Αθήνα ώρα μηδέν

Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα ή πόλη εφιάλτης; Υπάρχει ελπίδα για την Αθήνα; Τι απαντούν Ανδρουλάκης, Δούκας, Μπακογιάννης;

 

Τα ποστ στα σόσιαλ πληθαίνουν: «Η κίνηση πλέον στους δρόμους έχει φτάσει σε άλλες διαστάσεις... Μετά από μια ώρα και 45 λεπτά για τα πρώτα 5 χιλιόμετρα της διαδρομής, ξέχασα πού ήθελα να πάω, για ποιο λόγο ήμουν στον δρόμο και τι είχα να κάνω...». «Είμαστε πια δηλητηριασμένοι με το πώς ζούμε στην Αθήνα και κανείς δεν ψάχνει το αντίδοτο».

 

Κίνηση/φασαρία/ανεξέλεγκτος τουρισμός/αδυναμία εύρεσης κατοικίας/καθημερινές πορείες: η μέρα της μαρμότας είναι καθεστώς. Η κλιματική κρίση και οι άλλες κρίσεις έχουν βάλει τους κατοίκους της πρώτης πόλης βίαια σε μια άλλου τύπου ζωή που συνεχίζουν αναγκαστικά να τη ζούνε με τον παλιό τρόπο μην έχοντας επιλογή.

 

Ένα άγχος πλανιέται πάνω από την πόλη: πώς θα την παλέψουν οι κάτοικοι στο meta-καλοκαίρι και τον meta-χειμώνα. Καμία πρακτική μέριμνα δεν ακούγεται. Αλλαγή ωραρίων; Τηλεργασία; Κυλιόμενες υποχρεωτικές άδειες το καλοκαίρι στο δημόσιο; Υπάρχει κάτι εφικτό; Ή έστω ρομαντικό, όπως η αποκέντρωση; Να δοθούν κίνητρα για εσωτερικούς ψηφιακούς νομάδες αντί να περιμένουμε αυτούς από το εξωτερικό να ανεβάσουν κι άλλο τα ενοίκια. Στο μεταξύ τα «ροδάκια» ηχούν πιο δυνατά, πιο απειλητικά. Οι τουρίστες και τα λεωφορεία τους γεμίζουν κάθε σπιθαμή. Το ίδιο και οι νέες γκρίζες πολυκατοικίες. Κάθε μέρα χάνεται κάτι από αυτό που λέμε ποιότητα ζωής.

 

Απαντούν γραπτά:

• Νίκος Ανδρουλάκης, πρόεδρος ΠΑΣΟΚ

• Χάρης Δούκας, δήμαρχος Αθηναίων

• Κώστας Μπακογιάννης, επικεφαλής δημοτικής παράταξης «Αθήνα Ψηλά»

 

Μιλούν:

• Νίκος Βατόπουλος, δημοσιογράφος-συγγραφέας

• Θάνος Βλαστός, καθηγητής πολεοδομίας και συγκοινωνιακού σχεδιασμού στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

• Μυρτώ Κιούρτη, αρχιτέκτονας

• Καρολίνα Μέρμηγκα, συγγραφέας

• Μιχάλης Ρίζος, ιδιοκτήτης Black Duck

Και οι συντάκτες της LIFO:

• Ειρήνη Γιαννάκη 

• Ιώνας Καλλιμάνης 

• Μίνα Καλογερά 

• Ντίνα Καράτζιου

• Γιάννης Πανταζόπουλος

 

Συνεργάτις περιεχομένου: Ελένη Καλέση

*Μουσική επένδυση:  Pan Pan / New*Deal / Epidemic Sound

**Τα αποσπάσματα απ' την ΕΡΤ προέρχονται απ' το Αρχείο της ΕΡΤ, το οποίο ευχαριστούμε θερμά για την άδεια χρήσης

 

Ακολουθούν οι γραπτές απαντήσεις:

 

Νίκος Ανδρουλάκης

Ερωτήσεις

• Η Βουλή και τα γραφεία του κόμματός σας είναι στο κέντρο της πόλης. Δεν σας ενοχλεί όταν πάτε η κίνηση, η ασχήμια του τοπίου και η φασαρία καθημερινά;

• Εσάς δεν σας φοβίζει ο αέρας που αναπνέετε;

• Δεν θέλετε προσωπικά να ζήσετε αλλιώς;

• Ποια είναι η γνώμη σας για το πόσο συχνά κλείνει το κέντρο της πόλης από πορείες με συνέπεια να ταλαιπωρούνται χιλιάδες εργαζόμενοι και ασθενείς και όχι μόνο οι κάτοικοι του κέντρου;

 

Απαντήσεις

Κ. Δημοκίδη,

 

Η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η έλλειψη χώρων στάθμευσης, τα οδικά ατυχήματα, καθώς και οι αυξανόμενες εκπομπές ρύπων και θορύβου είναι καθημερινά προβλήματα, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά σε όλες σχεδόν τις μεγάλες ελληνικές πόλεις. Αυτά τα χαρακτηριστικά υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και αποτελούν προκλήσεις που η Πολιτεία πρέπει πλέον να αντιμετωπίσει με απόλυτη προτεραιότητα και βιώσιμες λύσεις.

