Το 1866 ένας νέος Έλληνας συγγραφέας, ο Εμμανουήλ Ροΐδης έφερε και πάλι στην επιφάνεια την ιστορία της πάπισσας Ιωάννας, της γυναίκας που έγινε ποντίφικας, χωρίς οι ειδικοί του Βατικανού να ανακαλύψουν ότι δεν είχε τα «προσόντα». Υπήρξε η Ιωάννα ή όχι; Υπήρχε στο Βατικανό η τελετουργία του ελέγχου των όρχεων του υποψήφιου ποντίφικα ή όχι;
Ο Ροΐδης, ένα είδος παντογνώστη, πήρε την ιστορία αυτή και την έκανε μυθιστόρημα. Το βιβλίο έγινε αμέσως μπεστ σέλερ αλλά κυρίως προκάλεσε τη μήνιν της ελληνικής εκκλησίας που καταδίκασε το μυθιστόρημα.
Η «Πάπισσα Ιωάννα» επανεκδίδεται τώρα από τις εκδόσεις Gutenberg, σε νέα πλήρη, αναθεωρημένη, σχολιασμένη και βελτιωμένη έκδοση από τον καθηγητή Δημήτρη Δημηρούλη. Η έκδοση συνοδεύεται από παραρτήματα που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν τα υλικά της αποκήρυξης του μυθιστορήματος από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
