Απο τον Πάνο Μιχαήλ
Στ. Τσ: «Πώς μπορεί ο ποιητής να φανεί χρήσιμος;»
Μ. Σ: «Ο ποιητής είναι άχρηστος. Είναι είδος πολυτελείας. Βοηθάει ορισμένους μόνον ευαίσθητους ανθρώπους να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που έχει αυτή η ζωή».
Ο στρατιώτης ποιητής
Δεν έχω γράψει ποιήματα
μέσα σε κρότους
μέσα σε κρότους
κύλησε η ζωή μου
Τη μιαν ημέρα έτρεμα
την άλλην ανατρίχιαζα
μέσα στο φόβο
μέσα στο φόβο
πέρασε η ζωή μου
Δεν έχω γράψει ποιήματα
δεν έχω γράψει ποιήματα
μόνο σταυρούς
σε μνήματα
καρφώνω
Ο τρελός λαγός
Γύριζε στους δρόμους ο τρελός λαγός
γύριζε στους δρόμους
ξέφευγε απ' τα σύρματα ο τρελός λαγός
έπεφτε στις λάσπες
Φέγγαν τα χαράματα ο τρελός λαγός
άνοιγε η νύχτα
στάζαν αίμα οι καρδιές
ο τρελός λαγός
έφεγγε ο κόσμος
Βούρκωναν τα μάτια του ο τρελός λαγός
πρήσκονταν η γλώσσα
βόγγαε μαύρο έντομο ο τρελός λαγός
θάνατος στο στόμα
Κοιτάμε με τα δόντια
Δε φταίει το φεγγάρι για την πίκρα μας
καθώς στριφογυρνάει δαιμονισμένα μέσα στο φωσφόρο
σκορπώντας δεξιά κι αριστερά τα κόκαλά του
καθώς και μεις στριφογυρνάμε στο σκοτάδι μας
σκορπώντας δεξιά κι αριστερά τα κόκαλά μας
δε φταίει το φεγγάρι για τους λεμονανθούς
δε φταίει το φεγγάρι για τα χελιδόνια
δε φταίει το φεγγάρι για την Άνοιξη και τους σταυρούς
δε φταίει αν πάνω στα μάτια μας φύτρωσαν δόντια
Το χρυσάφι
Κάποτε
θα σταματήσουμε
σα μιά γαλάζια άμαξα
μέσ' στο χρυσάφι
δε θα μετρήσουμε τα μαύρα
άλογα
δε θά 'χουμε τίποτα ν' αθροίσουμε
δε θά 'χουμε πια τίποτα
για να μοιράσουμε
κρατώντας
ένα ξύλο
θα περάσουμε
μέσ' απ' τη μαύρη τρύπα
του ήλιου που θα καίει
Όνειρο
Ένα μικρό σε μια κούνια έιναι πεθαμένο.
Μια μαυροφόρα (πιθανώς η μάνα του) κάθεται από πά-
νω του και κλαίει με λυγμούς. Έπειτα σιγά σιγά το ση-
κώνει, το βάζει κάτω... το μικρό σαν παραζαλισμένο
αρχίζει να περπατάει.
- Δες, λέω, είναι πεθαμένο κι όμως περπατάει.
Ο μαύρος κόκκορας
Γέλασε
ο μαύρος κόκορας
όταν του είπαν
πως θα τον σφάξουν
όταν όμως ήρθε η ώρα
η κακή του ώρα
έκλαψε ο μαύρος κόκορας
έκλαψε ο μαύρος κόκορας
Τα γαρίφαλα
Αυτά τα αιματώδη γαρίφαλα
που στολίζουν το γραφείο μου
μου θυμίζουν το αίμα που έβγαζα
στα νιάτα μου
όταν άλλοι πολεμούσαν
και άλλοι γλένταγαν
στην καταραμένη χώρα
Το επεισόδιο
Ξάφνου μια ομάδα μαύρων σκύλων
όρμησε πάνω στη σκηνή.
- Αυτό δεν το 'χαμε προβλέψει,
ούρλιαξε
πανικόβλητος ο θεατρίνος
.jpeg)
Οι απομείναντες
Όμως υπάρχουν ακόμα
λίγοι άνθρωποι
που δεν είναι κόλαση
η ζωή τους
υπάρχει το μικρό πουλί ο κιτρινολαίμης
η Fraulein Ramser
και πάντοτε του ήλιου οι απομείναντες
οι ερωτευμένοι με ήλιο ή με φεγγάρι
ψάξε καλά
βρες τους, Ποιητή!