 

Οι μεταφορές αποτελούν έναν κομβικό πυλώνα της παρούσας κατάστασης, αναδεικνύοντας την απουσία στρατηγικής και επαρκών παρεμβάσεων τα τελευταία χρόνια. Αναλογιστείτε ότι τα τελευταία μεγάλα έργα που έγιναν στην Αθήνα και βελτίωσαν τις κυκλοφοριακές συνθήκες και την καθημερινότητα των κατοίκων της πρωτεύουσας ήταν τα έργα της Αττικής Οδού και του Μετρό επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ.

 

Με ένα λεκανοπέδιο Αττικής κυκλοφοριακά εγκαταλελειμμένο, στόχος μας είναι να επαναφέρουμε στο προσκήνιο τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, εφαρμόζοντας πολιτικές και μέτρα που βελτιώνουν την οδική ασφάλεια, δίνουν προτεραιότητα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ενθαρρύνουν τη χρήση νέων τεχνολογιών και παρέχουν κίνητρα για εναλλακτικές μορφές μετακίνησης. Γνωρίζουμε και υποστηρίζουμε ότι η λύση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα δεν θα έρθει αποκλειστικά από τις υποδομές, αλλά από μια σύγχρονη διαχείριση της κυκλοφορίας και αποσυμφόρηση του κέντρου από δημόσιες υπηρεσίες.

 

Επί παραδείγματι, είναι σημαντικό ζήτημα το γεγονός ότι δεν υπάρχει νοσοκομείο στην Ανατολική Αττική, ο πληθυσμός της οποίας έχει αυξηθεί ραγδαία. Πολλά κτίρια του δημοσίου επιπλέον είναι αναξιοποίητα, ενώ θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποκέντρωση δημόσιων υπηρεσιών.

 

Η ποιότητα του αέρα είναι επίσης κρίσιμο ζήτημα, καθώς η ατμοσφαιρική ρύπανση επιβαρύνει την υγεία όλων μας. Δίνουμε προτεραιότητα στη μείωση των εκπομπών ρύπων και του θορύβου, με κίνητρα για ενίσχυση των χώρων πρασίνου, περιορισμό των ΙΧ σε κεντρικές περιοχές και προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Είμαστε, παράλληλα, υπέρ της ελεύθερης έκφρασης και των διαμαρτυριών, αλλά πρέπει να διασφαλίζουμε ότι δεν προκαλούν ταλαιπωρία στους εργαζόμενους, στους κατοίκους και στους επισκέπτες του κέντρου. Χρειάζεται ορθός σχεδιασμός, ώστε οι δημόσιες συγκεντρώσεις να μην διαταράσσουν την καθημερινότητα χιλιάδων συμπολιτών μας.

 

Προσωπικά, οραματίζομαι ένα αστικό περιβάλλον όπου η κυκλοφορία, η ποιότητα του αέρα και η ηχορύπανση είναι περιορισμένες, οι μετακινήσεις ασφαλείς και άνετες, και το περιβάλλον φιλόξενο. Για αυτό εργαζόμαστε καθημερινά με συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις, στοχεύοντας στη βιώσιμη αστική κινητικότητα που θα βελτιώσει την υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών.

 

Χάρης Δούκας

— Γιατί επανεμφανίστηκαν τα ταξί στην Πλατεία Συντάγματος;
Η παράνομη στάθμευση, από ιδιώτες και επαγγελματίες, είναι ένα από τα προπατορικά αμαρτήματα της Αθήνας. Μιας πόλης που αναπτύχθηκε για δεκαετίες, λίγο στην τύχη. Οι παρεμβάσεις σε μια πόλη πυκνοδομημένη και πυκνοκατοικημένη με παντελή έλλειψη πρόβλεψης για βασικές υποδομές στην λειτουργίας της, έχουν έναν μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Η στάθμευση του ταξί στην πλατεία Συντάγματος ήταν και είναι παράνομη. Συνολικά, η παράνομη στάθμευση είναι ένα από τα κεντρικά αντικείμενα του Μνημονίου Συνεργασίας που υπέγραψε ο δήμος Αθηναίων με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Η Δημοτική και η Ελληνική Αστυνομία συνεργάζονται σε κοινές περιπολίες για να περιορίσουν το φαινόμενο. Και έχουμε αποτελέσματα. Ευελπιστούμε ότι πολύ σύντομα θα γίνουμε ακόμα πιο αποτελεσματικοί, καθώς η Δημοτική Αστυνομία, θα ενισχυθεί με 400 αστυνομικούς.

