Saltburn
Η νέα ταινία της σκηνοθέτριας Emerald Fennell, μετά το Promising Young Woman, είναι ένα σκοτεινό, γοτθικό και ερωτικό δράμα που διαδραματίζεται σε μία αγγλική εξοχική έπαυλη. Προβλήθηκε τον περασμένο μήνα στο London Film Festival 2023.
Euan Franklin
Culture Whisper - 04.10.2023
Η σεναριογράφος/σκηνοθέτης Emerald Fennell εμφανίστηκε στον κινηματογράφο με το διχαστικό και πολυσυζητημένο Promising Young Woman το 2020. Ήταν ένας σκοτεινός, διασκεδαστικός και άβολος θρίαμβος για τα θρίλερ εκδίκησης και τα μετά-#MeToo δράματα, αποκαλύπτοντας μια τολμηρή νέα φωνή στον κινηματογράφο.
Η Fennell μεταφέρει πολλές από αυτές τις αρετές στο Saltburn, τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία που όχι μόνο συγκρίνεται με το ξεκίνημά της, αλλά το ξεπερνά. Επιστρέφοντας στις ακτές της Μεγάλης Βρετανίας, αφηγείται μια παράξενη, γοτθική ιστορία ακραίας κοινωνικής αναρρίχησης που ακροβατεί ανάμεσα στο αστείο, το σατιρικό, το ενοχλητικό και το διεστραμμένο.
Ο πρωταγωνιστής Barry Keoghan εμφανίζει ένα συναρπαστικό, μυστηριώδες πρόσωπο ως Oliver Quick στην τάξη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης του '06. Στην αρχή είναι ντροπαλός, αποξενωμένος από την αριστοκρατική ελίτ. Ηδονοβλεπτικά, τους παρατηρεί από μακριά, αλλά δεν εμπλέκεται μαζί τους. Ακόμα και ο καθηγητής του (Reece Shearsmith) τον αντιπαθεί, επειδή δεν διαθέτει κανένα προσόν νεποτισμού. Καθώς η ταινία ξεδιπλώνεται, οι αντιφάσεις αρχίζουν να φανερώνονται: ο Όλιβερ είναι αδέξιος αλλά σταθερός, αθώος αλλά διπρόσωπος, ταπεινός και ποθητός, παρθένος και σεξουαλικά αποφασιστικός.
Αν και ο Keoghan έχει αξιόλογη γκάμα (το απέδειξε ο ρόλος του στην ταινία The Banshees of Inisherin και η υποψηφιότητά του για Όσκαρ), είναι πιο μαγνητικός ως ένας αινιγματικός, αιθέριος απατεώνας. Η Fennell φέρεται να τον επέλεξε αφού είδε την ερμηνεία του στην παράξενη ταινία του Γιώργου Λάνθιμου The Killing of a Sacred Deer (Ο θάνατος του ιερού ελαφιού), και το Saltburn φαίνεται τουλάχιστον εν μέρει εμπνευσμένο από τον Έλληνα σκηνοθέτη του Weird Wave.
Γνωρίζοντας καλά τους υπερπρονομιούχους λευκούς άνδρες μετά το Euphoria και το Priscilla, ο Jacob Elordi υποδύεται τον πλούσιο και δημοφιλή φοιτητή Felix Catton. Του αρέσει ο Oliver και ο Oliver τον έχει ως είδωλο. Θέλοντας να του φτιάξει τη διάθεση μετά από κάποια τραγικά νέα, προσκαλεί τον Όλιβερ στο τεράστιο εξοχικό του κτήμα, το Saltburn, για το καλοκαίρι.
Το πραγματικό σπίτι στο Northamptonshire δεν έχει εμφανιστεί ποτέ σε ταινία και ίσως να μην εμφανιστεί ποτέ ξανά, προσδίδοντας στην ανακτορική κατοικία του 14ου αιώνα ένα ανησυχητικό αψύ άρωμα: είναι ένα μέρος που δεν επιτρέπεται να δείς. Ο αυταρχικός μπάτλερ Duncan (Paul Rhys) και η περιήγηση με Steadicam στον χώρο δημιουργούν μία στοιχειωμένη ατμόσφαιρα, παρόμοια με τη Λάμψη.
Περισσότερο όμως κι από το περιβάλλον παλαιάς εποχής, οι εύποροι κάτοικοι είναι αυτοί που σου προκαλούν ανατριχίλα. Η Rosamund Pike είναι τέλεια ως μητριάρχης Elspeth, δίπλα σε έναν έξοχα εκκεντρικό (αν και ελλιπώς αξιοποιημένο) Richard E Grant ως πατέρα Sir James και την πρωταγωνίστρια του Conversations With Friends Alison Oliver ως την ξαναμμένη βουλιμική κόρη τους Venetia. Ο Archie Madekwe (Farleigh Start), γνωστός από την ταινία Midsommar, εμφανίζεται επίσης από την αρχή ως ο αντίπαλος του Oliver στο Πανεπιστήμιο, ένας απεχθής συγγενής των Catton, ο οποίος καμώνεται ότι ενσαρκώνει την ηθική της οικογένειας.
Η Fennell σκιαγραφεί τους χαρακτήρες της τόσο ζωντανά, που ενθουσιάζεσαι να βλέπεις οποιονδήποτε από αυτούς να μπαίνει στο μεγάλο και στενό κάδρο 1.33 της ταινίας. Ακόμη και οι σύντομες εμφανίσεις της Carey Mulligan και του ηθοποιού του Lovesick, Joshua McGuire, σου αποτυπώνονται στο μυαλό.
Αλλά αυτή είναι η λοξή ιστορία του Oliver. Κάθε αλληλεπίδρασή του με αυτά τα πομπώδη, προνομιούχα μέλη της οικογένειας αποκαλύπτει κάτι διαφορετικό, κάτι εκπληκτικό. Ένα από τα πρώτα πλάνα του Oliver χωρίζει την αντανάκλασή του σε πολλαπλά πρόσωπα και, αντί να ακολουθήσει την ιστορία για να ξεκλειδώσει τον χαρακτήρα, η Fennell συνεχίζει να διαχωρίζει και να επανασυνδέει τα κομμάτια του παζλ του κατακερματισμένου εαυτού του Oliver. Ακόμη και η αξέχαστη τελική σκηνή, προσαρμοσμένη σε ένα τραγούδι της Sophie Ellis-Bextor, διατηρεί μια εκστατική ανατριχίλα αμφιβολίας. Η μόνη σταθερή είναι η επιθυμία του να πετύχει σε αυτό το χλιδάτο περιβάλλον, που πνίγεται σε ξεκαρδιστικά, τρομακτικά τεχνάσματα.
Το Saltburn είναι μία κωμική μέσα στο ζόφο της, παραβατικά ερωτική και ανοιχτά αλλόκοτη προσέγγιση της βρετανικής ταξικής συνείδησης - που τελειοποιείται με την παράξενη, μυθική κινηματογράφηση του Linus Sandgren (Babylon). Η Fennell ωθεί τους ανθρώπους να φτάσουν στα άκρα για να αποκτήσουν και να διατηρήσουν τον υπέρτατο πλούτο τους, αφήνοντας ελάχιστο χώρο για ευαίσθητα, "αμερικανικά" συναισθήματα. Το Saltburn δεν είναι μια χλωμή δεύτερη ταινία: είναι ένα αρχοντικό ανώτερης ποιότητας και μέγιστης λεπτομέρειας μέσα στο οποίο χάνεσαι.
