Δημήτρης Σερίφης: «Το ζήτημα του food waste δεν είναι μόνο οικονομικό ή ηθικό. Είναι κυρίως περιβαλλοντικό.»

ADVERTORIAL

Σε ό,τι αφορά στην προστασία του πλανήτη, μπορούμε να αναζητήσουμε πολλές πληροφορίες από διάφορες πηγές. Ξέρουμε πλέον τι σημαίνει για τον πλανήτη μας η σπατάλη τροφίμων, όπως και το πώς η παραγωγή έχει σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Αυτό που συχνά δε γνωρίζουμε είναι το τι κάνει η κάθε εταιρεία για να βοηθήσει στο να βρεθεί λύση.

Η Unilever είναι μια εταιρεία που μέσω δράσεων και πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης, προσπαθεί ενεργά να αντιστρέψει το πρόβλημα. Μέσα από τις δεσμεύσεις της - κάποιες εκ των οποίων έχει ήδη ξεκινήσει την υλοποίησή τους - θέτει ως προτεραιότητα τόσο να μειώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, όσο και να βοηθήσει τους καταναλωτές της να κάνουν το ίδιο.

Για όλα τα παραπάνω, μιλήσαμε με τον Δημήτρη Σερίφη, τον Nutrition Lead South-East Europe της Unilever, αλλά και για όλα όσα μπορούμε να κάνουμε συλλογικά και μεμονωμένα έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε την μεγάλη αυτή κρίση.

—Το food waste αποτελεί μια τεράστια απειλή για το περιβάλλον μας. Ποια είναι τα πρώτα βήματα που χρειάζεται να ακολουθήσουμε για μειώσουμε την σπατάλη τροφίμων;

Τα τελευταία χρόνια η ανθρωπότητα στρέφεται όλο και περισσότερο σε έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής κι αυτό γιατί το καθιστά επιτακτική ανάγκη η αλόγιστη σπατάλη των τροφίμων. Πρόκειται άλλωστε, για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που απασχολεί τον πλανήτη μας σήμερα. 

Το ζήτημα του Food Waste δεν είναι μόνο οικονομικό ή ηθικό. Είναι κυρίως περιβαλλοντικό, γιατί επισημαίνει ότι εξαντλούμε τους περιορισμένους φυσικούς πόρους του πλανήτη. Τα περιθώρια μας για δράση στενεύουν αλλά έχουμε την δυνατότητα να αναστρέψουμε την ζημιά με το να δράσουμε συλλογικά. Επιχειρήσεις του κλάδου, κυβερνήσεις, προμηθευτές και καταναλωτές, το πρόβλημα αυτό μας αφορά όλους. 

Η απάντηση βρίσκεται στη δομή της οικονομίας τροφίμων. Μια γραμμική οικονομία ακολουθεί ένα παραδοσιακό σύστημα στο οποίο τα προϊόντα δημιουργούνται και χρησιμοποιούνται μία φορά και στη συνέχεια απορρίπτονται ως απόβλητα. Αυτό συνεπάγεται μείωση της αξίας των υλικών και των προϊόντων, ασταθείς τιμές λόγω έλλειψης πόρων και ασταθής προσφορά πρώτων υλών λόγω υπερκατανάλωσης, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται τεράστια επίπεδα αποβλήτων και εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αντιθέτως, σε μια κυκλική οικονομία τροφίμων, οι δραστηριότητες σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας αξίας τροφίμων ανοικοδομούν τη συνολική υγεία του συστήματος με την αναθεώρηση της έννοιας των αποβλήτων.

Μακάρι, όμως, να ήταν τόσο απλό όσο το λέμε. Η αναγνώριση του μερίδιου συμβολής του κάθε εμπλεκόμενου μέρους στο πρόβλημα της σπατάλης τροφίμου είναι σίγουρα το πρώτο βήμα. Όμως ούτε αυτό, ούτε οι τρόποι αντιμετώπισης της σπατάλης τροφίμου δεν μπορούν να αναπτυχθούν αν ο κάθε εμπλεκόμενος σκέφτεται ανεξάρτητα από τους άλλους σε σιλό. Απαιτείται συλλογική προσπάθεια, εύρεση κοινού πεδίου συνεννόησης και ειλικρινής δέσμευση.

Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεινούν ενώ δύο δισεκατομμύρια είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι, ενώ το ένα τρίτο όλων των τροφίμων που παράγονται χάνονται ή σπαταλώνται.

—Τι ρόλο παίζει σε αυτό η Unilever; Πώς βοηθά τους καταναλωτές της να μειώσουν την σπατάλη τροφίμων, αλλά τι κάνει και η ίδια ως εταιρεία γι' αυτό;

Θέλουμε να θέσουμε τέλος στο πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων. Αντιμετωπίζουμε τη σπατάλη τροφίμων σε ολόκληρη την αλυσίδα των τροφίμων, ξεκινώντας από τις δικές μας εγκαταστάσεις παραγωγής και λειτουργίας. Συνεργαζόμαστε στενά με τους προμηθευτές μας και τους πελάτες μας στο λιανικό εμπόριο, ενώ βοηθάμε και τους σεφ και τους καταναλωτές μας να μειώσουν την ποσότητα των τροφίμων που απορρίπτονται.

Συγκεντρωτικά, εργαζόμαστε σκληρά σε 4 βασικούς τομείς:

1. Προώθηση της ευαισθητοποίησης και της κατανόησης του προβλήματος – μέσω της επικοινωνίας μας δείχνουμε στους καταναλωτές ότι η σπατάλη τροφίμων είναι ένα ζήτημα για το οποίο πρέπει όλοι να δράσουμε τώρα. Με στόχο να ευαισθητοποιήσει τους καταναλωτές στα σημεία όπου καταλήγει το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων, η Hellmann’s προχώρησε στην τοποθέτηση ενημερωτικών αυτοκόλλητων με QR code σε περισσότερους από 2.000 κάδους απορριμμάτων των δήμων Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης και Δέλτα Θεσσαλονίκης, που σε καλούν να αναρωτηθείς «Εσύ πόσα ευρώ πέταξες στα σκουπίδια σήμερα;», ενώ το QR code που οδηγεί στο site της Hellmann’s με έξυπνα tips και νόστιμες συνταγές με leftovers.
2. Παρέχοντας στους ανθρώπους την έμπνευση, τις δεξιότητες και τα εργαλεία που χρειάζονται για να μετατρέψουν ό, τι έχει απομείνει στο ψυγείο ή το ντουλάπι τους σε κάτι νόστιμο. Πιο συγκεκριμένα, η κορυφαία μάρκα στον κόσμο Hellmann’s υλοποιεί την καμπάνια καμπάνια “Make Taste Not Waste”. Σε συνεργασία με τον γνωστό σεφ Βασίλη Καλλίδη και αγαπημένες διάσημες προσωπικότητες όπως ο Λάμπρος Φισφής, η Κατερίνα Παπουτσάκη και ο Ηλίας Γκότσης, δημιούργησε μια σειρά από YouTube videos με έξυπνες ιδέες και πρωτότυπες συνταγές για το πώς να αξιοποιούντα τα leftovers αλλά και να έχουμε zero food waste στο σπίτι.
3. Συνεργασία με εταίρους για την αναδιανομή τροφίμων που διαφορετικά θα είχαν πάει χαμένα. Η Hellmann’s συμβάλλει στη διάσωση και προσφορά περισσότερων από  130.000 μερίδων τροφίμων μέσω της υποστήριξης της Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης «Μπορούμε» η οποία έχει σκοπό τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων και την καταπολέμηση του υποσιτισμού στην Ελλάδα. Ακόμη, σε συνεργασία με τα καταστήματα ΑΒ Βασιλόπουλος, η Hellmann’s υποστήριξε το πρόγραμμα «Μπορούμε στο Σχολείο» του «Μπορούμε», με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παιδιών για τη σπατάλη τροφίμων.
4. Μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην αντιμετώπιση του προβλήματος που βρίσκεται στον πυρήνα του με την προώθηση λύσεων αλλαγής συμπεριφοράς. Συνεργαζόμαστε με κορυφαίους ακαδημαϊκούς και ειδικούς στον τομέα για να βοηθήσουμε να αποκαλυφθεί πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε τους ανθρώπους να κάνουν θετικές αλλαγές και να σπαταλούν λιγότερα τρόφιμα.