 

— Μπορείτε να μας υποδείξετε ένα σημείο (μικρό ή μεγάλο) με συνθήκες σκίασης που έγινε επί της θητείας σας που να έφερε ολοκληρωτική αλλαγή στην ζωή των κατοίκων;
Μπορώ να σας υποδείξω 32 σημεία στην Αθήνα, στα οποία το τελευταίο 10μηνο, έχουν φυτευτεί 3.204 δένδρα. Θα σας πρότεινα να επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας πλατφόρμα athenstree, όπου μπορείτε να παρακολουθείτε ζωντανά την πορεία του δημοτικού προγράμματος δενδροφυτεύσεων: Πού φυτεύεται, τι και πόσα δένδρα φυτεύονται. Επίσης θα πρότεινα στους ακροατές μας να επισκεφθούν και το πρώτο Micro Forest στην «καρδιά» της Αθήνας, στον λόφο Αλεπότρυπας στην Άνω Κυψέλη, που εγκαινιάσαμε πριν από δύο εβδομάδες. Έφεραν αυτά ολοκληρωτική αλλαγή στην ζωή των κατοίκων; Μην αναζητείτε σε εμάς τον Μάγο του Οζ.  Εμείς προωθούμε σοβαρά και σταθερά ένα πρόγραμμα πολλαπλών παρεμβάσεων στην πόλη, που εκτείνεται από την αύξηση του πρασίνου, περνά μέσα από τις ενεργειακές μας παρεμβάσεις και φτάνει στην εξασφάλιση ελεύθερων δημόσιων χώρων, με στόχο κάθε μέρα να βελτιώνουμε τη ζωή των κατοίκων της Αθήνας.

 

— Οι παρεμβάσεις στα πεζοδρόμια από οικοδόμηση κτιρίων ανήκουν στον δήμο; Αν ναι, γιατί παρατηρούνται αυθαίρετες αλλαγές ακόμη και στις ράμπες των αναπήρων όπου υπάρχει καινούριο κτίριο; Ποια υπηρεσία είναι αρμόδια;
Όχι, ανήκουν στους ιδιοκτήτες των κτιρίων. Παρ’ όλα αυτά ο δήμος έχει σε εξέλιξη ένα μεγάλο έργο πρόγραμμα ανακατασκευής και συντήρησης πεζοδρομίων. Το πρώτο 8μηνο ανακατασκευάσαμε πεζοδρόμια συνολικής έκτασης 10.720 τ.μ. και έχει γίνει άρση επικινδυνότητας, με τοπικές παρεμβάσεις, σε 5.008 τ.μ.

 

Οι ράμπες είναι στην ευθύνη μας και δεν επιτρέπεται καμία παρέμβαση σε αυτές χωρίς την άδεια του δήμου. Ωστόσο, επειδή κάποιοι αυθαιρετούν (και όχι μόνο στο θέμα με τις ράμπες), έχουμε συγκροτήσει κοινά κλιμάκια ελέγχου της Δημοτικής Αστυνομίας και της Διεύθυνσης Οδοποιίας για να διορθώνονται άμεσα όποιες αυθαίρετες παρεμβάσεις έχουν γίνει. Ταυτόχρονα τοποθετούμε –είναι σε εξέλιξη–153 ράμπες ΑμεΑ σε κομβικά σημεία της πόλης. 

 

— Γιατί δεν έχετε κάνει τίποτα ακόμη για την κυκλοφορία των τουριστικών λεωφορείων στο κέντρο της πόλης που ήταν στις προεκλογικές σας δεσμεύσεις;
Έχουμε αναμορφώσει πλήρως τον σχετικό κανονισμό. Ο ανώτατος χρόνος στάθμευσης τουριστικών λεωφορείων είναι πλέον τα 60 λεπτά σε καθορισμένα σημεία, όπου τοποθετήθηκαν –και συνεχίζουμε να τοποθετούμε– ειδικές πινακίδες. Στους κεντρικούς μάλιστα δρόμους επιτρέπεται η στάθμευση μόνο μικρών βαν. Εξαιτίας αυτών των ρυθμίσεων, ο βασικός όγκος των τουριστικών λεωφορείων έχει εξωθηθεί για στάθμευση σε περιοχές εκτός του ευρύτερου κέντρου. Βεβαίως και απαιτούνται λύσεις συνολικής και πιο αποτελεσματικής διαχείρισης του θέματος. Εργαζόμαστε γι’ αυτές σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς και βεβαίως με εντατικούς ελέγχους η Δημοτική Αστυνομία εποπτεύει την τήρηση των μέτρων που έχουμε αποφασίσει.

 

— Ποια άποψη έχετε για το συχνό κλείσιμο του κέντρου από πορείες και εκδηλώσεις;
Η Αθήνα μπορεί και πρέπει να διασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία όλων των δραστηριοτήτων της. Οι μετακινήσεις, η οικονομική δραστηριότητα, οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και μεγάλα events, όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, μπορούν να συνυπάρχουν με όρους και κανόνες που όλοι οφείλουν να σέβονται. Είναι αλήθεια ότι μια μικρή πορεία ή συγκέντρωση διαμαρτυρίας δεν μπορεί να παραλύει την πόλη και να μετατρέπει σε γολγοθά τις μετακινήσεις. Χρειάζεται πρόνοια για κάποια μέτρα και σχέδιο. Δεν πρέπει όμως να παραβλέπουμε ότι η Αθήνα αποτελεί μια εμβληματική πόλη που φιλοξενεί μεγάλες διοργανώσεις. Χωρίς να γίνεται κατάχρηση, στις περιπτώσεις αυτές, απαιτείται απ’ όλους μας ανοχή και κατανόηση.  

