Ψυχοσάββατο- Μέρος Ι

Η πρώτη ομαδική έκθεση της γκαλερί Rodeo διαρθρώνεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο, Ψυχοσάββατο I, συγκεντρώνονται έργα που αναφέρονται σε απόντες, σε ήρωες χαμένους από προσώπου Ιστορίας, άλλοι λίγο άλλοι πολύ.

Με την επιλογή των έργων αυτών, διερευνάται η ερμηνεία της ηρωικής ιστοριογραφίας και του Τύπου, μεγάλου ιστοριογράφου της εποχής μας. Ενθαρρύνεται η ανακάλυψη αποσιωπημένων νοημάτων, η έρευνα στα παρασκήνια, σχετικά με χαμηλόφωνους ανθρώπους της καθημερινότητας που έχουν μείνει αδήλωτοι, αόρατοι, που οι ιστορίες τους αναζητούν ακόμη τον συγγραφέα τους.

Ξεκινώντας από το Ημερολόγιο της Gurbet, της Banu Cennetoğlu, ένα γλυπτό που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα το καλοκαίρι 2017, στο πλαίσιο της documenta 14, κρυμμένο κάπου μέσα στους κήπους της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, έργο που μπαίνει για πρώτη φορά στον εκθεσιακό χώρο.

Το γλυπτό έλαβε την τελική του μορφή μέσα από μια, ατέρμονη, όπως φαινόταν τότε, σειρά διαπραγματεύσεων και προσπαθειών να δημοσιευθεί το περιεχόμενο του ημερολογίου της Gurbetelli Ersöz (1965-1997) στον ελληνικό και γερμανικό Τύπο. Η εγκατάσταση περιέχει το σύνολο των 107 ημερολογιακών καταχωρήσεων, από την ημέρα που η Ersöz ριζοσπαστικοποιήθηκε στα βουνά μεταξύ Τουρκίας και Ιράκ.

Χημικός και πρώτη γυναίκα στη σύνταξη της Özgür Gündem (κουρδικής εφημερίδας που κυκλοφόρησε το 1992 και, μετά από πολλές διαφορετικές φάσεις, την έχει σήμερα κλείσει η τουρκική κυβέρνηση, χωρίς ούτε η ψηφιακή της έκδοση να είναι προσβάσιμη στην Τουρκία), η Ersöz, μετά τη φυλάκιση και απελευθέρωσή της το 1995, έγινε μαχήτρια, και το ημερολόγιό της είναι η μόνη μας πρόσβαση στην ιστορία της μέχρι να ανατιναχτεί και σκοτωθεί το 1997.

Το ημερολόγιο δημοσίευσε εκδοτικός οίκος της Γερμανίας, Mezopotamien Verlag στο Νιους το 1998, και το 2014 το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Τουρκία από τον εκδοτικό οίκο Aram Yayınevi στο Ντιγιάρμπακιρ.

Το ηχητικό έργο Ο επαναστάτης, της Iman Issa, μιλάει για τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Πειραματιζόμενη επίσης με την επενέργεια του γραπτού και προφορικού λόγου, η Issa εργάζεται με εικόνες, επιλέγοντας προσεκτικά κάθε λέξη της περιγραφής αυτού του προσώπου ώστε να περιγράψει μια μορφή που χαρακτηρίζεται ως «επαναστατική». Η καλλιτέχνιδα θέτει την αφήγηση στην υπηρεσία της αναζήτησης του τι μπορεί να σημαίνει ένας όρος, μια λέξη. Η γλώσσα παραμένει κρυφή, έως και αφαιρετική, κάθε λέξη πολύ προσεκτικά διαλεγμένη.

Το γλυπτό του Shadi Habib Allah Το λουτρό του Marat αποτελεί έναν στοχασμό πάνω σε ένα αντικείμενο. Ένα έργο που αναφέρεται στην εποχή μας όσο και στην Ιστορία της Τέχνης, ένα remake του διάσημου ζωγραφικού έργου του Jacques-Louis David για τον επαναστάτη δημοσιογράφο, εδώ το νεκρό σώμα αφαιρείται και αντικαθίσταται από το κενό.

