Βασίλισσα Ελισάβετ:
70 χρόνια μοναρχίας σε 17 στιγμές
Μερικά από τα πιο σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν τη μακρά πορεία της βασίλισσας Ελισάβετ στον βρετανικό θρόνο.
Μονάρχης από τα 25 της χρόνια, υπηρετήθηκε από 15 Βρετανούς πρωθυπουργός και συναντήθηκε με 13 Αμερικανούς Προέδρους. Παρατήρησε τη Βρετανική Αυτοκρατορία να συρρικνώνεται και την παγκοσμιοποίηση να εξαπλώνεται, το Σιδηρούν Παραπέτασμα να καταρρέει και το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρεί από την ευρωπαϊκή οικογένεια.
Ήταν η μακροβιότερη μονάρχης στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και η μακροβιότερη βασίλισσα στην παγκόσμια ιστορία. Ακολουθούν 17 από τα πιο κομβικά στιγμιότυπα της 70χρονης παραμονής της Ελισάβετ Β’ στον βρετανικό θρόνο.
1947
Η Ελισάβετ αφιερώνει τη ζωή της στον δημόσιο βίο
Ήταν ακόμα μια 21χρονη πριγκίπισσα και βρισκόταν εν μέσω της περιοδείας της στη Νότια Αφρική -που άνηκε ακόμα στη Βρετανική Αυτοκρατορία- όταν η Ελισάβετ έκανε την πρώτη δημόσια ομιλία της που την έκανε γνωστή στους μελλοντικούς υπηκόους της. «Δηλώνω ενώπιον όλων σας ότι ολόκληρη η ζωή μου -είτε μεγάλη είτε σύντομη- θα είναι αφιερωμένη στην υπηρεσία σας, και στην υπηρεσία της μεγάλης αυτοκρατορικής μας οικογένειας στην οποία ανήκουμε όλοι» ανέφερε στον προφητικό λόγο της που μεταδόθηκε μέσω του ραδιοφώνου σε κάθε γωνιά της αχανούς Αυτοκρατορίας.
1953
Η στέψη
Η πορεία της Ελισάβετ προς τον θρόνο επιταχύνθηκε χάρη στην επεισοδιακή παραίτηση του θείου της, καθώς και τον πρόωρο θάνατο του πατέρα της, βασιλιά Γεωργίου ΣΤ'. Στέφθηκε βασίλισσα τον Φεβρουάριο του 1952, σε ηλικία μόλις 25 ετών, ενώ ήταν 27 ετών κατά την επίσημη τελετή της στέψης της που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 1953.
Έπειτα από την ενθάρρυνση του συζύγου της Φιλίππου, η στέψη μεταδόθηκε τηλεοπτικά για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού της μοναρχίας - κι έτσι η βασιλική οικογένεια ταξίδεψε στα σπίτια εκατομμυρίων τηλεθεατών ανά τον κόσμο που έσπευσαν να παρακολουθήσουν τη μετάδοση του BBC από το Αβαείο του Γουέστμινστερ.
«Αν και η εμπειρία μου είναι ελάχιστη και το καθήκον μου καινούργιο, στους γονείς και τους παππούδες μου έχω ένα παράδειγμα που μπορώ να ακολουθήσω πιστά, με βεβαιότητα και με σιγουριά» ήταν τα λόγια της Ελισάβετ έπειτα από την ανάληψη του στέμματος.
1957
Η πρώτη επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες
Βασίλισσα της εποχής του jet-setting, κατά τη διάρκεια της θητείας της η Ελισάβετ πραγματοποίησε περισσότερες από 90 επίσημες κρατικές επισκέψεις - από τις οποίες, ως γνωστόν, εξαιρείται η Ελλάδα. Δεν χωρά αμφιβολία πως τα ταξίδια της βοήθησαν στην ενίσχυση των δεσμών του Ηνωμένου Βασιλείου με χώρες όπως την Ινδία, τη Ρωσία, και την Ιρλανδία, με τις οποίες υπήρχε το αρκετά προβληματικό παρελθόν.
