Τι ήταν η ενισχυμένη εποπτεία;
Ένα καθεστώς πολύ στενής παρακολούθησης της ελληνικής οικονομίας, με τακτικούς ελέγχους και συσκέψεις των εκπροσώπων των θεσμών στην Αθήνα τέσσερις φορές τον χρόνο. Από τις εκθέσεις που συντάσσονταν πληροφορούνταν και αποφάσιζαν οι αγορές, που σε μεγάλο βαθμό έκριναν την «τύχη» της χώρας.
Και πότε βγαίνει η Ελλάδα από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας;
Τυπικά στις 20 Αυγούστου.
Και τι θα αλλάξει;
Η Ελλάδα θα μπορεί να ασκεί ελεύθερα την οικονομική πολιτική της, με προτεραιότητες που θα αποφασίζει η ελληνική κυβέρνηση, αφού θα υπόκειται στους ίδιους κανόνες ελέγχου με όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Θα υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στο μείγμα των μέτρων και, πρακτικά, η Ελλάδα θα περάσει στο στάδιο που είναι η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Τι θα γίνει όμως με τις μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν ολοκληρωθεί;
Η δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική κατάστασης της χώρας θα παρακολουθείται στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Όσες μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις εκκρεμούν θα παρακολουθούνται, στο πλαίσιο της πρώτης έκθεσης που θα εκδοθεί τον Νοέμβριο του 2022.
Υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες;
Τόσο η πανδημία, όσο και η ενεργειακή κρίση έχουν αφήσει ανολοκλήρωτα προαπαιτούμενα. Και η αλήθεια είναι πως αυτά συνδέονται με την εκταμίευση της τελευταίας δόσης από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων.
Άρα τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον ενώ μας πλήττει η ενεργειακή κρίση π.χ;
Μέχρι το 2023 θα υπάρχει δημοσιονομική ευελιξία για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Πόσο μεγάλο είναι δημόσιο χρέος;
Το 2021 ήταν στο 193,3% του ΑΕΠ. Μέχρι το τέλος του 2022 αναμένεται να έχει μειωθεί στο 180,2%. Μετά το 2023 οι χώρες με χρέος πάνω από 60% του ΑΕΠ θα πρέπει να ακολουθήσουν δημοσιονομική πολιτική για τη μείωση των χρεών μεσοπρόθεσμα.
Που σημαίνει μεταρρυθμίσεις;
Και επενδύσεις
Δεν είναι υπέρογκο το χρέος;
Είναι πράγματι τεράστιο, αλλά η πορεία του είναι πτωτική: είχε μειωθεί ακόμα 13% από το 2020 έως το 2021 - από 206% σε 193%. Και τώρα ο στόχος είναι σχεδόν το 180% για το τέλος του 2022.
Τι θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα από την επόμενη χρονιά;
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, τα κράτη-μέλη με υψηλό χρέος, όπως είναι η Ελλάδα, πρέπει να περιορίσουν την αύξηση των εθνικών δαπανών κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Υπάρχει σχέδιο;
Η Ελλάδα θέλει να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο μέσω της αύξησης του ΑΕΠ και των εσόδων μόνιμου χαρακτήρα. Από εκεί άλλωστε θα χρηματοδοτούνται τα μόνιμα μέτρα (μείωση του ΕΝΦΙΑ, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης κ.λπ.) αλλά και οι προσωρινές παρεμβάσεις (όπως τα Fuel Pass, Power Pass και το επίδομα θέρμανσης). Η Ελλάδα θέλει να προσφεύγει στις αγορές, όταν το επιτρέπει η συγκυρία και θα της είναι πιο εύκολο αν κατακτήσει την επενδυτική βαθμίδα.
Και πώς θα τα καταφέρει;
Οι Βρυξέλλες πάντα θα εστιάζουν στο δημόσιο χρέος και το πρωτογενές έλλειμμα (ή πλεόνασμα). Η έξοδος από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας ήταν ένα από τα βήματα που έπρεπε να κάνει η χώρα, ώστε να βρεθεί σε επενδυτική βαθμίδα από το 2023. Το αξιόχρεο έχει ήδη αναβαθμιστεί.
Δηλαδή; Οι οίκοι αξιολόγησης που μας κατατάσσουν;
Tο αξιόχρεο της χώρας αναβαθμίστηκε σε ΒΒ+ από τη Standard and Poor’s, και η Ελλάδα είναι πιθανό να βρεθεί στην επενδυτική βαθμίδα μέσα στο 2023. Οι αξιολογήσεις των Moody’s και DBRS θα έρθουν στις 16 Σεπτεμβρίου και θα ακολουθήσει η τρίτη αξιολόγηση της Fitch στις 7 Οκτωβρίου.
Και η «γενική παρακολούθηση» της ελληνικής οικονομίας μέχρι πότε θα συνεχιστεί;
Για δεκαετίες. Έως το 2059 από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, μέχρι η χώρα να εξοφλήσει το 75% των δανείων που πήρε με τα μνημόνια. Παράλληλα, η Ελλάδα θα αξιολογείται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ανά τρίμηνο, όπως ισχύει για όλες τις χώρες που δανείστηκαν από τον ESM. Αυτή η αξιολόγηση δε δημοσιοποιείται, αλλά καταγράφει την ευστάθεια των οικονομιών των κρατών-μελών.
