώνα μεταμόρφωσης του χώρου που έδωσε με το μοναδικό του πείσμα ο Βογιατζής. Το περιεχόμενο του κουτιού, θα ανακοινωθεί μόλις ολοκληρωθούν οι συζητήσεις με τον Γιάννη τον Κόκκο και άλλους, και πάντως κρύβει εκπλήξεις, αντάξιες του χώρου .
• Μία ακόμα διεθνής συμμετοχή, στην θεατρική περίοδο 2014-2015 προς τιμήν του Λευτέρη, η μεγάλη γαλλίδα ηθοποιός Valerie Dreville, που το Ελληνικό κοινό γνώρισε στην Θεσσαλονίκη, στο « Υλικό Μήδεια» του Χάινερ Μύλερ, σε σκηνοθεσία Ανατόλι Βασίλιεφ
• Στο πρώτο αυτό τρίμηνο, εντάσσονται, ένας μονόλογος του Αργύρη Πανταζάρα, από τον «Ακατανόμαστο» του Μπέκετ, σε σκηνοθεσία και σκηνογραφία του ίδιου, πιθανότατα το πολυσυζητημένο «Σύσσημο» του Νίκου Παναγιωτόπουλου σε σκηνοθεσία του Σίμου Κακκάλα, προσαρμοσμένη ειδικά στον χώρο, καθώς και «Ο ουρανός κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη με την Ρένη Πιττακή, μία κατάθεση στην μνήμη του Λευτέρη.
• Το 2015, ξεκινάει με τον «Φαέθωνα» του Δημήτρη Δημητριάδη, ένα ακόμα έργο που αγαπούσε και ήθελε να ανεβάσει ο Λευτέρης, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά. Στην παράσταση παίρνουν μέρος πολλοί ηθοποιοί που συνεργάστηκαν εδώ στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων, με αξέχαστες ερμηνείες.
Ακόμα, στο πρόγραμμα: ο Βασίλης Παπαβασιλείου, με μία συναρπαστική πρόταση που συζητούσαν με τον Λευτέρη, ο Νίκος Καραθάνος με το "Nothing for nothing" το τελευταίο έργο του Γιώργου Διαλεγμένου, που παρά τις θυελλώδης σχέσεις του με τον Λευτέρη, είχε προγραμματιστεί στο άμεσο ρεπερτόριο της νέας "Σκηνής", ο Νίκος Μαστοράκης για ένα ακόμα έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη «Κάτω απ' το δέρμα μου ένας άλλος», που επίσης θα ανέβαζε ο Λευτέρης Βογιατζής. Ο Νίκος Μαστοράκης είχε ανεβάσει τον πρώτο Βιρβιδάκη στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων, το «Στην Εθνική με τα μεγάλα», το 1998.Ο Δημήτρης Μαυρίκιος συζητά το ενδεχόμενο να ανέβει ξανά «Το Εβδομο ρούχο» της Ευγενίας Φακίνου.

Ετοιμάζονται ακόμα:

1. Έκθεση με τα σκηνικά και τα υλικά του Κατσούρμπου, αφιερωμένη στον σκηνογράφο Νίκο Αλεξίου. Οι συνεννοήσεις για το θέμα αυτό με τους συνδιοργανωτές, χρονολογούνται από τo 2010.
2. Έκθεση του Αλέκου Λεβίδη με τα σχέδια και τα προσχέδια της «Αντιγόνης» 1992
3. Έκθεση για την παράσταση της «Σπασμένης Στάμνας» στη μνήμη του σκηνογράφου της παράστασης Δαμιανού Ζαρίφη .Την έκθεση και την παρουσίαση έχει αναλάβει η Ελένη Βαροπούλου
4. Γενικότερα, θα παρουσιαστούν μία-μία οι παραστάσεις του Λευτέρη Βογιατζή, μέσα από εκθέσεις , προβολές και αναλύσεις, αναγνώσεις έργων και δρώμενα

ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ ΓΙΑ ΤΟ «ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΚΥΚΛΑΔΩΝ»

Στα εγκαίνια ενός έργου, ενός οικοδομήματος, της καθέλκυσης ενός πλοίου, υπάρχει πάντα η ανθρώπινη θέληση το έργο αυτό να στεριώσει είτε με μια θυσία, καμιά φορά και ανθρώπινη, είτε μ' έναν τελετουργικό τρόπο όπως το σπάσιμο μιας μποτίλιας ή ενός κανατιού. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Κερκυραίοι γιορτάζουν το Πάσχα με ρίψη και σπασίματα κανατιών.

Δεν ξέρω αν ο λόγος αυτός συνετέλεσε, πριν από είκοσι τόσα χρόνια, όταν ο Λευτέρης Βογιατζής ξεκινούσε μαζί με τον Βασίλη Παπαβασιλείου επιλέγοντας ως εναρκτήριο έργο του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων τη Σπασμένη Στάμνα του Κλάιστ. Σπασμένη ή όχι η στάμνα του Κλάιστ λειτούργησε θαυματουργά ανοίγοντας το δύσκολο έργο του Λευτέρη, όταν ουσιαστικά μόνος πια άρχισε να δοκιμάζει μετά τη Γερμανία του Κλάιστ, τη Βενετία του Γκολντόνι ή την αυτοκρατορική Ρωσία του Γκριμπογιέντοφ. Όποιο έργο κι αν επέλεγε εκτός από τους ηθοποιούς είχε να αντιπαλέψει με τις δυσκολίες του χώρου. Κάθε καινούργιο ανέβασμα ήταν μια μάχη με τα μπετά, ένα συνεχές γκρέμισμα και μια ανακατάταξη της σκηνής φτάνοντας σε ακραία αποτελέσματα όπως με την πρώτη Αντιγόνη.

Όλοι όσοι στάθηκαν δίπλα του πρόθυμοι να δεχτούν την κάποτε απρόσμενα ιδιότροπη, αλλά και συγχρόνως θαυματουργή ιδιοσυγκρασία του, μαζί και το πιστό του κοινό, νιώθουν ότι το «Θέατρο της Οδού Κυκλάδων» είναι ένα μνημείο σύλληψης υποκριτικής και σκηνοθετικής τέχνης.

Γι' αυτό και πρέπει ν' αγκαλιάσουμε την προσπάθεια της καθόλα άξιας συντρόφου του Ειρήνης Λεβίδη, ώστε το θέατρο αυτό να μη μείνει απλά ως μουσειακό είδος, ούτε να ευτελιστεί από τυχάρπαστους θιάσους, αλλά να γίνει κοιτίδα ζωντανής παρουσίας ταλαντούχων παλαιών και κυρίως νέων καλλιτεχνών του τόπου.

Δεν έχουμε πολλούς Λευτέρηδες όπως δεν είχαμε παλιότερα πολλούς Κάρολους για να αφήσουμε το έργο τους να εξελιχθεί σε πρόχειρη εκκρεμότητα.

Τέλος, δεν είναι πια καμιά ανάγκη σήμερα να σπάσουμε ξανά μια στάμνα κι ας είναι του Κλάιστ, διότι ο ίδιος ο Βογιατζής έπεσε θυσιασμένος στα θεμέλια αυτού του μικρού αλλά θαυματουργού «Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων».

Μένης Κουμανταρέας «Υγεία», 11 Ιανουαρίου 2014