Η τραγωδία του Γκρένφελ, που ήταν η πιο πολύνεκρη πυρκαγιά σε κτίριο κατοικιών στη Βρετανία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και η αιτία που στοίχισε τη ζωή σε 72 ανθρώπους τον Ιούνιο 2017, γίνεται παράσταση του έργου που έγραψε ο συντάκτης σε θέματα άμυνας και ασφάλειας του Γκάρντιαν Ρίτσαρντ Νόρτον Τέιλορ που έχει καλύψει με το ρεπορτάζ του ζητήματα διαφθοράς και θα ανέβει στο θέατρο Tabernacle του Λονδίνου.
Είναι το όγδοο έργο του Νόρτον-Τέιλορ σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Νίκολας Κεντ και οι δυο συνεργάτες ανεβάζουν έργα που έχουν σχέση με πορίσματα που έχουν αποσπάσει σχεδόν κατά λέξη από δημόσιες έρευνες ή δίκες. Ο Νόρτον Τέιλορ θεωρεί το θέατρο ως μια επιπλέον πλατφόρμα για τους δημοσιογράφους που μπορούν εκεί να εκθέτουν τις αδικίες και να παρουσιάζουν τα σκάνδαλα με περισσότερες από 20.000 λέξεις, αντί για μερικές εκατοντάδες που γράφουν σε ένα άρθρο εφημερίδας.
Η οργή για την πυρκαγιά στον Πύργο Γκρένφελ δεν έχει καταλαγιάσει ακόμα και μετά από τέσσερα χρόνια. Το 2019 όταν παρουσιάστηκε δημόσια η έκθεση της καταστροφής, διαπιστώθηκε ότι οι σοβαρές αστοχίες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του Λονδίνου κόστισαν σε ζωές που θα μπορούσαν να έχουν σωθεί.
Η καταστροφή, συγκλόνισε το έθνος και οδήγησε σε μακροχρόνιες έρευνες για το πώς αυτό το πυκνοκατοικημένο κτίριο κατοικιών επετράπη να μεταβληθεί σε παγίδα θανάτου. Στην πρώτη φάση της, η δημόσια έρευνα με επικεφαλής τον συνταξιούχο δικαστή Μάρτιν Μουρ-Μπικ εξέτασε λεπτομερώς την αλληλουχία των γεγονότων στον πύργο των 23 ορόφων τη νύκτα της 14ης Ιουνίου 2017, περιλαμβανομένου του τρόπου που οι πυροσβέστες αντιμετώπισαν την πύρινη κόλαση.
Στην έκθεσή του, ο Μουρ-Μπικ έπλεξε το εγκώμιο «της αφοσίωσης στο καθήκον με εξαιρετικό θάρρος και αυταπάρνηση» που επέδειξαν οι πυροσβέστες στον τόπο της πυρκαγιάς. Μερικοί απ' αυτούς σκαρφάλωσαν ψηλά στο φλεγόμενο κτίριο για να βοηθήσουν κατοίκους να διαφύγουν. Όμως υπογράμμισε αριθμό θεσμικών αδυναμιών μεταξύ των επικεφαλής της πυροσβεστικής υπηρεσίας, λέγοντας ότι η εκπαίδευση και οι προετοιμασίες για ένα περιστατικό, όπως αυτό της φωτιάς στον Γκρένφελ, ήταν σε σοβαρό βαθμό ανεπαρκείς και πως σοβαρά λάθη έγιναν εκείνη τη νύκτα. Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι επιχειρησιακοί υπεύθυνοι εκείνη τη νύχτα επέμειναν στη στρατηγική του «μείνετε εκεί όπου βρίσκεστε», πράγμα που σήμαινε ότι στους κατοίκους δινόταν τηλεφωνικά η συμβουλή να παραμείνουν στα διαμερίσματά τους. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι θα υπήρχαν λιγότεροι νεκροί, αν η απόφαση να αλλάξει η συμβουλή είχε ληφθεί μία ώρα ή και περισσότερο νωρίτερα.