 

— Είστε υπέρ να γίνει το όριο ταχύτητας στα 30 χλμ. εντός της πόλης; 
Συμβαίνει σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, σε μερικές μάλιστα τα όρια είναι ακόμη χαμηλότερα. Επιβάλλεται να πάρουμε όλα τα μέτρα για να προστατεύσουμε τους πεζούς, καθώς εμφανίζεται ένα πολύ μεγάλος αριθμός τροχαίων ατυχημάτων με τραυματισμούς πεζών μέσα στις πόλεις.

 

— Υπάρχει κάτι που είναι εύκολο να γίνει, και χωρίς μεγάλο κόστος, που θα βελτίωνε τη ζωή στην Αθήνα; 
Να ενδιαφερθούμε όλοι έμπρακτα για την πόλη μας και να σεβαστούμε τους κανόνες λειτουργίας της. Να δείξουμε την αγάπη μας για την Αθήνα στην πράξη, καθημερινά.

 

Κώστας Μπακογιάννης

— Στο κάτω μέρος της πλατείας Συντάγματος κάνατε ανάπλαση με παγκάκια από μάρμαρο μη φιλικό στις κλιματικές συνθήκες της εποχής και χωρίς σκίαση. Γενικά η μόνη σκίαση που υπάρχει είναι για τις ανάγκες καταστημάτων και καθόλου για τους διερχόμενους. Με ποιο σκεπτικό υλοποιήσατε και εγκρίνατε ένα τέτοιο σχέδιο σε ένα τόσο πολυσύχναστο σημείο ενώ έχει κορυφωθεί η συζήτηση για τις ασφυκτικές συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική κρίση;
Ένα δημόσιο έργο δεν υλοποιείται απλά, με μία απόφαση ενός ανθρώπου. Γίνονται μελέτες, διαγωνισμοί και μία σειρά από διαδικασίες που το θωρακίζουν, τόσο από αρχιτεκτονικής όσο και από οικονομικής άποψης.

 

Πάμε λοιπόν να δούμε την ιστορία της κάτω πλατείας Συντάγματος: Το 2004, με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες, υλοποιήθηκε μερικώς η ανάπλαση της πλατείας Συντάγματος, με βάση το βραβευμένο σχέδιο στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό της ΕΑΧΑ του 1999, που περιελάμβανε και τη λειτουργική και αισθητική ενοποίηση του πάνω με το κάτω μέρος της πλατείας. Ωστόσο, αυτό τότε δεν προχώρησε, με τις εργασίες να περιορίζονται στο πάνω μέρος. Εμείς λοιπόν, ως Δημοτική Αρχή, βρήκαμε τη βραβευμένη μελέτη, βρήκαμε τους καταξιωμένους αρχιτέκτονες που την είχαν εκπονήσει, συνεργαστήκαμε μαζί τους και με βάση την επικαιροποιημένη πλέον μελέτη –μια και οφείλαμε να την προσαρμόσουμε στα νέα περιβαλλοντικά, πρωτίστως, δεδομένα–, προχωρήσαμε στην κατασκευή της κάτω πλατείας και παραδώσαμε στην πρωτεύουσα λειτουργικά και αισθητικά «ακέραια» την πλατεία-σύμβολο της χώρας.

 

Πρακτικά, στο Σύνταγμα αποδώσαμε 1300 τ.μ. νέου ζωτικού δημόσιου χώρου. Πριν από αυτό, ο πεζός έπεφτε από την Ερμού κατευθείαν σε ένα σμήνος από ταξί και καυσαέριο. Δημιουργήθηκε από το πουθενά, μία νέα πλατεία, με 50 νέα led φωτιστικά, 2 νέα σιντριβάνια και 24 νέα δέντρα. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν, τα μάρμαρα δηλαδή για τα οποία και με ρωτάς, είναι ψυχρά. Αυτό σημαίνει ότι αντανακλούν και δεν απορροφούν τη θερμοκρασία. Ταυτόχρονα, δημιουργούν την απαιτούμενη αρχιτεκτονική και οπτική συνέχεια με την πάνω πλατεία. Αυτό, συνδυαστικά με τα δύο στοιχεία νερού και τα νέα δέντρα, δημιουργεί ένα ευχάριστο μικροκλίμα για τον πεζό που κινείται στην καρδιά της Αθήνας και είναι συμβατό με την αρχή της βιωσιμότητας, η οποία διαπερνούσε κάθε αστική μας παρέμβαση.

 

Επιπλέον, προχωρήσαμε στην ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, αφού για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας δεσμεύτηκε μία αποκλειστική λεωφορειολωρίδα, μεταφέρθηκε η πιάτσα των ταξί και κατασκευάστηκαν πέντε στέγαστρα λεωφορείων και μία φιλικότερη και πιο ασφαλής διάβαση πεζών.

 

Μιλάμε για ένα σημείο υπερβολικά μεγάλης διέλευσης, που δεν άφηνε περιθώρια για άλλα στοιχεία πρασίνου. Ας μην ξεχνάμε, δεν είναι πάρκο, αλλά μια νέα πλατεία που μέχρι πρότινος ήταν δρόμος, ήταν άσφαλτος. Τα δέντρα, αν και μεγάλα, χρειάζονται τον χρόνο τους για να αναπτυχθούν περισσότερο, χαρίζοντας μας μεγαλύτερη σκίαση. Ξέρετε πώς καταλαβαίνουμε στην αυτοδιοίκηση ότι ένα έργο, πέρα από όποια καλόπιστη ή μη κριτική του ασκείται, πετυχαίνει; Όταν δεν θυμόμαστε πώς ήταν το σημείο πριν από την αστική παρέμβαση. Και κυρίως όταν δεν αναπολούμε την πρότερη κατάσταση.

