«Είσαι εκνευριστικός και ανυπόφορος, και θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο να ζω μαζί σου», έγραφε η Γιοχάνα Σοπενχάουερ σε μια επιστολή του 1807 προς τον 19χρονο γιο της Αρτούρ.
«Κανείς δεν μπορεί να ανεχτεί να τον επιπλήττεις, που και εσύ ο ίδιος εξακολουθείς να δείχνεις τόσες αδυναμίες, με τον αρνητικό σου τρόπο, με ύφος μαντικό διακηρύσσεις ότι αυτό είναι «έτσι και έτσι», χωρίς ποτέ να υποθέσεις μια αντίρρηση. Αν ήσουν λιγότερο σαν εσένα, θα ήσουν μόνο γελοίος, αλλά έτσι όπως είσαι, είσαι άκρως ενοχλητικός».
Η επιστολή ηλικίας δύο αιώνων εκπλήσσει όχι μόνο για το μείγμα αρχαϊκού λεξιλογίου και σκληρών προσβολών, αλλά και επειδή παραβιάζει μερικές από τις πιο βασικές πεποιθήσεις της ανθρωπότητας σχετικά με το πώς αισθάνονται οι μητέρες για τα παιδιά τους. «Η μητρότητα υποτίθεται ότι φέρνει απαράμιλλη ευτυχία. Η Βίβλος, για παράδειγμα, είναι γεμάτη από ιστορίες γυναικών - της Σάρα, της Χάνα, της Ελισάβετ - που περνούν από τη θλίψη στη χαρά όταν ο Θεός τους χαρίζει ένα απροσδόκητο παιδί», έγραφε ο Arthur C. Brooks καθηγητής στο Harvard Kennedy School και στο Harvard Business School, όπου διδάσκει μαθήματα για την ηγεσία και τη χαρά.
«Στην πραγματική ζωή, η σχέση μεταξύ ευτυχίας και μητρότητας είναι πιο περίπλοκη. Η ανατροφή μικρών παιδιών απέχει πολύ από την ανόθευτη ευδαιμονία. Χρόνο με το χρόνο, ερευνητές ρωτούν τις μητέρες τι θέλουν περισσότερο για τη Γιορτή της Μητέρας και διαπιστώνουν ότι η Νο1 απάντησή τους είναι χρόνος για να μείνουν μόνες τους. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, τα ανάμεικτα συναισθήματα των μητέρων φαίνεται να παραμένουν. Οι έρευνες δείχνουν ότι πολλές μητέρες (...) αισθάνονται κάποια δυσαρέσκεια προς τους ενήλικες απογόνους τους, ειδικά όταν η σχέση μοιάζει άνιση. Ευτυχώς, η κοινωνική επιστήμη προσφέρει επίσης ενδείξεις για το πώς τα ενήλικα παιδιά μπορούν να διορθώσουν τα πράγματα και να κάνουν τις μητέρες τους πιο ευτυχισμένες» έγραψε παλιότερα ο Brooks για το Atlantic.
«Τα στάδια της ευτυχίας καθορίζεται από νωρίς στη μητρότητα, ανάλογα με το πόση βοήθεια έχει η μητέρα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, ακόμη και μετά τη διόρθωση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, οι ανύπαντρες μητέρες που δεν συμβιώνουν είναι γενικά λιγότερο ευτυχισμένες από τις παντρεμένες μητέρες, γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη δεδομένης της οικονομικής και χρονικής πίεσης που αντιμετωπίζουν οι ανύπαντρες μητέρες. Φυσικά, όλα αυτά εξαρτώνται από την ποιότητα της συντροφικής σχέσεις. Το να έχει κανείς έναν υποστηρικτό σύντροφο επηρεάζει σημαντικά την υγεία, τη διάθεση, την ικανοποίηση και πολλά άλλα στη ζωή μιας μητέρας».
«Το μέγεθος της οικογένειας είναι επίσης σημαντικό. Χρησιμοποιώντας τη Γενική Κοινωνική Έρευνα του 2018 που συλλέχθηκε από το NORC στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, μοντελοποίησα στατιστικά το επίπεδο της ευτυχίας που ανέφεραν οι μητέρες, σε σχέση με τον αριθμό των παιδιών που έχουν και διαπίστωσα ότι η ευημερία αυξάνεται όσο μια γυναίκα αποκτά το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο παιδί της. Το τέταρτο παιδί και μετά συνδέεται με μείωση των επιπέδων της ευτυχίας.»
«Οι πτυχές της μητρότητας που φαίνεται να μειώνουν την ευτυχία είναι προφανείς και συγκεκριμένες, από το χάος που επικρατεί σε κάποιο σούπερ μάρκετ μέχρι τις κλήσεις από το γραφείο του διευθυντή του σχολείου. Τα οφέλη της ευημερίας είναι πιο συγκεχυμένα και επικεντρώνονται στην αίσθηση του σκοπού και του νοήματος. Όπως συνοψίζει τα στοιχεία μια ομάδα μελετητών, "σε σύγκριση με τους ανθρώπους που δεν έχουν παιδιά, οι γονείς με παιδιά στο σπίτι έχουν χαμηλά επίπεδα συναισθηματικής ευημερίας ... και έντονο αίσθημα νοήματος ζωής».