Οι επαγγελματίες διαδραματίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο στη μείωση της σπατάλης τροφίμων στον τομέα των υπηρεσιών εστίασης. Η Unilever Food Solutions βοηθάει αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση για το ζήτημα και παρέχοντας εκπαίδευση και έμπνευση στους επαγγελματίες τις εστίασης. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στο πρόγραμμα Hotel Kitchen της WWF που έχει από την πρώτη στιγμή την στήριξη της Unilever Food Solutions και στόχο έχει την μείωση της σπατάλης τροφίμων στα ξενοδοχεία της Ελλάδας.

—Η υπερκατανάλωση δεν συνδέεται άμεσα με το πρόβλημα; Πώς μπορεί να μειωθεί το ποσοστό των ανθρώπων που πεινάνε, χωρίς να διπλασιαστεί η παραγωγή τροφίμων;

Η υπερκατανάλωση και η υπεραγορά, συμβάλλουν στη σπατάλη τροφίμων, ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες, και αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει ανάγκη να αποτρέψουμε το να γίνουν τα τρόφιμα απόβλητα– τόσο στις δικές μας δραστηριότητες όσο και στα σπίτια των καταναλωτών.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επενδύουμε στην ανάπτυξη ενός ισχυρού, επιστημονικά βασισμένου προγράμματος αλλαγής της συμπεριφοράς των καταναλωτών που βοηθά τους ανθρώπους να κάνουν τα τρόφιμά τους να αξιοποιούνται περισσότερο. Αν καταφέρουμε να δείξουμε στους ανθρώπους πώς μπορούν να κάνουν περισσότερα με αυτό που έχουν, τότε θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την οικιακή σπατάλη τροφίμων και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να καταναλώνουν πιο υπεύθυνα.

Ως προς το πώς μπορεί να μειωθεί το ποσοστό των ανθρώπων που πεινάνε, χωρίς να διπλασιαστεί η παραγωγή τροφίμων, πράγματι είναι ευρέως αποδεκτό ότι το σημερινό παγκόσμιο σύστημα τροφίμων είναι άδικο και αναποτελεσματικό. Η γεωργία, για παράδειγμα, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παράγοντας που συμβάλλει στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μετά τα ορυκτά καύσιμα και κύρια αιτία αποψίλωσης, ρύπανσης των υδάτων και του αέρα και απώλειας βιοποικιλότητας

Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεινούν ενώ δύο δισεκατομμύρια είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι, ενώ το ένα τρίτο όλων των τροφίμων που παράγονται χάνονται ή σπαταλώνται.

Δεδομένα όπως τα παραπάνω μας κάνουν να πιστεύουμε ότι μετασχηματίζοντας το σημερινό μας σύστημα αντί να διπλασιάζουμε την παραγωγή  τροφίμων, μπορούμε να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την ανισότητα των τροφίμων και τις κλιματικές επιπτώσεις. Πρόκειται για ένα κρίσιμο πρώτο βήμα για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε τρόφιμα για όλους, προστατεύοντας παράλληλα το κλίμα και τη φύση.

Πιστεύουμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι πλέον μια κλιματική κρίση, και έτσι αναλαμβάνουμε δράση σε όλες δραστηριότητές μας και την αλυσίδα αξίας.

—Η βιομηχανία θα μπορούσε να βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων κάνοντας καλύτερη διάκριση μεταξύ των ημερομηνιών «ανάλωση έως» και «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από». Σκέφτεται η Unilever να κάνει κάτι σε αυτή τη σελίδα όσον αφορά στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών;

Θέλουμε και συνεργαζόμαστε με εταίρους του κλάδου, οργανισμούς, ΜΚΟ και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών σε εκστρατείες εκπαίδευσης των καταναλωτών για την εμβάθυνση της κατανόησης των τιμών ημερομηνίας από τους καταναλωτές για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων. Ένα καλό παράδειγμα αυτού είναι η συνεργασία μας με το "Too Good To Go" σε αρκετές ευρωπαϊκές αγορές.

Ωστόσο, υποστηρίζουμε τρόπους σήμανσης οι οποίοι θα είναι εναρμονισμένοι με τους κανονισμούς, όπως:

• «Κατανάλωση έως» για τρόφιμα μικρότερης διάρκειας, που περιορίζεται το χρονικό διάστημα κατανάλωσής τους για λόγους ασφάλειας,
• «Κατανάλωση κατά προτίμηση πριν από»  για τρόφιμα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής που που περιορίζεται το χρονικό διάστημα κατανάλωσής τους για λόγους ποιότητας.