 

— Υλοποιήσατε κάποια καμπάνια ευαισθητοποίησης των κατοίκων σε θέματα συμπεριφοράς στον δημόσιο χώρο (π.χ. ένταση μουσικής σε πάρτι ταρατσών, εξατμίσεις μηχανών, τήρηση ωρών κοινής ησυχίας, αποφυγή ατυχημάτων από υπερβολική ταχύτητα μες στην πόλη κ.ά.) κατά τη διάρκεια της θητείας σας;
Αρκετές. Μια από αυτές που μου έρχεται γρήγορα στο μυαλό είναι η συνεργασία μας με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς, για το κέντρο ποδηλάτου, έναν ενημερωτικό σταθμό για την ασφαλή μετακίνηση με το ποδήλατο, αλλά και η γενικότερη συνεργασία που είχαμε αναπτύξει για την οδική ασφάλεια. Στηρίξαμε και συμμετείχαμε σε πολλές δράσεις και ημερίδες που είχαν να κάνουν με την βελτίωση της ποιότητα ζωής στην πόλη.

 

Όμως, Άρη, θα ήθελα να σου πω κάτι που θεωρώ σημαντικό. Η ομάδα μας, πέρα από τέτοιου είδους καμπάνιες, πίστεψε και πιστεύει πολύ στη διαβούλευση, στην άμεση επικοινωνία με τους φορείς, με τις οργανωμένες, αλλά και τις άτυπες ομάδες πολιτών, και βέβαια με τους πολίτες μεμονωμένα. Και στη συνέχεια στην άμεση κινητοποίηση του δήμου, ακόμη και αν πρέπει να ενεργεί πέρα και πάνω από τις αρμοδιότητες του, γιατί ο δήμος, ο θεσμός, είναι αυτός που πρέπει να βγαίνει μπροστά στο τέλος της ημέρας.

 

Δώσαμε μεγάλο αγώνα για παράδειγμα με τους κατοίκους στο Γκάζι για την ηχορύπανση και την ασυδοσία των νυχτερινών κέντρων. Μέχρι και σφαίρα μου εστάλη στο γραφείο, γιατί τολμήσαμε να βάλουμε φρένο στην ασυδοσία.

 

Και τα καταφέραμε. Έχω πολλές τέτοιες ιστορίες. Ελπίζω να σας τις πω κάποια μέρα. Το ίδιο κάναμε και στο Κολωνάκι και στο Παγκράτι και σε άλλες επιβαρυμένες περιοχές για την όχληση, αλλά και την κατάληψη του δημόσιου χώρου, με τη Δημοτική Αστυνομία να είναι 24/7 στους δρόμους. Και όπου δεν μπορούσε να επέμβει, λόγω αρμοδιότητας, όπως για παράδειγμα στην υπερβολική ταχύτητα που ανέφερες κι εσύ, το έκανε η Ελληνική Αστυνομία και η τροχαία, μιας και είχαμε άμεση συνεργασία, μέσω του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Ελληνικής και Δημοτικής Αστυνομίας, το οποίο είχαμε θεσπίσει.

 

— Είστε υπέρ να γίνει το όριο ταχύτητας στα 30 χλμ. εντός της πόλης;
Το 2023 κατέθεσα στον υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων 16 προτάσεις του δήμου Αθηναίων για τη βελτίωση των συνθηκών κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα. Μέσα σε αυτές, ήταν και η επιβολή ενός γενικού ορίου ταχύτητας 30 χλμ./ώρα, για τη μεγαλύτερη ασφάλεια πεζών, ποδηλατών και οδηγών μοτοσυκλετών, αλλά και για περιβαλλοντικούς λόγους. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται ήδη σε πολλές πόλεις στην Ευρώπη, όπως το Παρίσι και οι Βρυξέλλες. Φυσικά, δεν μιλάμε για τις μεγάλες οδικές αρτηρίες. Επίτρεψέ μου όμως να πω ότι αυτό είναι ένα μόνο μέτρο για την αλλαγή υποδείγματος στο κυκλοφοριακό της Αθήνας. Το πρώτο και κύριο, δεν θα σταματήσω ποτέ να το λέω, είναι η άμεση δημιουργία ενός ενιαίου φορέα που θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την κίνηση στην Αττική. Αυτήν τη στιγμή υπάρχει μία τεράστια διασπορά αρμοδιοτήτων. Η ζούγκλα της γραφειοκρατίας μεταφράζεται σε ζούγκλα στους δρόμους της Αθήνας. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, για τις πιάτσες των ταξί υπεύθυνος είναι ο ΟΑΣΑ, ενώ υπάρχει δρόμος που για τα πεζοδρόμια την ευθύνη έχει το υπουργείο, για τον δρόμο η περιφέρεια και για τα φρεάτια ο δήμος. Ελληνική πρωτοτυπία. Αν συμπληρωματικά με τα παραπάνω αναβαθμιστούν ουσιαστικά τα ΜΜΕ, υπάρξει επαρκής αστυνόμευση, βάλουμε σε μία σειρά, όπως είχε αρχίσει να γίνεται επί θητείας μας το πλαίσιο διεξαγωγής διαδηλώσεων και εκδηλώσεων, εφαρμοστεί από τη νέα δημοτική αρχή η απόφαση που πήραμε το 2023 για τις ώρες φορτοεκφόρτωσης των καταστημάτων, μπορεί να μπει μια τάξη στο χάος και να εξασφαλίσουμε καλύτερες συνθήκες μετακίνησης και ένα πιο βιώσιμο περιβάλλον στο κέντρο της πόλης. Τότε θα είναι απόλυτα φυσικό και το όριο των 30 χλμ./ώρα.