Η πρώτη της επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες ως βασίλισσα έλαβε χώρα το 1957, στο πλαίσιο της 350ής επετείου από την πρώτη μόνιμη βρετανική εγκατάσταση στην πόλη Jamestown της Βιρτζίνια, όταν και συνάντησε τον Πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.
1957
Το παρθενικό τηλεοπτικό χριστουγεννιάτικο μήνυμα
Παρότι η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ δεν έδωσε ποτέ της κάποια συνέντευξη, κατά τη διάρκεια της θητείας της αναζήτησε διάφορους εναλλακτικούς και ευφάνταστους τρόπους για να συνδεθεί με τους υπηκόους της.
Ανάμεσά τους βρίσκεται και η ετήσια χριστουγεννιάτικη ομιλία της, στην οποία συνήθιζε να παντρεύει σοφά αποφθέγματα, διδάγματα του χριστιανισμού, και ενίοτε και πιο αυθόρμητες προσωπικές της σκέψεις.
«Δεν μπορώ να σας οδηγήσω στη μάχη, δεν διαλέγω τους νόμους ούτε απονέμω δικαιοσύνη, αλλά μπορώ να κάνω κάτι άλλο: μπορώ να σας δώσω την καρδιά μου, την αφοσίωσή μου σε αυτά τα παλιά νησιά και σε όλους τους λαούς της αδελφότητας των εθνών μας» ανέφερε στο πρώτο της τηλεοπτικό χριστουγεννιάτικο διάγγελμα το 1957.
1965
Η μανία για τους Beatles χτυπά την πόρτα του Μπάκιγχαμ
Ανάμεσα στις κομβικότερες πολιτιστικές στιγμές της δεύτερης ελισαβετιανής εποχής βρίσκεται αδιαμφισβήτητα και η επίσκεψη των Beatles στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, στις 26 Οκτωβρίου 1965. Χιλιάδες θαυμαστές προσπέρασαν αστυνομικούς και σκαρφάλωσαν στις πύλες και τους φανοστάτες του παλατιού καθώς ο Τζον Λένον, ο Πολ Μακάρτνεϊ, ο Τζορτζ Χάρισον και ο Ρίνγκο Σταρ κατέφταναν για να συναντήσουν τη βασίλισσα.
Φορώντας ένα απλό χρυσό φόρεμα, η Ελισάβετ Β’ απένειμε μετάλλια τιμής στα είδωλα της βρετανικής ποπ κουλτούρας. «Ήταν εξαιρετικά φιλική» δήλωσε ο Μακάρτνεϊ μετά τη συνάντηση. «Ήταν σαν μητέρα για εμάς». Ωστόσο, μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Λένον επέστρεψε το μετάλλιό τιμής του σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη βρετανική υποστήριξη στον πόλεμο των ΗΠΑ στο Βιετνάμ και τη συμμετοχή του Η.Β. στον εμφύλιο πόλεμο της Νιγηρίας.
1966
Η τραγωδία του Άμπερφαν
Η θητεία της βασίλισσας σημαδεύτηκε από αρκετές στιγμές εθνικής καταστροφής. Ανάμεσα τους βρίσκεται και η τραγωδία που έλαβε χώρα στις 21 Οκτωβρίου 1966, όταν μια χιονοστιβάδα υπολειμμάτων άνθρακα κατέκλυσε το χωριό Άμπερφαν της Ουαλίας προκαλώντας τον θάνατο 144 ατόμων. Η πλειοψηφία των θυμάτων αποτελούταν από μικρά παιδιά που βρίσκονταν στο σχολείο.
Την ώρα που η χώρα βυθιζόταν στο πένθος, η Ελισάβετ αντιμετώπισε μια οργισμένη θύελλα αντιδράσεων καθότι περίμενε οκτώ ολόκληρες ημέρες προτού επισκεφτεί τον τόπο της καταστροφής. Είναι μια απόφαση που οι κύκλοι της άφησαν ουκ ολίγες φορές να εννοηθεί πως μετάνιωσε αρκετά.
