Ως «εφιαλτική» περιέγραψε την έκτακτη Σύνοδο Κορυφή στις Βρυξέλλες, το Politico.
Περισσότερα από τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και μόλις έξι εβδομάδες μετά την έναρξη της νέας θητείας του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια ιστορική καμπή. Η ανάγκη για σύμπλευση των 27 ηγετών κρίνεται ζωτικής σημασίας, όσον αφορά τη διασφάλιση της σταθερότητας.
Οι συζητήσεις των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλαισιώνονται από τα δύο φλέγοντα ζητήματα, την εξασφάλιση της ευρωπαϊκής άμυνας και τη διαχείριση του πόλεμου στην Ουκρανία, σε συνάρτηση με τον παράγοντα της μετέωρης στήριξης των ΗΠΑ.
Αξιωματούχοι ευρωπαϊκών κυβερνήσεων δήλωσαν στο Politico, ότι αναγνωρίζουν πως ήγγικεν η ώρα των πράξεων από την Ευρώπη, με ορισμένους εξ΄αυτών να φοβούνται για μεγάλο κόστος την επόμενη ημέρα.
Το χειρότερο σενάριο, είναι να ανακοινώσουν οι ΗΠΑ, μια συμφωνία που θα αποδέχεται τα περισσότερα από τα αιτήματα της Ρωσίας, αφήνοντας έκθετες την Ουκρανία και την Ευρώπη, δήλωσε ο Μάλκολμ Τσάλμερς, αναπληρωτής γενικός διευθυντής στο Βασιλικό Ινστιτούτο Ηνωμένων Υπηρεσιών στο Λονδίνο.
Οι εκ των έσω σκόπελοι
Η αστάθεια δεν συσσωματώνεται μόνο σε ό,τι αφορά την Αμερική, αλλά εντοπίζονται εν δυνάμει κωλύματα και εντός της ΕΕ. Διπλωμάτες προετοιμάζονται ήδη για πιθανό εκτροχιασμό της σύμπλευσης από κινήσεις, όπως η στάση του Ούγγρου πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν και άλλων φιλορωσικών δυνάμεων εντός της ΕΕ, που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την κοινή δράση. Με τη σειρά της και η Σλοβακία έχει θέσει ανοιχτά τις διαφωνίες της σε μια κοινή στάση στήριξης της Ουκρανίας, έχοντας βάλει τους δικούς της αστερίσκους.
Ο αριθμός των υπό συζήτηση θεμάτων και «η δυσοίωνη έλλειψη ενότητας», όπως σχολιάζει το Politico, ισούται με μεγάλη αβεβαιότητα και πιθανότητα διάσπασης της συζήτησης σε πολλές κατευθύνσεις.
Οι ηγέτες θα εξετάσουν πώς μπορούν να ανακατευθύνουν γρήγορα πόρους για την ενίσχυση των εθνικών στρατών και ταυτόχρονα θα προσπαθήσουν να επιδείξουν υποστήριξη προς την Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας, για παράδειγμα, την πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ. Θα προσπαθήσουν να υπογραμμίσουν για ακόμη μια φορά τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στο καθεστώς Πούτιν. Η πρόταση της Επιτροπής για το φιλόδοξο σχέδιο αμυντικής χρηματοδότησης ύψους 800 δισ. ευρώ περιλαμβάνει κοινό δανεισμό 150 δισ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα και χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων ώστε τα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους.
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν ξεκάθαρο και υπαρκτό κίνδυνο σε μια κλίμακα που κανένας από εμάς δεν έχει δει κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής του», έγραψε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στους ηγέτες της ΕΕ την Τρίτη. «Το μέλλον μιας ελεύθερης και κυρίαρχης Ουκρανίας - μιας ασφαλούς και ευημερούσας Ευρώπης - διακυβεύεται».