 

— Είστε υπέρ να κλείσει το κέντρο της Αθήνας για τα αυτοκίνητα;
Οι πόλεις τον 20ό αιώνα είχαν φτιαχτεί γύρω από το αυτοκίνητο. Τον 21ο αιώνα πρέπει να φτιάχνονται γύρω από τον άνθρωπο. Βιώσιμη κινητικότητα σημαίνει ότι δεν έχει σημασία μόνο ο οδηγός του αυτοκινήτου. Την ίδια σημασία πρέπει να αποδίδουμε στον πεζό, στον επιβάτη, στον δικυκλιστή, στον ποδηλάτη.

 

Για να είμαστε ξεκάθαροι: αν συνεχίσουμε έτσι, η κίνηση της Αθήνας θα μας καταπιεί και η πόλη σε μερικά μόνο χρόνια θα είναι αβίωτη. Έφτασε η ώρα να σταματήσουμε να κολυμπάμε ενάντια στο ρεύμα και να υιοθετήσουμε ευρωπαϊκά πρότυπα. Ας δούμε τι γίνεται στο Λονδίνο ή στο Άμστερνταμ. Και αν σπεύσει κάποιος ως αντίλογο, να πει ότι εμείς δεν είμαστε Βόρεια Ευρώπη, ας δει τη Βαρκελώνη, τη Ρώμη, τη Λισαβώνα, πόλεις πολύ πιο κοντά σε εμάς και γεωγραφικά αλλά και ως ιδιοσυγκρασία.

 

Βέβαια, αυτά δεν γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη. Απαιτείται σχέδιο, δουλειά, χρόνος και ενίοτε μεγάλες ή μικρές συγκρούσεις. Και εδώ κουμπώνει ξανά και ο ενιαίος φορέας διαχείρισης της κυκλοφορίας που σου ανέφερα στην προηγούμενη ερώτησή σου, αλλά και σε κεντρικό επίπεδο, η σοβαρή βελτίωση των συνθηκών στα ΜΜΕ.

 

Αυτή είναι μία στρατηγική πέρα και πάνω από κόμματα και παρατάξεις που ξεπερνάει τη θητεία ενός δημάρχου ή ακόμη και ενός πρωθυπουργού. Για να σου δώσω ένα παράδειγμα, τα θεμέλια για το Ολυμπιακό θαύμα του Παρισίου το 2024 τέθηκαν από τον Σαρκοζί το 2007-2008.

 

— Υπάρχει κάτι που είναι εύκολο να γίνει, και χωρίς μεγάλο κόστος, που θα βελτίωνε τη ζωή στην Αθήνα;
Η ζωή στην Αθήνα βελτιώνεται με το να δίνεις ανελλιπώς τη μάχη της καθημερινότητας. Να βγαίνουμε από το σπίτι μας σε μια γειτονιά και μία πόλη καθαρή, φροντισμένη, φωτεινή. Να έχουμε ένα πάρκο μικρό ή μεγάλο κοντά μας. Περιποιημένο, όχι εγκαταλελειμμένο. Να μπορεί ο γονιός να κυκλοφορεί στα πεζοδρόμια με το παιδάκι του στο καρότσι και να βρίσκει κοντά του μια σύγχρονη παιδική χαρά. Να κινούνται ανεμπόδιστα τα ΑμεΑ. Να μη σπάμε τα αυτοκίνητα από τις λακκούβες. Να κινούμαστε με ασφάλεια σε φωτισμένους δρόμους και πλατείες. Καθαριότητα, πράσινο, φως. Μικρές και μικρού κόστους παρεμβάσεις, αλλά με μεγάλη αξία για τη ζωή των Αθηναίων.

 

Βέβαια, μπορεί αυτές οι παρεμβάσεις που λέω να μην απαιτούν κόστος, αλλά απαιτούν από τη μεριά του δήμου ολοκληρωμένο σχεδιασμό και επίμονη προσπάθεια και από τη μεριά των δημοτών, αλλαγή νοοτροπίας. Για να αλλάξει η πόλη, πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς. Η ευθύνη είναι 50% του δήμου και 50% δική μας, της καθεμιάς και του καθενός ξεχωριστά. Με καταλύτη βέβαια πάντα τον δήμο. Αν δεν παρκάρουμε στις ράμπες αναπήρων, αν δεν πετάμε στο δρόμο τα σκουπίδια, αν δεν καταστρέφουμε τα παγκάκια και τον αστικό εξοπλισμό, αν δεν μουτζουρώνουμε ολόκληρα κτίρια, η πόλη αυτόματα θα κάνει βήματα μπροστά.  

