«Αποχαιρετισμός» Γιάννη Ρίτσου

Το Σπίτι της Κύπρου σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης παρουσιάζουν το μεγαλειώδες ποίημα «Αποχαιρετισμός» του Γιάννη Ρίτσου ως ένα θεατρικά δομημένο εσωτερικό μονόλογο του ήρωα του απελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1955 Γρηγόρη Αυξεντίου, στην κρύπτη του, λίγο πριν τον θάνατο του.

Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος έγραψε τον «Αποχαιρετισμό» δύο μόλις μέρες μετά τη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου που προκάλεσε το θαυμασμό της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Η θυσία του Αυξεντίου στο κρησφύγετο του Μαχαιρά, συντελέστηκε στις 3 του Μάρτη 1957. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν μόλις 29 ετών.

Στον «Αποχαιρετισμό» πολύ απλά, χωρίς εξάρσεις και μεγαλοστομίες παρουσιάζεται μια από τις μεγαλύτερες πράξεις: Η συνειδητή απάρνηση της ζωής που είναι η υπερνίκηση του θανάτου για την αξιοπρέπεια της ζωής.

Στο ποίημα και την παράσταση που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία και ερμηνεία του Νεοκλή Νεοκλέους και υπό τις μελωδικές συνθέσεις του Γιώργου Καλογήρου, ο ήρωας αποχαιρετά τον κόσμο, τη ζωή, τον τόπο του. Μόνος με την ιστορία, προσπαθεί να αντιμετωπίσει το θάνατο, που έρχεται με βεβαιότητα. Με πολλή ηρεμία και αυτοκυριαρχία σκέφτεται στιγμές και σκηνές της ζωής (του) καθημερινές, απλές αλλά και φιλοσοφεί σε μεγάλα θέματα.

Σκέπτεται το πέρασμα απ’ τη ζωή στον θάνατο και συγκρίνει τις ευθύνες του με τη γοητεία της ειρηνικής ζωής: «Η φωνή ενός παιδιού –δεν μπορεί- θ' ακουγόταν στα χωράφια ένα απόγευμα -κ' η ματιά μιας γυναίκας που ονειρεύεται χαμογελώντας- η ματιά της χαμένη στο βράδυ, θα σ' άγγιζε, η ματιά μιας γυναίκας που δε σ' είδε και την είδες»

Αυτή η απλότητα, η ηρεμία και φυσικότητα, η αναφορά στο θάνατο, στη θυσία, στους αγώνες του ανθρώπου κάνουν τον ήρωα απλό και καθημερινό, ακριβώς για να μεγαλώσουν την πράξη, τον αγώνα και τη θυσία του, να κάνουν το κατόρθωμα του υπεράνθρωπο, με παγκόσμια και αιώνια ακτινοβολία και οικουμενική σημασία.