Οι ψηφιακές ταξιδιωτικές απάτες αποτελούν πλέον «συστημικό και παγκόσμιο» πρόβλημα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού.
Και δεκάδες γυναίκες το ανακάλυψαν πρόσφατα με τον δύσκολο τρόπο, αφού πλήρωσαν για πολυτελείς διακοπές έναν άνδρα, του οποίου ο λογαριασμός στο Instagram είναι γεμάτος με πολυτελή ξενοδοχεία και εξωτικές τοποθεσίες.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Μαρία (ψευδώνυμο) αποφάσισε να κάνει ένα διάλειμμα από τη ζέστη του αυστραλιανού καλοκαιριού και να πάει με την οικογένειά της διακοπές για σκι στην Ευρώπη.
Ήταν το πρώτο της ταξίδι μετά την πανδημία και ήθελε να είναι ξεχωριστό. Οπότε, πλήρωσε 20.000 δολάρια σε έναν ταξιδιωτικό πράκτορα, τον Ραφαέλ Μπέσα, έναν Βραζιλιάνο που της είχε συστήσει ένας φίλος της, και έκανε τη μακρινή πτήση προς τον βορρά.
Στην αρχή, όλα ήταν τέλεια, αλλά καθώς η Μαρία έκανε check out από το τρίτο ξενοδοχείο, ο διευθυντής τής είπε ότι το δωμάτιο δεν είχε πληρωθεί.
Ακολούθησαν δυο ακόμη σοκ. Όταν επικοινώνησε με τον Ραφαέλ Μπέσα για να ζητήσει βοήθεια, παρατήρησε ότι δεν μπορούσε να μιλήσει με τον διευθυντή του ξενοδοχείου στα γαλλικά, παρά τον ισχυρισμό του ότι είχε φοιτήσει σε οικοτροφείο στις Άλπεις. Στη συνέχεια, όταν η οικογένεια επιβιβάστηκε στο τρένο για τον επόμενο προορισμό, αντιμετώπισαν πρόβλημα με τα εισιτήρια: τους είχε δώσει δύο εισιτήρια με τον ίδιο αριθμό αγοράς, πράγμα που σήμαινε ότι μόνο το ένα ήταν έγκυρο.
Παρόμοια ιστορία και στο επόμενο ξενοδοχείο: Η Μαρία έπρεπε να εξοφλήσει το λογαριασμό, παρόλο που είχε ήδη προπληρώσει τα πάντα.
Αρχικά υπέθεσε ότι ο Ραφαέλ Μπέσα ήταν απλώς ανίκανος. «Μετά σκέφτηκα πως αποκλείεται, δεν πρόκειται για λάθος, έγινε επίτηδες».
Συνολικά, λέει ότι έχασε 30.000 δολάρια από τις διακοπές - 15.000 δολάρια από τα χρήματα που είχε πληρώσει προκαταβολικά, συν επιπλέον 15.000 δολάρια για ένα μόνο από τα ξενοδοχεία. Όπως εξηγεί, ο Ραφαέλ, εκτός του ότι της είπε ότι είχε πληρώσει για το δωμάτιο, της είπε ότι της είχε εξασφαλίσει δωρεάν αναβάθμιση - αλλά δεν το έκανε, και το ξενοδοχείο χρέωσε κανονικά το υπερπολυτελές δωμάτιο.
Οι υποσχέσεις του για επιστροφή των χρημάτων δεν τηρήθηκαν ποτέ, προσθέτει η Μαρία. Αν και της έστειλε διάφορες «αποδείξεις» μεταφοράς χρημάτων, τα μετρητά δεν έφτασαν ποτέ στον λογαριασμό της.
Και μετά, όταν αποφάσισε να μοιραστεί την εμπειρία της στα social media, λέει ότι επικοινώνησε ο δικηγόρος του, που προσφέρθηκε να επιστρέψει 20.000 δολάρια, αρκεί να υπογράψει συμφωνία εχεμύθειας. Εκείνη αρνήθηκε.
Σε ερώτηση του BBC να σχολιάσει τους ισχυρισμούς της Μαρίας, ο Ραφαέλ Μπέσα απάντησε ότι υπήρξε ένα απροσδιόριστο «πρόβλημα» με την τιμή ενός από τα ξενοδοχεία και ότι το δωμάτιο σε αυτή την τιμή δεν περιλαμβανόταν στο πακέτο. Έστειλε επίσης αντίγραφα των κρατήσεων για το τρένο - τα οποία, όπως είπε η Μαρία, έφεραν και τα δύο τον ίδιο αριθμό αγοράς.
