Το ξύπνημα της Μνήμης. Παιδιά πρόσφυγες του Ελληνικού εμφυλίου

Το έργο «Το ξύπνημα της Μνήμης. Παιδιά πρόσφυγες του Ελληνικού εμφυλίου» παρουσιάζεται από την Εταιρεία Θεάτρου ΠΑΙΚΤΕΣ σε σκηνοθεσία Μαρίας Σάββα στους εξωτερικούς χώρους και στο θέατρο της Σχολής Καλών Τεχνών και φτάνει στο τέλος των παραστάσεών του.

Μια παράσταση site-specific, βασισμένη σε προσωπικές μαρτυρίες και ιστορικά ντοκουμέντα από το βιβλίο «Παιδιά του Ελληνικού Εμφυλίου-Πρόσφυγες και Πολιτική της Μνήμης» της Riki Van Boeschoten και Loring M.Danforth, η πρώτη παρουσίαση της οποίας έγινε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο τον Ιούνιο του '17, σε παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών.
Η παράσταση επαναλαμβάνεται με την ευγενική υποστήριξη της Σχολής Καλών Τεχνών και της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας που έχει την έδρα της στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, στο Εργαστήριο της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.

Λόγω της κακοκαιρίας (στις 22/9 και 23/9) οι παραστάσεις ακυρώθηκαν για να μην χαθεί το μέρος του έργου που διαδραματίζεται στον εξωτερικό χώρο και αντικαταστάθηκαν με δύο παραστάσεις, στις 12 και 13 Οκτωβρίου. Έτσι, η τελευταία εβδομάδα παραστάσεων διαμορφώνεται ως εξής: Παρασκευή 12, Σάββατο 13, Κυριακή 14 και Δευτέρα 15 Οκτωβρίου, στις 6 το απόγευμα στους εξωτερικούς χώρους και στο θέατρο της Σχολής Καλών Τεχνών, Πειραιώς 256.

«Το ξύπνημα της Μνήμης. Παιδιά πρόσφυγες του Ελληνικού εμφυλίου» αναφέρεται σε μια σημαντική περίοδο της Ελληνικής ιστορίας, την περίοδο του Ελληνικού εμφύλιου πολέμου και στα παιδιά-πρόσφυγες. Συνδέεται άμεσα με το πρόβλημα των σημερινών πολέμων και το προσφυγικό ζήτημα.

Η ιστορία του Ελληνικού εμφυλίου, εκτός από τις πληγές που γέννησε σε κάθε οικογένεια και σε όλους αυτούς που έζησαν και βίωσαν εκείνα τα γεγονότα, κινεί εμάς τους νεώτερους μέσα από τις αφηγήσεις αυτές να ανακαλύψουμε και να συνειδητοποιήσουμε την δύναμη του ανθρώπων που πάλεψαν για να επιβιώσουν μέσα σε εκείνες τις τόσο δύσκολες συνθήκες, κάτι που μπορεί να μας αφυπνίσει και να μας κάνει να ενδιαφερθούμε μέσω της ενσυναίσθησης γι' αυτό που συμβαίνει δίπλα μας, στη Συρία και σε άλλες χώρες σήμερα.

Με βάση επιλεγμένο υλικό προσωπικών αφηγήσεων από το βιβλίο «Παιδιά του Ελληνικού Εμφύλιου-Πρόσφυγες και πολιτική της μνήμης» και κείμενα που αναλύουν την πολιτική κατάσταση εκείνης της εποχής, το εμφύλιο δράμα και τους λόγους που οδήγησαν στην απομάκρυνση των παιδιών από τις οικογένειες και τα σπίτια τους σε ολόκληρη την Ελλάδα, δημιουργείται μια περφόρμανς όπου το θέατρο γίνεται ο τόπος στον οποίο οι άνθρωποι μιλούν για το «σπίτι» και την «πατρίδα» σε μια προσπάθεια να προσδιορίσουν τον εαυτό τους, μεταφέροντάς μας σημαντικά στοιχεία για την ιστορία και τον τόπο τους.

Ιστορικά ντοκουμέντα και σύνθετες προσωπικές αφηγήσεις-μαρτυρίες για τα χρόνια του εμφυλίου. Άνθρωποι που ξεριζώθηκαν από τα χωριά τους και βίωσαν την καταστροφή και τη διάλυση της οικογένειας από τον εμφύλιο σπαραγμό. Οι αφηγήσεις αυτές αποτελούν μέρος μιας κοινής ιστορίας, μιας συλλογικής βιωματικής αφήγησης, για την βίαιη αποκοπή από την μάνα, την οικογένεια και το σπίτι-πατρίδα.

Η παράσταση

Ένας ιδιότυπος χορός από γερασμένα παιδιά που θυμούνται γιατί δεν μπορούν να ξεχάσουν. Ο χώρος της μνήμης οδηγεί στον πόνο της απουσίας, είναι αυτός που οδηγεί στο παιδικό πρώτο πρόσωπο. Φωτογραφίες και αποσπάσματα videos-ντοκουμέντα από την εποχή του εμφυλίου δένουν με τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες αλλά και την ανάλυση ορισμένων ιστορικών παραμέτρων. Στόχος της παράστασης είναι η θεατρική μυθοπλασία να συνδεθεί με την ιστορική έρευνα.

Η παράσταση βασίζεται σε προσωπικές μαρτυρίες και ιστορικά ντοκουμέντα από το βιβλίο «Παιδιά του Ελληνικού Εμφυλίου-Πρόσφυγες και Πολιτική της Μνήμης» της Riki Van Boeschoten και Loring M.Danforth (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, έκδοση 2015, μετάφραση μαρτυριών: Μιχάλης Λαλιώτης).

Στην παράσταση χρησιμοποιείται φωτογραφικό υλικό από αρχεία του Ερυθρού Σταυρού που περιέχονται στο βιβλίο της Τασούλας Βερβενιώτη «Αναπαραστάσεις της Ιστορίας. Η Δεκαετία του 1940». Επίσης, φωτογραφικό υλικό του Γιώργου Μπαλάφα και άλλων.