[...] προσβάλλοντας με τον τρόπο αυτό κατάφωρα το περιουσιακό μου δικαίωμα και, ειδικότερα, τις εξουσίες αναπαραγωγής, διασκευής, διάθεσης και δημόσιας παρουσίασης των έργων μου, καθώς και τις ηθικές εξουσίες πατρότητας και ακεραιότητας αυτών, προσβολές που επισύρουν σοβαρές αστικές και ποινικές κυρώσεις.
— Γεώργιος Κατσάγγελος, Ενώπιον παντός κατά νόμον αρμοδίου δικαστηρίου και αρχής εξώδικος πρόσκληση και διαμαρτυρία, 29.04.2022
ΣTIΣ 5 ΜΑΪΟΥ, ο κ. Μάνος Στεφανίδης στον ιστότοπό του ανταπάντησε στον γράφοντα με κείμενο επιγράφομενο «Περί Παϊσίου» και με τη διευκρίνιση στον υπότιτλο: «Οριστικό υστερόγραφο (από εμένα τουλάχιστον)». Το αναδημοσιεύουμε.
Ο αγαπητός κ. Παΐσιος, ιατρός και επιμελητής εικαστικών εκθέσεων, απάντησε εκτενώς στην Lifo σχετικά με τα όσα κατήγγειλα για τις φωτογραφίες του Κατσάγγελου και τη ζωγραφική του Μαδένη. Καταπιάστηκε, ως μη έδει, και με τον Διαμαντόπουλο. Πονεμένη ιστορία, είπαμε, για κάθε παράγοντα και παραγοντίσκο. Είχε μάλιστα την καλοσύνη να αναδημοσιεύσει ολόκληρο, σχεδόν, το κείμενο μου. Τον ευχαριστώ.
Άρα δεν χρειάζεται περαιτέρω απάντηση. Τα είπε όλα! Μού υπενθύμισε επίσης τα θετικά που έχω γράψει κάποτε για τον Μαδένη. Δεν τα είχα ξεχάσει! Ακόμη ένας λόγος πάντως για ν' αντιληφθεί κι ο ίδιος ότι προσπαθώ να είμαι ακριβοδίκαιος. Αυτό είναι η δουλειά μας, αγαπητέ συνάδελφε! (Την ψώνισα. Θα φορέσω άσπρη μπλούζα)! Και δικό του παλιότερο κείμενο –του Παϊσίου, εννοώ— το σχετικό με τον Αλέκο Λεβίδη, εκθείασα κάποτε.
Διέπραξε όμως ένα λάθος και μια παράλειψη. Έγραψε ότι ήμουν αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΚΠΑ ενώ ήμουν πρωτοβάθμιος και αφυπηρετώντας εψηφίσθην από την πρυτανεία ως ομότιμος. Κακιούλες; Επίσης δεν δημοσίευσε ούτε στο Lifo ούτε στο εκτενές του κείμενο στον κατάλογο μια (1), έστω, φωτογραφία του Κατσάγγελου. Παρ' ότι αναφέρθηκε, σχολίασε και δημοσίευσε π.χ. έργα του Ζερικώ. Ο επιμελητής έχασε τη μοναδική (!!) ευκαιρία να δείξει από κοινού τις φωτογραφίες και τη ζωγραφική. Θα ήταν εντυπωσιακό εύρημα. Όμως οι άνθρωποι που είναι πολυπράγμονες, μπερδεύουν την πονηριά με την εξυπνάδα.
Συμπέρασμα δικό μου ακολουθώντας την λογική του κ. Παϊσίου. Ο Μαδένης ενεπνεύσθη από τον Ζερικώ αλλά όχι από τον Γιώργο Κατσάγγελο. Διορθώνοντας αυτή την παράλειψη λοιπόν δημοσιεύω κι εγώ κατ' αντιπαράσταση Μαδένη και Κατσάγγελο. Τα υπόλοιπα συμπεράσματα δικά σας. Και του κ. Χριστοφή βεβαίως βεβαίως!
Υ.Γ. Ύστατος λόγος και για τον φίλτατο Μιχάλη Μαδένη, ο οποίος ξέρει ότι δεν φείδομαι θετικών σχολίων όταν πιστεύω κάτι. Ομοίως θεωρώ υποχρέωση μου να διατυπώνω και την αρνητική μου γνώμη: Χωρίς λοιπόν να παίρνω ούτε λέξη πίσω από τα όσα, λίγα οπωσδήποτε, έχω γράψει κατά καιρούς για αυτόν, τον συμβουλεύω να μην ακούει τους κόλακες. Αντιγράφοντας με τον τρόπο που κοπιάρει φωτογραφίες και επιτυγχάνοντας αυτό το γλυκερό, συναισθηματικό αποτέλεσμα, χάνει ζωγραφικά. Και είναι κρίμα. Ας αλλάξει δρόμο όσο είναι καιρός…
Θα μείνω μόνο σε όσα ανταπάντησε ο κ. Στεφανίδης. Και πρώτα πρώτα, στη «δολιοφθορά» που υποψιάζεται σχετικά με την απόδοση του επίσημου ακαδημαϊκού του τίτλου. Μέχρι και τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο, πρωί της Κυριακής 8 Μαΐου 2022, στον ιστότοπο του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ φέρεται ως αφυπηρετήσας αναπληρωτής καθηγητής. Από εκεί μετέγραψε τα στοιχεία ο υπογράφων, παθολογικά ακριβής κατ’ επάγγελμα, λίγες μέρες πριν. Φρόντισε μάλιστα να σώσει ολόκληρη την ιστοσελίδα του ΕΚΠΑ, καθώς και την ιστοσελίδα με τον τίτλο και τα εργοβιογραφικά του κ. Στεφανίδη, σε πολλαπλά screen shots σήμερα, πρωί της 8ης Μαΐου κτλ., βέβαιος πως κάποια στιγμή ο κ. Στεφανίδης θα επικοινωνήσει με τη γραμματεία του τμήματός του για να διορθωθούν αρμοδίως οι «κακιούλες».