1969
Επίσκεψη από τους αστροναύτες του Apollo 11
Η λίστα των επιστημονικών και τεχνολογικών προόδων κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Ελισάβετ είναι ατελείωτη, στην κορυφή της, ωστόσο, βρίσκεται αδιαπραγμάτευτα η εξερεύνηση των διαστήματος. Αφού έμειναν στην ιστορία ως οι πρώτοι άνθρωποι που προσγειώθηκαν στο φεγγάρι, οι Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ, Μάικλ Κόλινς και Μπαζ Όλντριν ξεκίνησαν μια παγκόσμια περιοδεία με τελικό προορισμό τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ στις 14 Οκτωβρίου 1969.
Ο Άρμστρονγκ αποκάλυψε αργότερα ότι ήταν τόσο άρρωστος εκείνη την ημέρα που σκέφτηκε να παραλείψει την εκδήλωση. Αντ' αυτού, τελικά παραβρέθηκε - και κατέληξε να βήχει απευθείας στο πρόσωπο της βασίλισσας.
1970
Ο πρώτος βασιλικός περίπατος
Η Ελισάβετ Β’ έσπασε μια βασιλική παράδοση αιώνων όταν, κατά τη διάρκεια της περιοδείας της στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία το 1970, χαιρέτησε από κοντά το παρευρισκόμενο πλήθος αντί να κουνήσει το χέρι της από μακριά με τη χαρακτηριστική κίνηση του μονάρχη. Φορώντας ένα λεμονί φόρεμα και με τον χαρακτηριστικό συνδυασμό καπέλου και τσάντας, η βασίλισσα περπάτησε στους κεντρικούς δρόμους του Σίδνεϊ χαμογελώντας διάπλατα και μιλώντας στους εντυπωσιασμένους θεατές.
Έκτοτε, ο λεγόμενος «βασιλικός περίπατος» έγινε πάγια πρακτική για τα περισσότερα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
1981
Ο γάμος του Καρόλου και της Νταϊάνα
Μία από τις πιο ταραχώδεις περιόδους της οικογενειακής ζωής της βασίλισσας ξεκίνησε με μια παραμυθένια τελετή - τον γάμο του πρωτότοκου γιου και κληρονόμου της πρίγκιπα Κάρολου με τη χαρισματική Νταϊάνα Σπένσερ στις 29 Ιουλίου 1981. Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι κατέκλυσαν το κέντρο του Λονδίνου προσπαθώντας να κλέψουν μια ματιά από την εντυπωσιακή γαμήλια πομπή, ενώ το BBC υπολόγισε ότι 750 εκατομμύρια άνθρωποι από κάθε άκρη του πλανήτη παρακολούθησαν την τηλεοπτική μετάδοση της τελετής.
Μπορεί η Νταϊάνα να φώλιασε κατευθείαν στις καρδιές του κόσμου ως «η πριγκίπισσα του λαού», ωστόσο το ζευγάρι είχε έναν εξαιρετικά προβληματικό γάμο με αμοιβαίες κατηγορίες για απιστία. Οι δυο τους θα χώριζαν το 1992 - τη χρονιά που η βασίλισσα ονόμασε «annus horribilis», («καταστροφική χρονιά» στα λατινικά) καθώς συμπεριέλαβε επίσης τον χωρισμό του γιου της Άντριου, το διαζύγιο της κόρης της Αν, καθώς και μια πυρκαγιά στο κάστρο Γουίνδσορ.
1986
Η πρώτη Βρετανίδα μονάρχης που επισκέφτηκε την Κίνα
Μπορεί να είχαν προηγηθεί ο Αμερικανός Πρόεδρος και η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ, ωστόσο τον Οκτώβριο του 1986, η Ελισάβετ έγραψε τη δική της ιστορία ως η πρώτη Βρετανίδα μονάρχης που επισκέφτηκε την Κίνα. Το ταξίδι θεωρήθηκε σημαντικό κομμάτι της διπλωματικής προσέγγισης της Βρετανίας, τη στιγμή που προετοιμαζόταν να επιστρέψει το Χονγκ Κονγκ στην κινεζική κυριαρχία. Η βασίλισσα επισκέφτηκε το Σινικό Τείχος και το μνημείο του στρατού των πολεμιστών από τερακότα - που μόλις πρότινος είχε ανακαλυφθεί. Σε αντίθεση με τη Θάτσερ, η Ελισάβετ παρέμεινε ατάραχη όταν ο Κινέζος ηγέτης Ντενγκ Σιαοπίνγκ έφτυσε σε ένα πτυελοδοχείο δίπλα στο κάθισμά του.