 

Και για να είμαστε ρεαλιστές, σε μία πόλη σαν την Αθήνα ποτέ δεν κερδίζεις τη μάχη της καθημερινότητας. Όμως αν επιμένεις, πετυχαίνεις μεγάλες και μικρές νίκες. Και με λυπεί πολύ που σήμερα έχει μπει φρένο σε αυτή την προσπάθεια που ξεκινήσαμε. Για εμένα, τα μικρά κάνουν τα μεγάλα και ας μην αποτελούν λόγο για να μας γράψει η ιστορία με χρυσά γράμματα.

 

Μιχάλης Ριζος

Ιδιοκτήτης εστιατορίου Black Duck

Το εστιατόριο βρίσκεται δίπλα στο καμένο Αττικόν. Και ο ίδιος και η μητέρα του, Ντόρα Ριζου, έχουν δώσει μεγάλες μάχες για αυτό και είναι από τις επιχειρήσεις που σέβονται τον χώρο και την εργασία τους.

 

Μας λέει: «16 και πλέον χρόνια το Black Duck λειτουργεί στην καρδιά του κέντρου της Αθήνας. Και μαζί του έχουμε ζήσει τόσες χαρές και τις ομορφιές και τα καλά του κέντρου, αλλά και όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μια επιχείρηση όταν βρίσκεται τόσο κεντρικά στην πρωτεύουσα.

 

Ναι, οι τουρίστες, ναι, οι γιορτές, ναι, το εμπορικό κέντρο, ναι, μια σταθερή πελατεία από τα θέατρα (και τους κάποτε κινηματογράφους), αλλά αυτά είναι μια όμορφη επιφανειακή προσέγγιση που βγάζει προς τα έξω ο κλάδος της εστίασης. Το σύνολο του κλάδου τα τελευταία χρόνια, είτε στο κέντρο της Αθήνας, είτε στις συνοικίες και στην περιφέρεια, βάλλεται από παντού.

 

Θα προσπαθήσω σε σημεία να συνοψίσω τα προβλήματα του κλάδου γενικά αλλά και ειδικότερα στο κέντρο της Αθήνας:

 

1. Κόστος ενοικίων. Η στεγαστική κρίση και η αλματώδης αύξηση ενοικίων δεν αφορούν μόνο τα σπίτια αλλά και τα υπέρογκα πλέον ποσά που καλούμαστε να πληρώνουμε για ενοίκιο και χαρτόσημα ειδικά στο κέντρο της Αθήνας. Τα παλαιά συμβόλαια που κάποιοι στιγμή έληξαν έπρεπε να ανανεωθούν, με τους ιδιοκτήτες των ακινήτων να ζητάνε πολλές φορές μέχρι και 3 φορές περισσότερο ενοίκιο. Ο επιχειρηματίας πρέπει εκεί να λάβει μια σοβαρή απόφαση, αν θα αφήσει την επιχείρηση ή θα επωμιστεί το κόστος.

 

2. Κόστος ενέργειας. Η ενεργειακή κρίση είχε καταστροφικό πρόβλημα στον κλάδο καθώς δεν υπήρξε καμία επιδότηση ή έκπτωση στα Γ22 τιμολόγια. Επίσης ο νόμος εξαιρεί τις επιχειρήσεις με Γ22 τιμολόγια από τα λεγόμενα σταθερά ή μπλε τιμολόγια επομένως οι διακυμάνσεις της τιμής του ρεύματος που ήταν όλες αυξητικές οδήγησαν σε πολύ ψηλούς λογαριασμούς. Άλλωστε, για να διατηρήσεις κουζίνες, φώτα, κλιματιστικά η κατανάλωση ρεύματος είναι θηριώδης και δεν μπορείς να κάνεις κάποια οικονομία. Τι να πούμε δηλαδή, ότι δεν μαγειρεύουμε γιατί ακρίβυνε το ρεύμα;

 

3. Κλιματική κρίση. Το κέντρο της Αθήνας, όσο όμορφο και να είναι, τους καλοκαιρινούς μήνες πυρώνει από το μπετό. Τα καλοκαίρια πλέον έχουν παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες επομένως ο κόσμος δεν κυκλοφορεί με άνεση για να επισκεφτεί έναν χώρο εστίασης, ακόμα και κήπο, γιατί δεν μπορεί να ευχαριστηθεί το φαγητό του σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες. Μονόδρομος εκεί πάλι η αύξηση των τιμολογίων του ρεύματος, καθώς χρειάζεται πλέον εγκατάσταση κλιματισμού εξωτερικών χώρων! Τον χειμώνα, από την άλλη, τα έντονα καιρικά φαινόμενα μπορεί να προκαλέσουν πλημμύρες και προβλήματα στα κτίρια του κέντρου της Αθήνας, τα οποία ως επι το πλείστον είναι πολύ παλιά. Άλλωστε, με τις έντονες βροχές οι δρόμοι γίνονται ποτάμια!