Μια άλλη γυναίκα, η Άνα Τζαλένα, έκλεισε ένα ταξίδι για σκι στις Άλπεις καθώς επίσης ένα ταξίδι για καλοκαιρινές διακοπές στην Ιταλία πάλι με τον Ραφαέλ Μπέσα, αφού πρώτα της είχε οργανώσει «φανταστικές» οικογενειακές διακοπές στη Βραζιλία.
Πλήρωσε μέρος του λογαριασμού με μετρητά και το σχέδιο ήταν ότι εκείνος θα έβαζε τα υπόλοιπα στην πιστωτική της κάρτα. Λίγο καιρό αργότερα, είδε έκπληκτη να εμφανίζεται στον λογαριασμό της κάρτας της μια πληρωμή προς την British Airways και του τηλεφώνησε για να τον ρωτήσει.
Ήταν η πληρωμή για το ιταλικό ξενοδοχείο της, της είπε. Δυσκολευόμενη να το πιστέψει, έστειλε email στο ξενοδοχείο και της είπαν ότι δεν είχε γίνει καμία πληρωμή.
Η Άνα αποφάσισε να ζητήσει από τον Μπέσα αποδείξεις ότι είχε κάνει τουλάχιστον τις κρατήσεις στο χιονοδρομικό κέντρο. Της έδωσε δύο αριθμούς κρατήσεων, αλλά το ξενοδοχείο της είπε ότι ήταν άκυροι.
«Έχασα τα χρήματα, το όνειρο, το ταξίδι. Έχασα τα πάντα», λέει.
Αργότερα μίλησε με άλλους δυσαρεστημένους πελάτες του Ραφαέλ Μπέσα και παρατήρησε ένα συγκεκριμένο μοτίβο.
«Το πρώτο ταξίδι ήταν φανταστικό και όλα είναι εντάξει», λέει. «Και μετά κάνει ένα μεγαλύτερο ταξίδι, ένα καλύτερο ταξίδι με ακριβά ξενοδοχεία, και το κάνει αυτό στους ανθρώπους».
Από την πλευρά του, ο Ραφαέλ Μπέσα επέμεινε ότι έκλεισε ο ίδιος το ιταλικό ξενοδοχείο, λέγοντας ότι η Άνα ακύρωσε το ταξίδι για σκι και της επέστρεψε τα χρήματα.
Ωστόσο η Άνα είπε ότι δεν το ακύρωσε - και δεν της επιστράφηκαν τα χρήματα.
Η Μαρία με την Άνα δεν αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες λόγω της απάτης, κάτι που δεν συνέβη ωστόσο στην περίπτωση της Αντριάν Τρόφιν, μιας εργαζόμενης μητέρας δύο παιδιών που ζει στο Λονδίνο και η αποτυχία των οικογενειακών διακοπών των ονείρων της στην Ελλάδα φέτος ήταν μακράν πιο τραυματική.
Ανακάλυψε για πρώτη φορά τον Ραφαέλ Μπέσα στο Facebook, όπου εντυπωσιάστηκε από τις αναρτήσεις του με όμορφες τοποθεσίες, και ξεκίνησαν να μιλούν μέσω ίντερνετ.
Του εξήγησε ότι δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά τέτοιου είδους διακοπές, αλλά εκείνος απάντησε ότι υπήρχαν ταξίδια για κάθε προϋπολογισμό, και τελικά έκλεισε τις ονειρεμένες διακοπές στην Ελλάδα για 14 άτομα συνολικά - μέλη της οικογένειάς της και αρκετούς φίλους.
Είχαν πληρώσει προκαταβολικά τον Ραφαέλ Μπέσα για τη διαμονή σε ένα θέρετρο τεσσάρων αστέρων της Club Med, αλλά τα αυτοκίνητα που υποτίθεται θα τους συναντούσαν στο αεροδρόμιο της Αθήνας δεν έφτασαν ποτέ.
Η Αντριάν έστειλε μήνυμα στον Ραφαέλ για να ζητήσει βοήθεια. Εκείνος τη διαβεβαίωσε ότι όλα είχαν κλειστεί και της έδωσε τρεις τηλεφωνικούς αριθμούς της εταιρείας αυτοκινήτων, αλλά δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με κανέναν από αυτούς.
Τελικά, ο υπεύθυνος λειτουργίας του αεροδρομίου της Club Med, Ντέιβιντ Ντόπφερ, ήρθε να τους βοηθήσει. Γρήγορα διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε καμία κράτηση στο όνομα της Αντριάν. Ο Ραφαέλ Μπέσα είχε κάνει κράτηση δωματίων, αλλά δεν πλήρωσε ποτέ γι' αυτά εγκαίρως.
Ο Ντέιβιντ τηλεφώνησε στον ταξιδιωτικό πράκτορα και του ζήτησε να κλείσει ένα άλλο ξενοδοχείο στην Αθήνα για την ομάδα, πράγμα που δέχτηκε να κάνει. Αλλά όταν τηλεφώνησε στο νέο ξενοδοχείο για να ελέγξει ότι ο Μπέσα είχε τηρήσει τον λόγο του, του είπαν ότι τα δωμάτια δεν είχαν πληρωθεί.