κατάγραψέ τους προσεχτικά
γιατί όσο παν και λιγοστεύουν
λιγοστεύουν
Όνειρο
Ένα μικρό σε μια κούνια έιναι πεθαμένο.
Μια μαυροφόρα (πιθανώς η μάνα του) κάθεται από πά-
νω του και κλαίει με λυγμούς. Έπειτα σιγά σιγά το σηκώνει,
το βάζει κάτω... το μικρό σαν παραζαλισμένο
αρχίζει να περπατάει.
- Δες, λέω, είναι πεθαμένο κι όμως περπατάει
Οι Εχθροί της άνοιξης
Ἔρχεται φέτος κουρασμένη
ἡ Ἄνοιξη
(νά) κουβαλάει τόσα χρόνια
τὰ λουλούδια πάνω της
Σκοτεινοὶ ἄνθρωποι
στὶς γωνιὲς τὴν παραμονεύουν
γιὰ νὰ τὴν τσακίσουν
Αὐτὴ ὅμως
μὲ κρότο
ἀνάβει ἕνα-ἕνα
τὰ λουλούδια της
στὰ μάτια τοὺς τὰ ρίχνει
(γιά) νὰ τοὺς στραβώσει
.jpeg)
(illustrations by SOX)
[Xρονολόγιο]
1919
Γεννιέται στην Αθήνα στις 29 Ιουλίου. Γιος του δικαστικού και νομικού συμβούλου του κράτους Δημήτρη Σαχτούρη, εγγονός του αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού Μιλτιάδη Σαχτούρη και δισέγγονος του καπετάν Γιώργη Σαχτούρη, υδραίου ναυμάχου του 1821. Η μητέρα του, Αγγελική Παπαδήμα, κόρη πελοποννήσιου εμπόρου στον Πειραιά, «άκρως ευαίσθητη και σιωπηλή σαν φάντασμα», κατά τα λόγια του ποιητή.
1920-25
Μετακινήσεις, λόγω του πατρικού επαγγέλματος μέχρι την τελική, και δια βίου, εγκατάσταση στην Κυψέλη Αθήνας.
1937
Αρχίζει σπουδές Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, μετά την επίμονη προτροπή του πατέρα του. Συμφοιτητής του ο Ανδρέας Παπανδρέου.
1938
Με το ψευδώνυμο Μίλτος Χρυσάνθης δημοσιεύει ένα διήγημα στο περιοδικό «Εβδομάς».
1939
Πεθαίνει ο πατέρας του και αποφασίζει να επιδοθεί αποκλειστικά στη λογοτεχνία: «Η ο θάνατος η θα έβγαινα ποιητής». Ζει, στο εξής, κυρίως από την πατρική περιουσία.
1940
Συνεχίζει να δημοσιεύει διηγήματα και αρχίζει να γράφει ποίηση.
1941
Εκδίδει με δικά του χρήματα και το ίδιο ψευδώνυμο την πρώτη ποιητική συλλογή «Η μουσική των νησιών μου». Αφού κυκλοφόρησε δυο τρεις βδομάδες την αποτέφρωσε σε μια γωνιά του κήπου του. Ήταν ποιήματα γραμμένα σε ένα μήνα , πριν μπουν οι γερμανοί στη Αθήνα. Ταλαιπωρείται από φυματίωση: «Χωρίς την αρρώστια μου είναι ζήτημα αν είχα γίνει ποτέ ποιητής».
1943
Συναντάται στο σπίτι του Ανδρέα Καραντώνη με τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Ντίμη Αποστολόπουλο και τον Νίκο Εγγονόπουλο. Στον Εγγονόπουλο οφείλει την αμφισβήτηση της λυρικής γραφής. Παίζει τυχερά παιχνίδια. Γνωστό και το πάθος του για το τσιγάρο και τον καφέ.
1944
Στο πτυχίο, τέλος της Κατοχής, και ενώ συνθέτει το ποίημα «Λησμονημένη», καίει τα βιβλία του της Νομικής.