 

4. Πληθωρισμός και ΦΠΑ. Αυτό που αντιμετωπίζουμε όλοι στα σούπερ μάρκετ για το σπίτι μας το βιώνει και ο επιχειρηματίας που πρέπει να προμηθευτεί πρώτες ύλες. Η τεράστια αύξηση των τιμών πρέπει να μετακυληστεί στον πελάτη, όπως είναι φυσικό. Έτσι βλέπουμε ένα πιάτο που κόστιζε κάποτε 14 ευρώ τώρα να χρεώνεται 18! Σε αυτό συμβάλλει και η αύξηση του κόστους ενέργειας και των ενοικίων αλλά και όλων των λειτουργικών. Σημαντικό ότι από 1η Ιουλίου το ΦΠΑ για τα ροφήματα ανέβηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες και πήγε στο 24%. Σε λίγο θα χρεώνουμε τον καφέ 6 ευρώ και δεν θα φτάνει!

 

5. Ανθρώπινο δυναμικό. Η εστίαση φέτος αντιμετώπισε το μεγαλύτερο πρόβλημα των τελευταίων ετών σε σχέση με το προσωπικό. Οι επαγγελματίες σερβιτόροι έφυγαν για τα νησιά. Στο κέντρο της Αθήνας δεν έμεινε καταρτισμένο προσωπικό για να εργαστεί. Όταν κάποιος εργάζεται βραδινή βάρδια, με ποιον τρόπο θα γυρίσει στο σπίτι του; Το μετρό και τα ΜΜΜ έχουν λήξη βάρδιας πολύ νωρίς. Αυτό επηρεάζει και τους πελάτες βέβαια αλλά κυρίως το προσωπικό που δεν έχει επιλογή πώς να κατέβει στο κέντρο για να εργαστεί, εκτός αν μένει στην περιοχή. Που αν μένει στην περιοχή πληρώνει ενοίκιο τουλάχιστον 600 ευρώ μηνιαίως. Οι επιχειρηματίες πληρώνουν έναν σερβιτόρο κατά μέσο όρο 45-50 ευρώ καθαρές απολαβές για 8ωρη βάρδια. Δηλαδή ένας σερβιτόρος πενθήμερος-οκτάωρος έχει απολαβές, χωρίς τα φιλοδωρήματα, 1100 ευρώ καθαρά. Αλλά ειδικότερα οι νέοι έχουν γυρίσει πλάτη στα επαγγέλματα της εστίασης, επομένως η ζήτηση χεριών στον κλάδο είναι τεράστια και η προσφορά ελάχιστη, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας.

 

6. Κυκλοφοριακό, στάθμευση, πορείες, εκδηλώσεις, κλειστοί δρόμοι. Ένα φαινόμενο πλέον πολύ σύνηθες για το κέντρο της πρωτεύουσας είναι οι κλειστοί δρόμοι. Είτε για μαραθώνιους, είτε για εκδηλώσεις, είτε λόγω απεργιών και διαδηλώσεων, συχνά οι κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας παραμένουν κλειστοί για κάποιες ώρες, δημιουργώντας μια τάση οι πελάτες να αποφεύγουν να κινηθούν κεντρικά και να προτιμήσουν τα προάστια η τις συνοικίες. Το ίδιο ισχύει λόγω της έντονης αύξησης της κίνησης στους δρόμους. Με τι ψυχολογία να κατέβει στο κέντρο κάποιος ή κάποια που έχει αγανακτήσει όλη την ημέρα στους δρόμους; Θα προτιμήσει να πάει μια βόλτα τοπικά, όπου δεν θα δυσκολευτεί να παρκάρει ή δεν θα αντιμετωπίσει μποτιλιάρισμα. Όπως ανέφερα παραπάνω, τα ΜΜΜ δεν έχουν διευρυμένο ωράριο, ειδικά τις καθημερινές, τα parking είναι πολύ ακριβά και συνήθως Παρασκευή και Σάββατο είναι γεμάτα, επομένως το κοινό ταλαιπωρείται.

 

7. Δημοτικά, περιφερειακά, νομαρχιακά έργα. Ό,τι πιο παράλογο τα τελευταία χρόνια είναι τα δημόσια και δημοτικά έργα. Τα πεζοδρόμια είναι συνεχώς σκαμμένα, κάθε φορά από άλλη υπηρεσία. Πέρσι ήταν το φυσικό αέριο, πρόπερσι ήταν οι οπτικές ίνες, φέτος ήταν η ανάπλαση πεζοδρομίων του ιστορικού κέντρου. Χωρίς υπερβολή, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο δεν είχαμε είσοδο, αλλά κάτι μαδέρια πάνω στα οποία έπρεπε να ακροβατεί ο πελάτης για να μπει στο κατάστημα. Για ΑμεΑ μην κάνουμε κουβέντα στο κέντρο της Αθήνας, γελάει ο κόσμος.

 

Κατά τ' άλλα, ας στολίσουμε από τις 15 Νοεμβρίου για Χριστούγεννα ώστε τα επεισόδια στις 17 Νοεμβρίου να γίνουν με φωταγωγημένα λαμπιόνια 😊».