Υποστηρίζουμε διαφορετικές διατυπώσεις αυτών των σημάνσεων ημερομηνίας ώστε να αντικατοπτρίζουν την κατά τόπους πρακτική και μετάφραση, υπό την προϋπόθεση ότι η διατύπωση έχει το ίδιο νόημα με τα δύο παραπάνω και συμβάλλουν στην καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων, χωρίς καμία έκπτωση στην ασφάλεια των καταναλωτών και στην ποιότητα των προϊόντων.

—Ποιες είναι οι δεσμεύεις της Unilever για το μέλλον σχετικά με την μείωση σπατάλης τροφίμων, αλλά και του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος γενικότερα;

Η δέσμευσή μας να μειώσουμε κατά το ήμισυ τη σπατάλη τροφίμων στις άμεσες δραστηριότητές μας από το εργοστάσιο στο ράφι έως το 2025 είναι εμπνευσμένη από τον Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης 12.3 του ΟΗΕ για τη μείωση κατά το ήμισυ της σπατάλης τροφίμων έως το 2030. Έχουμε  δεσμευτεί να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο 5 χρόνια νωρίτερα.

Επιπλέον, έχουμε δεσμευτεί ότι:

• Δεν θα καταστρέφουμε τρόφιμα, που μπορούν να καταναλωθούν και δεν θα τα στέλνουμε σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, ενώ παράλληλα, με καινοτόμες πρωτοβουλίες και συνεργασίες θα εμπνέουμε τους καταναλωτές μας να σπαταλούν λιγότερα τρόφιμα.
• Θα βοηθάμε βασικούς συνεργάτες και προμηθευτές μας στην αντιμετώπιση της απώλειας τροφίμων στις δραστηριότητές τους.
• Με δεδομένο ότι το 60% της σπατάλης τροφίμων γίνεται στα σπίτια μας, θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε τις μάρκες μας για να βοηθάμε τους πελάτες μας στην αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων με εφαρμογές πρωτοποριακής τεχνολογίας πρόληψης.

Όλα αυτά είναι αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής μας Compass, στην οποία συγκαταλέγονται και οι ευρύτερες δεσμεύσεις μας για το περιβάλλον και την κοινωνία. Συγκεκριμένα για το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα έχουμε θέσει ως στόχο την μείωση του κατά 50% μέχρι το 2030, και αυτό αφορά τόσο το αποτύπωμα σε όλο τον κύκλο των προϊόντων, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωσή τους.

Πιστεύουμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι πλέον μια κλιματική κρίση, και έτσι αναλαμβάνουμε δράση σε όλες δραστηριότητές μας και την αλυσίδα αξίας. Στην πρώτη γραμμή, προφανώς, βρίσκονται οι μάρκες μας με καινοτομίες προϊόντων που στόχο έχουν να «αλλάξουν το παιχνίδι».

Προτρέπουμε, δε, και άλλες επιχειρήσεις και φορείς να ενωθούν μαζί μας για να επιταχύνουμε τη μετάβαση σε μια οικονομία με μηδενικό αποτύπωμα, καθώς δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο.

Καθοδηγούμενοι από την Compass στρατηγική μας και το Σχέδιο Δράσης που έχουμε καταρτίσει για την Κλιματική Μετάβαση, έχουμε ορίσει μια σαφή πορεία που θα μας οδηγήσει σε μηδενικές εκπομπές στις δραστηριότητές μας έως το 2030 και σε καθαρές μηδενικές εκπομπές σε όλη την αλυσίδα αξίας μας έως το 2039.

Μεταβαίνουμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όλες τις δραστηριότητές μας, βρίσκουμε νέα συστατικά χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ενώ επεκτείνουμε τη γκάμα προϊόντων μας με βάση τα plant-based προϊόντα, όπως το The Vegetarian Butcher που είναι πλέον διαθέσιμο και στην Ελλάδα.

H κλιματική κρίση δεν είναι μόνο μια επείγουσα περιβαλλοντική ανάγκη - έχει οδυνηρές επιπτώσεις στη ζωή και τη διαβίωση μας. Έχουμε επομένως την ευθύνη να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση της κρίσης ως επιχείρηση, και μέσα από άμεσες δράσεις που σχετίζονται με τα προϊόντα μας.