Με το Θωμά Μοσχόπουλο συνδεόμαστε για χρόνια. Εχουμε δουλέψει μαζί, έχουμε μιλήσει, έχουμε διαφωνήσει, έχουμε ταυτιστεί περισσότερο με την πραγματικότητα και λιγότερο με τα της τέχνης, έχουμε συζητήσει για την αισθητική παρά για την επιτυχία και έχουμε βρεί μια γλώσσα κοινή που μας επιτρέπει να υπολογίζουμε ο ένας τον άλλον.
Σε τρείς μέρες, έχει πρεμιέρα στην Επίδαυρο. Μαζί με το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει "Τραχίνιες". Τις "Τραχίνιες" δεν τις είχα διαβάσει ποτέ. Ισως και να μη τις διάβαζα, αν δεν επρόκειτο να τις παρακολουθήσουμε σε λίγες μέρες. Ισως είναι το μόνο έργο από το οποίο δεν έχω καμία ανάμνηση.
Στην τελευταία συνάντησή μας ήταν η μόνη ερώτηση που του έκανα: Γιατί τελικά τις διάλεξε;
Ιδού η απάντηση:
"Οι "Τραχίνιες" -αδίκως κατά τη γνώμη μου- είναι ένα έργο, μια τραγωδία που παίζεται σπάνια. Αυτός είναι ο λόγος και το ότι πιστεύω πως ο θεατής θα ήθελε να δει κάτι που δε βλέπει συχνά, που αποφάσισα να ασχοληθώ.
Είναι ένα έργο που πέρα από το πρόσχημα της ερωτικής τραγωδίας φέρνει στην επιφάνεια θέματα βίαια, υπαρξιακά, φιλοσοφικά και τα χειρίζεται με εξαιρετική λεπτότητα.
Μιλά για τη γνώση, την αλαζονεία, την αναζήτηση της Αλήθειας.
Για μένα όλο αυτό που πραγματεύεται έχει απόλυτη σχέση με το τώρα.
Η Τραχίνα στην οποία εκτυλίσσεται ο μύθος, είναι μια πόλη στην οποία οι πολίτες της ζουν ένα κοσμοϊστορικό γεγονός: την πτώση ενός ήρωα. Πρέπει να ζήσουν μια ζωή χωρίς μύθους, με τους θεούς να τους έχουν αρνηθεί.
Οι ήρωες στις Τραχίνιες, ο Ηρακλής και η Δηιάνειρα είναι δυο πολιτισμικά αντίθετοι πόλοι. Εκείνος, ο ήρωας, είναι ο νέος πολίτης, ένας πολίτης, ο οποίος σε μια ανατροπή των ισορροπιών μπορεί να γίνει και τύραννος. Εκείνη, αντιπροσωπεύει την πολιτική ορθότητα, την Αθηναϊκή αριστοκρατία. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη συγκρουστούν. Και υπάρχει και ο Υλλος, ο γιος τους, που προτείνει το διάλογο. Λέει στο χορό να δείξουν συμπόνια ο ένας στον άλλο, γιατί οι θεοί είναι αδιάφοροι. Να στηρίξει ο ένας τον άλλο.
Αυτή η προτροπή δεν έχει αξία θρησκευτική, όσο υπαρξιακή. Κάθε άνθρωπος είναι μόνος σε έναν κόσμο που έχει φτιαχτεί ερήμην του".
Ο Σοφοκλής εδώ, όπως τουλάχιστον το διάβασα, λέει πολλά "μυστικά". Εφτιαξε ένα έργο καθόλου μελοδραματικό, χωρίς τον απόλυτο πρωταγωνιστή και ακόμα και αυτό τον πρωταγωνιστή του δε διστάζει να τον δείξει -παρά τη θεϊκή υπόστασή του- όπως είναι: σαν ένα τέρας.
Ο ίδιος ο συγγραφέας σου λέει ότι δε μπορείς ποτέ να δεις όλη την αλήθεια, όσο και αν νομίζεις ότι τη βλέπεις. οτι αυτή η αλήθεια μπορεί να σε ξεπεράσει ή να σε καταστρέψει πολύ εύκολα. Και ότι η γνώση έρχεται πάντα εκ των υστέρων.
Παρόλο που ο Σοφοκλής είναι ένας "ευσεβής συγγραφέας", το γνωσιολογικό θέμα της αλήθειας επανέρχεται διαρκώς. Σου λέει "πάψε να πιστεύεις σε θεό", όχι με την έννοια της βλασφημίας αλλά της επίγνωσης.
Οι εικόνες της αφήγησης, οι συνθέσεις των εικόνων των ίδιων προέρχονται μέσα από την οπτική των άλλων.
Είναι ένα απαιτητικό έργο οι "Τραχίνιες", αλλά με γοήτευσαν. Είναι πάνω από όλα ένα μάθημα μέτρου. Το χρειαζόμαστε σήμερα, περισσότερο από ποτέ.
Η παράσταση κάνει πρεμιέρα στην Επίδαυρο στις 9 Αυγούστου.
Σκηνοθεσία - Απόδοση: Θωμάς Μοσχόπουλος, Σκηνικά - Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής, Μουσική Διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Διανομή:
Κορυφαία -Άννα Καλαϊτζίδου,Τροφός- Φιλαρέτη Κομνηνού, Δηιάνειρα -Άννα Μάσχα, Άγγελος, Γέρων -Κώστας Μπερικόπουλος, Ιόλη -Ελένη Μπούκλη, Ηρακλής- Αργύρης Ξάφης, Ύλλος- Θάνος Τοκάκης, Λίχας- Γιώργος Χρυσοστόμου.
Χορός: Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Ηλιάνα Γαϊτάνη, Δάφνη Δαυίδ, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Αμαλία Κοσμά, Χαρά Κότσαλη, Ελίνα Μάλαμα, Ηρώ Μπέζου, Νάνσυ Μπούκλη, Ειρήνη Μπούνταλη,
Σεβίλη Παντελίδου, Ιωάννα Παρασκευοπούλου, Καλλιόπη Σίμου, Mαρίνα Σάττι, Αγγελική Τρομπούκη
*****