1996
Φιλοξενώντας τον Νέλσον Μαντέλα
Ο δημοφιλής Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Νέλσον Μαντέλα έφτασε στη Βρετανία τον Ιούλιο του 1996, για μια τετραήμερη κρατική επίσκεψη στον πρώην αποικιστή της χώρας του. Απευθυνόμενος στα μέλη του βρετανικού κοινοβουλίου, κατήγγειλε τον ρατσισμό ως «μια μάστιγα στην ανθρώπινη συνείδηση».
Σε εκείνο το ταξίδι, ο Μαντέλα και η βασίλισσα φαίνεται πως ανέπτυξαν μια αμοιβαία αγάπη που διήρκεσε αρκετά χρόνια. Η ίδια τον φιλοξένησε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και έσπευσε να τον πάει βόλτα με άμαξα στο κεντρικό Λονδίνο. Μάλιστα, σε ένα πάρτι στο Royal Albert Hall, ο Μαντέλα κατάφερε μέχρι και να «σηκώσει» την Ελισάβετ στην πίστα του χορού.
1997
Ο θάνατος της Νταϊάνα
Ποιος δεν θυμάται πού ακριβώς βρισκόταν εκείνη την τραγική ημέρα του 1997 όταν τα νέα για τον θάνατο της πριγκίπισσας Νταϊάνα σε τροχαίο δυστύχημα στο Παρίσι ταξίδεψαν σε κάθε γωνία της υφηλίου; Ήταν μια στιγμή που συγκλόνισε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η βρετανική βασιλική οικογένεια δεν άργησε να έρθει στο προσκήνιο, τα σενάρια συνωμοσιολογίας ξεκίνησαν να οργιάζουν, και η βασίλισσα αντιμετώπισε οξεία κριτική για την εξαιρετικά καθυστερημένη απάντησή της.
Αρκετές μέρες έπειτα από τον σοκαριστικό θάνατο, η Ελισάβετ απευθύνθηκε τελικά στους πολίτες από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. «Κανείς που γνώριζε την Νταϊάνα δεν θα την ξεχάσει ποτέ. Εκατομμύρια άλλοι που δεν τη γνώρισαν ποτέ, αλλά ένιωσαν ότι τη γνώριζαν, θα τη θυμούνται για πάντα» ανέφερε, προτού συμπληρώσει διευκρινίζοντας τη στάση της: «Όλοι μας προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε με διαφορετικούς τρόπους».
2007
Μισός αιώνας από το πρώτο χριστουγεννιάτικο τηλεοπτικό μήνυμα
Το 2007 η βασίλισσα γιόρτασε τα 50 χρόνια από το πρώτο της χριστουγεννιάτικο διάγγελμα με μια μοντέρνα πινελιά, δημοσιεύοντας την ομιλία της στο YouTube.
«Ένα από τα χαρακτηριστικά της γήρανσης είναι η αυξημένη επίγνωση της αλλαγής» είχε αναφέρει χαμογελώντας. «Το να θυμόμαστε τι συνέβη πριν από 50 χρόνια σημαίνει ότι μπορούμε να εκτιμήσουμε τι έχει αλλάξει στο μεταξύ. Η αναδρομή αυτή μας βοηθά επίσης να συνειδητοποιήσουμε τι παραμένει σταθερό - όπως, για παράδειγμα, η οικογένεια» είχε συμπληρώσει η μονάρχης.
2012
«Πρωταγωνίστρια» στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου
Η στωική βασίλισσα εξέπληξε το κοινό κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου το 2012, όταν εμφανίστηκε σε ένα δραματικό εναρκτήριο κλιπάκι δίπλα στον πιο διάσημο κατάσκοπο της Βρετανίας - τον Τζέιμς Μποντ, τον οποίο τότε υποδυόταν ο ηθοποιός Ντάνιελ Κρεγκ.
