If Anything Survives – Archaeologies, Utopias & The Void

Η ιδέα για την έκθεση If Anything Survives είναι αποτέλεσμα έρευνας που προέκυψε με αφορμή το τραπέζι των συζητήσεων του Potential Project κατά την περίοδο Απρίλιος – Νοέμβριος 2019. Σε αυτό συμμετείχαν καλλιτέχνες, θεωρητικοί της τέχνης, αρχιτέκτονες και μουσικοί, οι οποίοι, μέσα από τη φόρμα των τακτικών συναντήσεων τύπου στρογγυλής τραπέζης, προσέγγισαν θεωρητικά το θέμα της δυνάμει φύσης των έργων τέχνης και της ενδεχομενικότητας που χαρακτηρίζει την καλλιτεχνική σκέψη.  

Το If Anything Survives είναι μία θεματική, ομαδική έκθεση τέχνης σε τρία μέρη και ο υπότιτλος Archaeologies, Utopias & The Void υποδηλώνει τη θεματική του κάθε μέρους. Οι προσκεκλημένοι καλλιτέχνες συμμετέχουν με έργα σε κάθε μία από τις τρεις ενότητες, οι οποίες παρουσιάζονται παράλληλα σε τρεις διαφορετικούς χώρους στην περιοχή των Εξαρχείων: στο νεοκλασικό κτίριο της οδού Ερεσσού 40, στις Εκδόσεις Ύψιλον (Τζαβέλλα 15) και στον εκθεσιακό χώρο του Potential Project (Ανδρέου Μεταξά 25). Οι ενότητες αποτελούν τρεις διαφορετικούς τρόπους αφήγησης του σεναρίου, τρεις οπτικές γωνίες, τρεις εκδοχές.    

Η επιμέλεια της έκθεσης έγκειται στη διερεύνηση της κεντρικής ιδέας ως έναυσμα για τη δημιουργία έργων και τον ως αποτέλεσμα πειραματισμό με αφηγηματικές φόρμες εντός του πεδίου των εικαστικών τεχνών. Φιλοδοξεί να δώσει μορφή στην έννοια της οπτικής αφήγησης με κεντρικό άξονα ένα φανταστικό (δυνάμει;) σενάριο που διατυπώνεται ως εξής:                                                       

«Ας φανταστούμε το τέλος: των πραγμάτων, των συμβάντων, του κόσμου. Αυτό θα μπορούσε να είναι η Γη μετά από μια πυρηνική έκρηξη ή μία καταστροφική κλιματική αλλαγή. Ή θα μπορούσε να είναι το τέλος ενός κόσμου μετά από μία ραγδαία αλλαγή, που καθιστά αδύνατο να συνεχιστεί η προηγούμενή του κατάσταση. Είναι μία κάπως θλιβερή συνειδητοποίηση πως τίποτα δεν είναι όπως πριν. Μέσα από αυτό το σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ας υποθέσουμε πως κάποιος, κάποια στιγμή στο μέλλον θα μάθει για τον κόσμο που κάποτε υπήρξε και θα ερευνήσει τα τεκμήρια της ύπαρξής του, ας φανταστούμε τι μένει πίσω, ποιες οι αποδείξεις, τα στοιχεία, τα ίχνη. Αφού τελειώσει ο κόσμος, τι απομένει; Εάν κάτι επιβιώσει, τι είναι αυτό;»

Μέρος I – Αρχαιολογίες:

Αυτό το κεφάλαιο διερευνά τα Στοιχεία. Σχετίζεται άμεσα με την Πραγματικότητα και συνομιλεί με Κάτι. Είναι μία ερμηνεία του κόσμου σύμφωνα με αυτά που μπορούμε να γνωρίζουμε για αυτόν ως παρατηρητές. Το μέρος της έκθεσης που επικοινωνεί τις Αρχαιολογίες αφορμάται της ιδέας ότι κάποια ίχνη του κόσμου που χάθηκε έχουν διασωθεί και μας επιτρέπουν να εικάσουμε περί του πώς ήταν αυτός ο κόσμος. 

Μέρος ΙΙ – Ουτοπίες:

Αυτό το κεφάλαιο διερευνά τις Πιθανότητες. Σχετίζεται άμεσα με τα Όνειρα και συνομιλεί με Οτιδήποτε. Είναι μία φαντασίωση για το πώς θα μπορούσε να είναι ο χαμένος κόσμος, τι μορφή και ποια χαρακτηριστικά μπορούμε να φανταστούμε πως έχει. Σε αυτή την εκδοχή της αφήγησης δεν υπάρχει ανάγκη για αντικειμενική επιστημονική παρατήρηση και δεν υπάρχουν όρια για τις δομές και τις μορφές του χαμένου κόσμου.

Μέρος ΙΙΙ – Το κενό:

Αυτό το κεφάλαιο εξερευνά το Χάος. Σχετίζεται με το Μηδενισμό και συνομιλεί με το Τίποτα.  Αποτελεί μία προσπάθεια να κατανοήσουμε την αποτυχία, την καταστροφή, το τέλος. Τι είδους κληρονομιά μπορούμε να φανταστούμε παρά την απώλεια και την απουσία; Το κενό είναι το σενάριο εκείνο κατά το οποίο τίποτα δεν παρέμεινε από τον κόσμο που ξέραμε και ίσως χρειαζόμαστε καινούργια εργαλεία για να συλλάβουμε τι ήταν αυτό που χάθηκε. 

Επιμέλεια: Καρολίνα Αλειφεροπούλου

Συντονισμός: Βασίλης Νάσης

Παραγωγή: Potential Project

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Άλκηστις Μαυροκεφάλου, Ελεάννα Μπαλέση, Αύγουστος Βεϊνόγλου, Βαγγέλης Σάββας, Δημήτρης Μεράντζας, Δημήτρης Γεωργακόπουλος, Lera Kelemen, Robert Gschwantner, Ανδρέας Παπαστεργίου