«Λογικά λοιπόν το γενικό αίσθημα ευημερία μιας μητέρας θα έπρπε να αυξάνεται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, επειδή οι πιέσεις της ανατροφής μικρών παιδιών μειώνονται, ενώ η αίσθηση νοήματος που τα ενήλικα παιδιά φέρνουν στις μητέρες τους παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Αλλά το αντίθετο φαίνεται να ισχύει. Το 2016, τρεις κοινωνικοί επιστήμονες εξέτασαν τα επίπεδα ικανοποίησης που κατέγραφαν στη ζωή τους, γυναίκες με και χωρίς παιδιά. Διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια των ετών που μεγάλωναν τα παιδιά τους, οι μητέρες και οι μέλλουσες μητέρες ανέφεραν ότι ήταν πιο ευτυχισμένες από τις μη μητέρες. Ωστόσο, από την ηλικία των 40 ετών και μετά, τα επίπεδα ικανοποίησης στη ζωή των μητέρων ήταν γενικά λίγο χαμηλότερα από τα αντίστοιχα των άτεκνων γυναικών.»
Το 54% των μητέρων δήλωσε ότι η σχέση τους με τα ενήλικα παιδιά τους ήταν «οικεία αλλά και περιοριστική», ότι είχαν «ανάμεικτα συναισθήματα» για τη σχέση - ή έκαναν κάποια άλλη αμφίσημη δήλωση. Ο ισχυρότερος παράγοντας πρόβλεψης της αμφιθυμίας απέναντι σε ένα ενήλικο παιδί ήταν το κατά πόσον η μητέρα τους συνέχιζε να το υποστηρίζει οικονομικά. Και ο μεγαλύτερος προγνωστικός παράγοντας του διαπροσωπικού άγχους μεταξύ ενήλικου παιδιού και μητέρας ήταν η καταφατική απάντησή της στην ερώτηση «Νιώθετε ότι δίνετε περισσότερα από όσα παίρνετε σε αυτή τη σχέση;»
«Προφανώς, πολλές μητέρες εισπράττουν λιγότερη χαρά από τα ενήλικα παιδιά τους από ό,τι αφήνουν να φανεί στην οικογένειά τους. Ωστόσο η έρευνα υποδεικνύει επίσης τρόπους με τους οποίους θα μπορούσατε να κάνετε τη μητέρα σας πιο ευτυχισμένη»:
1. «Βγείτε» από τον οικογενειακό προϋπολογισμό
«Στο πιο προφανές επίπεδο, τα ενήλικα παιδιά μπορούν να περιορίσουν το αίσθημα δυσαρέσκειας και το άγχος που ενδεχομένως νιώθει η μητέρα τους, ελαττώνοντας την οικονομική τους εξάρτηση, η οποία έχει επανειλημμένα βρεθεί ότι αποτελεί σημαντική πηγή οικογενειακών συγκρούσεων.
Ορισμένοι ερευνητές εκτιμούν ότι τα ενήλικα παιδιά έχουν σχεδόν τετραπλάσιες πιθανότητες να λαμβάνουν οικονομική στήριξη από τους γονείς τους, σε σχέση με το αντίστροφο - δηλαδή τους γονείς να χρειάζονται οικονομική στήριξη από τα παιδιά τους.
Σε πολλές περιπτώσεις, η ανεξαρτησία δεν είναι απλώς εφικτή, ιδίως δεδομένης της ασταθούς αγοράς εργασίας και του κόστους της ζωής που έχει εκτοξευτεί. Αν τίποτα άλλο δεν είναι εφικτό, ξεκινήστε με μια μικρή χειρονομία, όπως το να αφαιρέσετε τον λογαριασμό του κινητού σας τηλεφώνου από τον οικονομικό προϋπολογισμό. Τουλάχιστον, μην αφήνετε την οικονομική υποστήριξη από την μητέρα σας να περνά χωρίς αναγνώριση. »
2. Διοργανώστε μια γιορτή στο σπίτι σας
Πολλοί υποθέτουν πως για κάθε γιορτή και εκδήλωση, οι μητέρες τους αναλαμβάνουν με χαρά την προετοιμασία των «μαζώξεων». Όπως όμως αποκαλύπτει η έρευνα, αυτές οι υποχρεώσεις δεν βελτιώνουν καθόλου τα επίπεδα της ευημερίας. Θα άξιζε να διοργανώσετε την επόμενη γιορτή στο σπίτι σας.
3. Ρωτήστε για τη μέρα της
Οι μονομερείς σχέσεις δεν αφορούν μόνο τα χρήματα και τον προγραμματισμό εκδηλώσεων. Για την ευημερία της μητέρας σας, η συναισθηματική υποστήριξη πρέπει να είναι επίσης αμφίδρομη. Αυτό δεν γίνεται κατανοητό σε οικογένειες που βρίσκονται κολλημένες στους ρόλους που καθιερώθηκαν όταν τα παιδιά τους ήταν μικρά και σχετικά αβοήθητα. «Η μαμά μοιάζει λίγο-πολύ με ένα ΑΤΜ αγάπης και βοήθειας όταν είμαστε μικροί, αλλά μια ώριμη σχέση πρέπει να αναπτυχθεί πέρα από αυτό. Ένας τρόπος για να αρχίσετε να αναπτύσσετε την αμοιβαιότητα είναι να ακούτε περισσότερο τη μητέρα σας, όπως θα κάνατε με έναν φίλο.
Την επόμενη φορά που θα τηλεφωνήσετε στη μητέρα σας -και κάντε το σήμερα- ρωτήστε την για κάτι που συμβαίνει στη ζωή της και δεν σας αφορά καθόλου, αλλά ξέρετε ότι είναι σημαντικό γι' αυτήν. Ζητήστε λεπτομέρειες, ακούστε και, στη συνέχεια, διατυπώστε τις σκέψεις σας. Μπορεί να νιώσετε περίεργα στην αρχή και οι δυο σας, αλλά θα το συνηθίσετε και θα αρέσει και στη μαμά σας.»
Με πληροφορίες από Atlantic