Το βίντεο έδειχνε τον 007 να καταφτάνει στο παλάτι για να συνοδεύσει τη μονάρχη στην τελετή έναρξης, με τους δύο τους στην συνέχεια να πέφτουν με αλεξίπτωτο από ένα ελικόπτερο στο Ολυμπιακό Στάδιο, εν μέσω ξέφρενων χειροκροτημάτων. Η πραγματική βασίλισσα, με το πανταχού παρόν pokerface της, μπήκε στο στάδιο με τη γνώριμη κίνηση του χεριού της.
2020
Η «αποστασία» του Χάρι και της Μέγκαν
Ο γάμος του πρίγκιπα Χάρι με την Αμερικανίδα ηθοποιό Μέγκαν Μαρκλ το 2018 συνεπήρε τον πλανήτη, προκαλώντας ταυτόχρονα την ελπίδα πως μια πολιτικά ενεργή, αυτοαποκαλούμενη φεμινίστρια θα μπορούσε να βοηθήσει στον εκσυγχρονισμό της βρετανικής μοναρχίας.
Τα πράγματα, ωστόσο, εξελίχθηκαν διαφορετικά. Το 2020 ο Χάρι και η Μέγκαν δήλωσαν ότι ένιωθαν μονίμως κυνηγημένοι από τα μέσα ενημέρωσης και ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από τα βασιλικά τους καθήκοντα. Η βασίλισσα απάντησε με την εξής δήλωση: «Αν και θα προτιμούσαμε να παραμείνουν πλήρους απασχόλησης μέλη της βασιλικής οικογένειας, σεβόμαστε και κατανοούμε την επιθυμία τους να ζήσουν μια πιο ανεξάρτητη ζωή ως οικογένεια. Φυσικά, οι δυο τους παραμένουν πάντα ένα πολύτιμο μέρος της οικογένειάς μου».
2021
Ο θάνατος του πρίγκιπα Φίλιππου
Ο γάμος του Φίλιππου και της Ελισάβετ μετρούσε ήδη 73 ολόκληρα χρόνια όταν το Ανάκτορο του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσε τον θάνατό του στις 9 Απριλίου 2021. Στην κηδεία του, που έλαβε χώρα εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, παρευρέθηκαν μονάχα ελάχιστα μέλη της οικογένειας και στενοί φίλοι. Η βασίλισσα κάθισε μόνη σε ένα στασίδι, φορώντας μια μαύρη μάσκα προσώπου για να τηρήσει τα υγειονομικά μέτρα.
Η Ελισάβετ, την οποία ο Φίλιππος αποκαλούσε στοργικά «Lilibet», τον είχε περιγράψει ως «δύναμή και σταθερότητά της». Στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά της εκείνο το έτος, θυμήθηκε ότι «η άτακτη και ερωτική του λάμψη ήταν τόσο λαμπερή στο τέλος όσο όταν τον κοίταξα στα μάτια για πρώτη φορά». Στη συνέχεια πρόσθεσε με έναν κόμπο στην φωνή της: «Αλλά η ζωή, φυσικά, αποτελείται από τους απόλυτους χωρισμούς καθώς και από τις πρώτες συναντήσεις».
2022
Το Πλατινένιο Ιωβηλαίο
Με μια επίσημη αργία, μια φαντασμαγορική παρέλαση και χιλιάδες πάρτι έλαβε χώρα το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ - η γιορτή προς τιμήν της πρώτης και μοναδικής Βρετανίδας μονάρχη που συμπλήρωσε 70 χρόνια στον θρόνο.
Οι μεγαλοπρεπείς εορτασμοί ξεκίνησαν με μια καθηλωτική στρατιωτική παρέλαση στην καρδιά του Λονδίνου, με 70 αεροσκάφη της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας να διασχίζουν τους βρετανικούς αιθέρες. Η βασίλισσα ξεπρόβαλε στο μπαλκόνι του παλατιού του Μπάκιγχαμ με τα μέλη της οικογένειάς της - ατενίζοντας τα πλήθη με το γνώριμο χαμόγελο να φωτίζει το πρόσωπό της.
Με στοιχεία από την Washington Post