Η Ουκρανία αντέχει
Παρά την απόφαση των ΗΠΑ να τερματίσουν τη στρατιωτική βοήθεια, η Ουκρανία δηλώνει ότι αυτό δεν θα σημάνει την ήττα της, αν και θα επιφέρει περισσότερες ανθρώπινες και εδαφικές απώλειες. Η ΕΕ δεσμεύεται να καλύψει μέρος του κενού, με 30,6 δισ. ευρώ οικονομική στήριξη το 2025 και επιπλέον βοήθεια μέσω του σχεδίου «Rearm Europe».
Καθώς συνεδριάζουν οι ηγέτες της Ευρώπης, «οι Ουκρανοί αξιωματούχοι αντιδρούν γενναία στην ανακοίνωση των ΗΠΑ για διακοπή της βοήθειας» γράφει το Politico, στο ποίο ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος, δήλωσε: «Είναι πολύ επώδυνο, αλλά όχι μοιραίο. Θα κοστίσει στην Ουκρανία περιττούς θανάτους και χαμένα εδάφη, αλλά δεν θα οδηγήσει σε ήττα».
Οι θέσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Στο σχέδιο συμπερασμάτων που εκπόνησε το Ευρωπαϊκό Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, ως προς την τελική ατζέντα των θεμάτων που θα συζητηθούν, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει εκ νέου τη συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή του στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, τονίζοντας πως «ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ευρύτερες συνέπειες για την ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια. Από την έναρξη του πολέμου, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη της κράτη έχουν, μαζί με τους εταίρους και συμμάχους τους, υπογραμμίσει την ανάγκη να δοθεί τέλος σε αυτόν μέσω μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης που θα βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του Χάρτη και του διεθνούς δικαίου». Όσο για τις διαπραγματεύσεις, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται γνωστό ότι «ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια τέτοια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών:
- δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία,
- δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Ευρώπη συμμετοχή.
Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες. Η επίτευξη της «ειρήνης μέσω της ισχύος» απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με τις δικές της ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές ικανότητες να αποτελούν ουσιαστική συστατικό στοιχείο. Αυτό ισχύει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου». Παράλληλα, γίνεται γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτικές και προβλέψιμες οικονομική στήριξη. Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το Συμβούλιο εξετάζει τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης προς Ουκρανία, «ιδίως την παράδοση αντιαεροπορικής άμυνας συστημάτων, πυρομαχικών και πυραύλων, την παροχή της απαραίτητης εκπαίδευσης και εξοπλισμού».
Παράλληλα, υπό το πρίσμα των διαπραγματεύσεων «η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις εγγυήσεις ασφαλείας που βασίζονται με βάση τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και ικανότητές τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων με τη διερεύνηση της πιθανής χρήσης της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας», με τις εγγυήσεις ασφαλείας να λαμβάνονται σε συνεννόηση με την Ουκρανία, όπως και εταίρους του ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει «ότι κάθε στρατιωτική στήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών κρατών μελών».
Ο «επανεξοπλισμός της Ευρώπης»
Στο δεύτερο σκέλος που αφορά την Ευρωπαϊκή Άμυνα, στόχος της Ευρώπης, όπως επισημαίνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θα συζητηθεί στην έκτακτη Σύνοδο, αλλά και όπως παρουσιάστηκε από το Σχέδιο για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης», από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λαιεν πρέπει «να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις ποσότητες και στις επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην τόνωση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας». Η Επιτροπή, προσδιορίζει τον ακόλουθο πρώτο κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα δυνατοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη «τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σε σύμφωνα με τις εργασίες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Οργανισμού και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεράμυνα και πυραυλική άμυνα- πυροβολικό πυραύλων και πυρομαχικών, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών- στρατηγικοί καταλύτες, μεταξύ άλλων σε σχέση με το διάστημα και την προστασία κρίσιμων υποδομών- στρατιωτική κινητικότητα- κυβερνοχώρος- τεχνητά νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος, ενώ υπογραμμίζει ότι η προστασία και η άμυνα των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση σε στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας «θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας». Καλεί τα κράτη μέλη που είναι επίσης σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ «να συντονιστούν ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με εταίρους εκτός ΕΕ».
Με πληροφορίες από Politico, ΑΠΕ-ΜΠΕ