Δημοσιεύονται στα «Νέα Γράμματα» έξι ποιήματά του. Ανήμερα της απελευθέρωσης από τους Γερμανούς γνωρίζεται με τον Ανδρέα Εμπειρίκο, μέσω του Ελύτη.
1945
Εκδίδει τη συλλογή «Η Λησμονημένη», με παρότρυνση του Εγγονόπουλου, που φιλοτεχνεί και τη βινιέτα του εξωφύλλου για τις εκδόσεις «Ίκαρος».Πρόκειται για ποιήματα εμπνευσμένα από τον ατυχή έρωτά του, ο οποίος διακόπτεται λόγω της αρρώστιας του.
1947
Τα ποιήματα «Η ηρωίδα», «Η πληγωμένη Άνοιξη», «Ο Θάνατος», «Η μάχη», δημοσιεύονται στο «Μικρό Τετράδιο».
1948
Εκδίδει τις «Παραλογαίς».Πρόκειται για ιδιωτική έκδοση με σουρεαλιστική γραφή.
1949-1951
Υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία στο Πεζικό. Γνωρίζεται με τον ψυχίατρο Θάνο Κωνσταντινίδη, θαυμαστή της ποίησής του και προστάτη- άγγελό του.
1952
Κυκλοφορεί η ποιητική του συλλογή «Με το πρόσωπο στον τοίχο» που αναφέρεται στην περίοδο της στρατιωτικής του θητείας. «Έτρεχα στα βιβλιοπωλεία να δώσω βιβλία και τα πιο πολλά μου τα επέστρεφαν». Συχνάζει στο «Μπραζίλιαν» της οδού Βουκουρεστίου, λογοτεχνικό στέκι της εποχής.
1954
Επισκέπτεται τη Μύκονο. Ανακαλύπτει τον Πόρο, νησί που λειτουργεί αρχετυπικά στα ποιήματά του.
1955
Θάνατος της μητέρας του, μετά από μια μακροχρόνια ψυχική ασθένεια,. Πουλάει πατρογονική περιουσία στην Αργολίδα, δωρεά του Καποδίστρια στον προπάππου του και το πατρικό του σπίτι, οδός Καλύμνου 35. Εγκαθίσταται με ενοίκιο σε γκαρσονιέρα στην Κυψέλη, οδός Ίμβρου 2.
1956
Η συλλογή «Όταν σας μιλώ» τιμάται με το Ά βραβείο «Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές» της Ιταλικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης.
1958
Κυκλοφορεί τα «Φάσματα» και «Η χαρά στον άλλο Δρόμο».
1960
Κυκλοφορεί ο «Περίπατος»Η Νόρα Αναγνωστάκη δημοσιεύει την πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη στο περιοδικό «Κριτική»,τεύχος 10, και επισημαίνει τα χαρακτηριστικά της σαχτουρικής ποίησης που είναι τα εφιαλτικά σχήματα, η οικονομία των εκφραστικών μέσων, η δυναμική των εικόνων, η επανάληψη των λέξεων.
1962
Κρατικό Βραβείο Ποίησης στη συλλογή «Τα στίγματα».
1964
«Η σφραγίδα η Η όγδοη Σελήνη».
1968
Ο Kimon Friar μεταφράζει ποιήματά του στα αγγλικά.
1971
«Το σκεύος» αφιερωμένο στη σύντροφό του Γιάννα Περσάκη.
1977
Εκδίδεται το σύνολο του έργου του, «Ποιήματα 1945-1971» από τις εκδόσεις «Κέδρος».
1980
Συλλογή «Χρωμοτραύματα» από τις εκδόσεις «Γνώση».
1986
Eκδίδεται η συλλογή «Εκτοπλάσματα».
1987
Τιμάται με το Ά Βραβείο Ποίησης για την παραπάνω συλλογή.
1990
Συλλογή «Καταβύθιση» από τις εκδόσεις «Κέδρος».
1993
Ποιήματά του μεταφράζονται στα Ιταλικά.
1995
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος τον παρασημοφορεί μαζί με άλλους 24 ποιητές και καλλιτέχνες.
1996
Συλλογή «Έκτοτε».
1998
Συλλογή «Ανάποδα γύρισαν τα ρολόγια».
2001
Δεύτερος συγκεντρωτικός τόμος «Ποιήματα» (1980-1998).
2005
Πεθαίνει στις 29 Μαρτίου
σχόλια