Άλλα μείζονα θέματα, όπως το τι πήγε στραβά με τον σχεδιασμό, τη συντήρηση και την ανακαίνιση του πύργου, το αν οι οικοδομικοί κανονισμοί ακολουθήθηκαν και αν ήταν επαρκείς, αποτελούν τμήμα μιας δεύτερης φάσης της έρευνας, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί. Στην έκθεση για την πρώτη φάση, διέρρευσε πως η πυρκαγιά ξέσπασε εξαιτίας βραχυκυκλώματος σ' ένα ψυγείο σε διαμέρισμα του τετάρτου ορόφου.
Το έργο Grenfell: Value Engineering, έχει γραφτεί εξ΄ολοκλήρου από τα στοιχεία που δόθηκαν και αφορούσαν τους εργολάβους και τους εκπροσώπους του δημοτικού συμβουλίου που ήταν υπεύθυνοι για την ανακαίνιση του κτιρίου το 2015-16. Πήρε τον τίτλο του από τις εξοικονομήσεις 800.000 λιρών που ζητήθηκαν από τον κτιριακό κολοσσό Rydon, για να κερδίσει το συμβόλαιο για ανακαίνιση του πύργου.
Ως αποτέλεσμα αυτής της μείωσης του κόστους, η πυρίμαχη επένδυση ψευδαργύρου που είχε αρχικά καθοριστεί για χρήση στο Γκρένφελ αντικαταστάθηκε από την εύφλεκτη επένδυση από σύνθετο υλικό αλουμινίου με πυρήνα πολυαιθυλενίου. Όλοι γνωρίζουμε τι συνέβη στη συνέχεια.
Ο συγγραφέας και ο σκηνοθέτης παρουσιάζουν έργα που έχουν ως επί το πλείστον αποσπάσει κατά λέξη από δημόσιες έρευνες ή δίκες: τα προηγούμενα έργα περιλαμβάνουν το «Χρώμα της Δικαιοσύνης», βασισμένο στην έρευνα για τη δολοφονία του Στίβεν Λόρενς και τη «Νυρεμβέργη», σχετικά με τη δίκη των ναζί εγκληματιών πολέμου το 1946.
Ο Νόρτον-Τέιλορ έμεινε εμβρόντητος από την έκταση της διαφθοράς που οδήγησε στην τραγωδία. Η μείωση του κόστους, η αδιαφορία για τη ζωή των ανθρώπων συμπυκνώνεται στο έργο με έναν ιδιαιτέρως ενοχλητικό τρόπο, οι δοκιμές της πυρασφάλειας «διορθώθηκαν» για να εγκριθεί το κτίριο και οι υπεύθυνοι υπέγραψαν την ανάπλαση χωρίς να έχουν κάνει ελέγχους. Η κατασκευαστική εταιρεία αποκαλούσε τους κατοίκους όταν διαμαρτυρήθηκαν «γνωστούς ταραχοποιούς» και ο άπειρος 25χρονος γιος ενός επικεφαλής της βιομηχανίας επένδυσης διορίστηκε υπεύθυνος της διαχείρισης του έργου της ανακαίνισης του πύργου. Οι νόμιμες ανησυχίες των κατοίκων απορρίφθηκαν από τους εργολάβους που ενδιαφέρθηκαν μόνο για την αύξηση του κέρδους τους.
Ο Νόρτον-Τέιλορ βλέπει τις συνθήκες που οδήγησαν στην καταστροφική ανακαίνιση του πύργου ως μικρόκοσμο της ευρύτερης σήψης μέσα στον πολιτισμό μας. «Αυτό που βγαίνει στο έργο είναι η ανικανότητα, η διαφθορά, το ψέμα», λέει. «Βάλτε τα όλα μαζί και θα δημιουργηθεί ένας μικρόκοσμος λαθών και σε άλλες περιοχές της βρετανικής κοινωνίας». Το έργο αφορά την εξωφρενική συμπεριφορά των εμπλεκόμενων εταιρειών.
Το έργο που είναι μια ιστορική καταγραφή διαφθοράς, απληστίας και ανικανότητας θα κάνει πρεμιέρα στο θέατρο Tabernacle, στο Λονδίνο, από τις 13 Οκτωβρίου-έως τις 13 Νοεμβρίου 2021.