Τελικά ο σύζυγος της Αντριάν πλήρωσε για όλη την ομάδα να μείνει σε άλλο ξενοδοχείο, με κόστος 8.500 δολάρια.
«Πέρασα εκείνη την εβδομάδα, αυτές τις επτά ημέρες, μιλώντας με τον Ραφαέλ μέρα και νύχτα στο τηλέφωνο, προσπαθώντας να τον κάνω να στείλει τουλάχιστον ένα μέρος των χρημάτων. Άρχισε να με κοροϊδεύει», λέει η Αντριάν. Παρενόχλησε και άλλα μέλη της ομάδας, λέει, πείθοντας κάποια από αυτά ότι το πρόβλημα ήταν λάθος της Αντριάν και ότι του χρωστούσε χρήματα.
«Περνούσα μια κόλαση. Ποτέ δεν είχα αντιμετωπίσει χειρότερη κατάσταση στη ζωή μου, ποτέ δεν έζησα κάτι χειρότερο στη ζωή μου από εκείνες τις επτά ημέρες στην Ελλάδα. Ο γάμος μου εξακολουθεί να κλονίζεται από αυτό. Για μένα είναι πολλά χρήματα, καταλαβαίνετε; Αλλά δεν είναι πλέον μόνο τα χρήματα», προσθέτει.
Παρά το γεγονός ότι είχε διαβεβαιώσει την Αντριάν, καθώς περίμενε στο αεροδρόμιο, ότι όλα θα πάνε καλά, ο Ραφαέλ δήλωσε στο BBC ότι ακύρωσε την κράτηση στο ξενοδοχείο επειδή η Αντριάν δεν είχε πληρώσει όλα όσα του χρωστούσε.
Όμως η Αντριάν έδειξε στο BBC αποδεικτικά στοιχεία για μεταφορές χρημάτων που είχαν γίνει πριν από το ταξίδι και κάλυπταν όλο το κόστος του ξενοδοχείου. Είχε συμφωνήσει με τον Ραφαέλ να πληρώσει για τρία αεροπορικά εισιτήρια σε δόσεις και ήταν ενήμερη με τις πληρωμές αυτές - κάτι που επιβεβαίωσε ο Μπέσα σε στιγμιότυπα μηνυμάτων που έστειλε στο BBC.
Το BBC μίλησε με άλλους 10 πελάτες του. Μαζί με τη Μαρία, την Άνα και την Αντριάν λένε ότι τον πλήρωσαν 90.000 δολάρια για υπηρεσίες που δεν παρασχέθηκαν.
Μίλησε επίσης με τον δικηγόρο Βίκτορ Πενίδο Ματσάδο, ο οποίος κατέθεσε αγωγή κατά του Μπέσα εκ μέρους περίπου 50 πελατών του. Σύμφωνα με τον ίδιο, πλήρωσαν συνολικά 183.000 δολάρια για κρατήσεις ξενοδοχείων και άλλες υπηρεσίες που δεν παρασχέθηκαν.
Ένα παρόμοιο μοτίβο επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, λέει ο δικηγόρος. Οι πελάτες φτάνουν στον προορισμό τους, διαπιστώνουν ότι ένα ξενοδοχείο δεν έχει πληρωθεί και δεν μπορούν να πείσουν τον Μπέσα να τους επιστρέψει τα χρήματα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού του ΟΗΕ (UNWTO) αναφέρει ότι τα social media χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από ταξιδιωτικούς πράκτορες για να πείσουν πελάτες να αγοράσουν τις διακοπές των ονείρων τους - τις οποίες ανυπομονούν με τη σειρά τους να δημοσιεύσουν στα social media.
«Επειδή προβάλλονται στα social media, οι τουρίστες μπορεί να έχουν την εντύπωση ότι οι υπηρεσίες είναι πιο αξιόπιστες από ό,τι αν τις έβρισκαν σε οποιαδήποτε κανονική ιστοσελίδα», λέει η νομική σύμβουλος του UNWTO, Αλίσια Γκόμεζ.
Όπως εξηγεί, οι ψηφιακές ταξιδιωτικές απάτες έχουν αυξηθεί ραγδαία σε όλο τον κόσμο.
«Έχει γίνει παγκόσμιο και συστημικό πρόβλημα. Πολλοί καταναλωτές και αρχές αναφέρουν αύξηση ηλεκτρονικών απάτων και ο αριθμός τους μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος, καθώς η ντροπή και η ενοχή των τουριστών που πέφτουν θύμα τους αποθαρρύνουν από το να κάνουν καταγγελία».
