Η κλιματική κρίση επηρεάζει την καθημερινότητά μας και τις ζωές μας, και όπως είναι φυσικό επιδρά και στον καιρό. Μάλιστα, τον τρόπο με τον οποίο το κάνει αυτό, εξηγεί ο Δημήτρης Ζιακόπουλος.
Όπως εξηγεί ο κ. Ζιακόπουλος, τις τελευταίες δεκαετίες, ερευνητές συνδυάζουν τη γηγενή περιβαλλοντική γνώση με τη σύγχρονη επιστήμη για να μάθουν νέα πράγματα αναφορικά με την εξέλιξη του καιρού και του κλίματος σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Μια από τις περιοχές που συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον είναι η Αρκτική. Σε μελέτη που έγινε στον ποταμό Clyde, Nunavut του βόρειου Καναδά -περιοχή στην οποία ζουν οι Ινουίτ- βρέθηκε ότι οι Ινουίτ είχαν εντοπίσει αλλαγές στα μοτίβα του ανέμου και τις εποχικές μετατοπίσεις που δεν είχαν καταγραφεί στις παρατηρήσεις του τοπικού μετεωρολογικού σταθμού. Με άλλα λόγια, οι ντόπιοι κυνηγοί μπόρεσαν να αναγνωρίσουν τις αλλαγές του καιρού που προκλήθηκαν από την κλιματική αλλαγή πριν τις ανιχνεύσουν τα όργανα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη Shari Gearheard, γεωγράφο και ερευνήτρια του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου του CU-Boulder που ζει στην καναδική Αρκτική συνεργαζόμενη τα τελευταία 20 χρόνια με τους αυτόχθονες πληθυσμούς, κάτι δεν πάει καλά με τις πρακτικές προβλέψεις των Ινουίτ. Αναμφίβολα, υπάρχουν μέλη της κοινότητάς τους που διαθέτουν τις δεξιότητες να προβλέπουν τον καιρό, αλλά αυτή η γνώση εξαφανίζεται τόσο λόγω της κουλτούρας όσο και της κλιματικής αλλαγής.
Τα παλιά σήματα καιρού δεν φαίνεται να σημαίνουν αυτό που συνήθως σήμαιναν παλαιότερα και οι γηγενείς προβλέψεις γίνονται λιγότερο αξιόπιστες με την ταχύτητα της κλιματικής αλλαγής. Η εξήγηση ίσως να βρίσκεται στο γεγονός ότι οι προσωπικοί «αλγόριθμοι» των προγνωστών έχουν εκπαιδευτεί με την παλιά κανονικότητα του καιρού και του κλίματος και δεν αποδίδουν τόσο καλά στα νέα πρότυπα που δημιούργησε η υπερθέρμανση του πλανήτη».
Ολόκληρη η τοποθέτηση του Δημήτρη Ζιακόπουλου:
«Οι παροιμίες: «Η άγια Κατερίνα το δανείζεται το νερό», «Τ’ Αϊ-Ντριός, αντριεύει το κρύο», «-Βλάχε μου, πότε κρύωσες; -Αυτού κοντά τ’ Αϊ-Ντριός, του γέρο Νικολάου», «Η Αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Αη Σάββας σαβανώνει κι ο Αη Νικόλας παραχώνει» κ.λπ. είναι αποστάγματα παρατήρησης και γνώσης της λαϊκής μετεωρολογίας - κλιματολογίας. Αν αυτές δεν επαληθεύονται πλέον τόσο συχνά όσο παλαιότερα, κάτι έχει αλλάξει στον καιρό και το κλίμα μας.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ερευνητές συνδυάζουν τη γηγενή περιβαλλοντική γνώση με τη σύγχρονη επιστήμη για να μάθουν νέα πράγματα αναφορικά με την εξέλιξη του καιρού και του κλίματος σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Μια από τις περιοχές που συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον είναι η Αρκτική. Σε μελέτη που έγινε στον ποταμό Clyde, Nunavut του βόρειου Καναδά -περιοχή στην οποία ζουν οι Ινουίτ- βρέθηκε ότι οι Ινουίτ είχαν εντοπίσει αλλαγές στα μοτίβα του ανέμου και τις εποχικές μετατοπίσεις που δεν είχαν καταγραφεί στις παρατηρήσεις του τοπικού μετεωρολογικού σταθμού. Με άλλα λόγια, οι ντόπιοι κυνηγοί μπόρεσαν να αναγνωρίσουν τις αλλαγές του καιρού που προκλήθηκαν από την κλιματική αλλαγή πριν τις ανιχνεύσουν τα όργανα (Gearheard et al. 2009).
Σύμφωνα με τη Shari Gearheard, γεωγράφο και ερευνήτρια του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου του CU-Boulder που ζει στην καναδική Αρκτική συνεργαζόμενη τα τελευταία 20 χρόνια με τους αυτόχθονες πληθυσμούς, κάτι δεν πάει καλά με τις πρακτικές προβλέψεις των Ινουίτ. Αναμφίβολα, υπάρχουν μέλη της κοινότητάς τους που διαθέτουν τις δεξιότητες να προβλέπουν τον καιρό, αλλά αυτή η γνώση εξαφανίζεται τόσο λόγω της κουλτούρας όσο και της κλιματικής αλλαγής. Τα παλιά σήματα καιρού δεν φαίνεται να σημαίνουν αυτό που συνήθως σήμαιναν παλαιότερα και οι γηγενείς προβλέψεις γίνονται λιγότερο αξιόπιστες με την ταχύτητα της κλιματικής αλλαγής. Η εξήγηση ίσως να βρίσκεται στο γεγονός ότι οι προσωπικοί «αλγόριθμοι» των προγνωστών έχουν εκπαιδευτεί με την παλιά κανονικότητα του καιρού και του κλίματος και δεν αποδίδουν τόσο καλά στα νέα πρότυπα που δημιούργησε η υπερθέρμανση του πλανήτη».