Οι πίνακες του Απόστολου Γεωργίου αφηγούνται συνήθως ιστορίες ηρώων της καθημερινότητας. Ανθρώπων που συναντάμε ή γνωρίσαμε κάποτε στη ζωή μας, σε κάποιον δρόμο, ανθρώπους που υποδύονται δεύτερους ρόλους σε ταινίες που έχουμε ξεχάσει.

Στον πίνακα Χωρίς τίτλο, που έχει γίνει για την έκθεση Ψυχοσάββατο, ο άνθρωπος τον οποίο μοιρολογούν ως νεκρό επιστρέφει από τον βράχο από όπου ποτέ δεν έπεσε, η γυναίκα κλαίει κοιτάζοντας κάτω, στο κενό, τα ρούχα του πεταμένα σε έναν σωρό ενώ εκείνος δραπετεύει, στις μύτες των ποδιών, πίσω της. Ένα εικαστικό παιχνίδι για τους ήρωες που «έπεσαν» νεκροί, για σώματα που χάθηκαν και παραμένουν χαμένα μέσα στην Ιστορία.

Ο Χριστόδουλος Παναγιώτου δημιούργησε την πινακίδα Οδός Ιούστου Σιγισμούνδου ως πρόταση για την ονοματοθεσία ενός δρόμου στην πόλη της Λεμεσού, στην Κύπρο. Πρόκειται για την εξελληνισμένη μορφή του ονόματος του Justus Siegismund, γερμανού αρχαιολόγου και επιγραφολόγου που γεννήθηκε το 1851 στη Λειψία, όπου και σπούδασε.

Ταξίδεψε στην Κύπρο για να επιβλέψει ανασκαφές στην περιοχή του Κούριου, όπου αποκρυπτογράφησε το όνομα του βασιλιά Ετέανδρου σε δύο χρυσά βραχιόλια που του παρουσίασε ο αμερικανός πρεσβευτής στο νησί. Τη δεύτερη φορά που επισκέφθηκε την Κύπρο, κατέβηκε σε έναν τάφο στην περιοχή της Αμαθούντας και βγαίνοντας επιχείρησε να κρατηθεί από μια πέτρα, εκείνη υποχώρησε και τον τραυμάτισε θανάσιμα.

Η πρώτη έκδοση της έκθεσης Ψυχοσάββατο κλείνει με τα έργα Insider και Toxic Institution, της Sidsel Meineche Hansen. Το Insider, μια φιγούρα από λευκό χαρτόνι, ένα δικέφαλο πλάσμα, αποτελεί μία ακόμη αναφορά στην Ιστορία της Τέχνης, σε μια όχι ιδιαίτερα γνωστή πτυχή της αυτή τη φορά.

Το γλυπτό αποτελεί μια καινούργια εκδοχή του Sindhu, έργου που είχε φιλοτεχνήσει η καλλιτέχνιδα Ovartaci κατά τον εγκλεισμό της στην ψυχιατρική κλινική Risskov, στη Δανία, όπου νοσηλεύτηκε από το 1929 έως το 1985. Η Ovartaci, που γεννήθηκε με το όνομα Louis Marcussen και προέβη σε αλλαγή φύλου, αυτοαποκαλείτο με το όνομα αυτό, που στα δανέζικα σημαίνει «ειδικός στην τρέλα».

Δημιούργησε γλυπτά που στάθηκαν για την Ovartaci φίλοι που τη συντρόφεψαν σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, ένα από τα οποία είναι και το Sindhu. Τέλος, η σειρά Toxic Institution, πέντε ξυλογραφίες με αναφορές που ξεκινούν από το Seroquel και φτάνουν έως την ηρωίνη, φιλοτεχνούν ένα σύγχρονο πορτρέτο μέσω των χημικών δομών των ψυχοδραστικών ενώσεων ως απόπειρα καταγραφής των συνθηκών της σύγχρονης ζωής.