Ο κ. Στεφανίδης μου καταλογίζει πολλά και διάφορα, επειδή ως επιμελητής της έκθεσης του Μαδένη δεν δημοσίευσα πουθενά, δείγματος χάριν έστω, φωτογραφίες του κ. Κατσάγγελου. Ήταν όμως συνειδητή μου επιλογή –και εξηγώ, για όσους δεν κινούνται μέσα στα νοσοκομεία και δεν καλούνται να διαχειριστούν τα λεπτότατα ζητήματα του ιατρικού απορρήτου: Για να φωτογραφηθεί ένας ασθενής (και ιδιαίτερα ένας ψυχιατρικός ασθενής) πρέπει α) να γίνει αίτηση στην επιστημονική επιτροπή του εκάστοτε νοσοκομείου, β) εφόσον εγκριθεί, να σταλεί προς περαιτέρω έγκριση από το διοικητικό συμβούλιο του νοσοκομείου και γ) επειδή ο ψυχιατρικός ασθενής δεν έχει καταλογισμό, να ζητηθεί η γραπτή συναίνεση από τον δικαστικό του συμπαραστάτη. Αυτά για τη φωτογράφιση. Για τη χρήση των φωτογραφιών (σε δημοσιεύματα και εκθέσεις) τα πάντα χρειάζεται να ξαναγίνουν από την αρχή κάθε φορά. Η περιπλοκότητα όλων αυτών των ζητημάτων στάθηκε λοιπόν απαγορευτική για την προβολή και την αναδημοσίευση των φωτογραφιών του κ. Κατσάγγελου.
Εκ των υστέρων, η συνειδητή μου επιλογή μοιάζει να δικαιώνεται, γιατί στο εξώδικο που έστειλε ο κ. Κατσάγγελος προς τον Μιχάλη Μαδένη και προς την Εθνική Βιβλιοθήκη αναφέρει ότι: «ασχολήθηκα επί 12 έτη (από το 1990 έως και το 2001) με τη νόμιμη φωτογράφιση των ασθενών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, με τους οποίους όλο αυτό το χρονικό διάστημα μοιράστηκα την καθημερινότητά τους, ώστε να με εμπιστευτούν και να δεχθούν να φωτογραφηθούν». Δυστυχώς, πρέπει να αρκεστούμε στη λέξη «νόμιμη», γιατί η περιγραφή της διαδικασίας (και μακάρι να πρόκειται μόνο για ζήτημα διατύπωσης) μοιάζει, αν μη τι άλλο, προβληματική. Κανένας ψυχιατρικός ασθενής δεν έχει νομικά τη δυνατότητα να «εμπιστευτεί» και να «δεχτεί», αφού θεωρείται μηδενικού καταλογισμού. Την αρμοδιότητα αυτή έχει ο δικαστικός του συμπαραστάτης και μόνο.
Δύο σημεία ακόμη: Με τον Διαμαντή Διαμαντόπουλο καταπιάστηκε ο ίδιος ο κ. Στεφανίδης στις πρώτες του αναρτήσεις. Κανένας άλλος. Και δεν ειπώθηκε ποτέ ότι ο Μαδένης «ενεπνεύσθη απο τον Ζερικώ αλλά όχι από τον Γιώργο Κατσάγγελο», ούτε βέβαια δημοσιεύτηκε στον κατάλογο έργο του Ζερικώ –μόνο τμήμα από έργο του Φρανς Χαλς. Κακοί μάρτυρες ανθρώποισιν οφθαλμοί...
Θα καλωσόριζα, τέλος, μετά χαράς τον κ. Στεφανίδη στις τάξεις των ιατρών («Την ψώνισα. Θα φορέσω άσπρη μπλούζα»). Έστω και στον ίσκιο του διπλού εξωδίκου του κ. Κατσάγγελου, που καλεί «αμφοτέρους» (και την Εθνική Βιβλιοθήκη και τον Μιχάλη Μαδένη) «όπως: α) Παύσετε άμεσα την εκμετάλλευση του ως άνω Καταλόγου και αποσύρετε τα αντίτυπά του, και β) Γενικότερα παύσετε κάθε είδους εκμετάλλευση των ως άνω ζωγραφικών έργων του 1ου εξ υμών, τα οποία προέρχονται από παράνομη αντιγραφή και διασκευή των δικών μου πρωτότυπων έργων...»