Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία χρησιμοποιήθηκε από το ρωσικό κράτος τόσο κατά την αυτοκρατορική περίοδο όσο και κατά τη σοβιετική «ως μοχλός πολιτισμικού εκρωσισμού (Russification) στο εσωτερικό μέτωπο και όργανο ήπιας διπλωματίας στο εξωτερικό». Το ίδιο κάνει τώρα και ο Πούτιν. Η Μόσχα διεκδικεί τη θέση της Τρίτης Ρώμης, δηλαδή της νέας οικουμενικής πρωτεύουσας της ορθοδοξίας, εναντίον της «εκφυλισμένης» Δύσης.
Πατριαρχείο και Κρεμλίνο ταυτίζονται σε μια αυτοκρατορική, νεοϊμπεριαλιστική πολιτική. Ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται όμως ότι απειλεί την ιδέα της «Τρίτης Ρώμης» και του «ρωσικού κόσμου».
