Οι εικόνες στη Μυτιλήνη και στα βορειοανατολικά παράλια της Λέσβου αυτό το καλοκαίρι είναι σοκαριστικές. Το νησί ζει την πρωτοφανή εισροή προσφύγων και όποιος κινείται στους δρόμους κυρίως στην βορειοανατολική πλευρά, αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι οι καθημερινές εικόνες που αντικρίζει είναι ταυτόχρονα και ιστορικές.
Συνολικά σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, από τις αρχές του 2015 έχουν φτάσει στη χώρα μας πάνω από 200 χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι από τη Συρία, αλλά και από το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Από αυτές τις 200 χιλιάδες οι περισσότεροι έχουν εισέλθει στη χώρα από τη Λέσβο και κυρίως από την πλευρά της περιοχής της Συκαμιάς και του Μόλυβου.
Τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου φτάνουν κάθε ημέρα περίπου 3-4.000 άνθρωποι στις ακτές της Λέσβου, τα ρεκόρ αφίξεων σπάνε καθημερινά. Στους δρόμους βλέπεις συνεχώς άνδρες και γυναίκες με παιδιά στα χέρια, ηλικιωμένους, ακόμη και τυφλούς να περπατούν αναζητώντας κάποιο αστυνομικό τμήμα προκειμένου να δηλώσουν την παρουσία τους, ώστε να μεταφερθούν στο κέντρο προσφύγων της Μόριας, -χωρίς βεβαίως να γνωρίζουν για τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν εκεί. Στους δρομους της Μυτιλήνης θα δείς σε κάθε σημείο της πόλης να περπατούν πρόσφυγες περιμένοντας το καράβι που θα τους μεταφέρει στον Πειραιά. Στην ανατολική πλευρά της πόλης ένα ανήσυχο πλήθος κινείται στους δρομους, αναμένοντας τη στιγμή της αναχώρησης.
Οι πρόσφυγες φτάνουν πλέον κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας στο νησί-οι περισσότεροι το πρωί. Επιβαίνουν στοιβαγμένοι σε φουσκωτές λέμβους που φεύγουν από τα μικρασιατικά παράλια με προορισμό τη λεσβιακή ακτογραμμή και τα σημάδια της άφιξης τους είναι ορατά παντού, όχι μόνο στις ακτές αλλά και τους δρόμους όπου βλέπεις πεταμένα σωσίβια γιλέκα, ρούχα και μπουκάλια από νερό. Σε ορισμένες ακτές της Λέσβου κυριαρχεί το πορτοκαλί από το χρώμα του πλήθους των σωσιβίων που είναι πεταμένα εκεί.
Χώροι όπως η πλατεία του Μανταμάδου, ο δρόμος κάτω από τη Συκαμιά και το πάρκινγκ του Μόλυβου είναι καθημερινά γεμάτοι από αυτό το ανθρώπινο κομβόι που ανανεώνεται και μεγαλώνει συνεχώς. (Στα σημεία αυτά φτάνουν καθημερινά λεωφορεία που μεταφέρουν τους πρόσφυγες στη Μυτιλήνη αλλά δεν είναι ποτέ αρκετά καθώς το πλήθος των προσφύγων αυξάνει συνεχώς).
Το βράδυ οι πρόσφυγες εξουθενωμένοι από την πορεία μέσα από χωράφια και αγροτικούς δρόμους κοιμούνται πάνω στην άσφαλτο με κίνδυνο να τους χτυπήσουν αυτοκίνητα. Αποκλείεται να βγείς στο δρομο και να μην δεις γκρουπ προσφύγων στην πορεία προς το κοντινότερο αστυνομικό τμήμα. Πολλοί σε σταματούν για να σε ρωτήσουν που είναι το αστυνομικό τμήμα ή για να σου ζητήσουν λίγο νερό. Ή ακόμη για να σε παρακαλέσουν να τους μεταφέρεις στη Μυτιλήνη ή σε όποιο σημείο στο δρομο για την πρωτεύουσα του νησιού σε βολεύει. Για να πάρεις μαζί σου κάποιον θα καλέσεις στο τηλέφωνο το Λιμεναρχείο και να δηλώσεις από πού ξεκινάς, που πηγαίνεις, ποιός είσαι, ποιός είναι ο αριθμός της πινακίδας σου και πόσους μεταφέρεις.
Κι αυτό γιατί η δυστυχία αυτών των ανθρώπων έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης κάποιων επιτήδειων οι οποίοι αναλαμβάνουν να μεταφέρουν με το αζημίωτο πρόσφυγες στη Μυτιλήνη, κάνοντας "πιάτσα" στα σημεία όπου ξέρουν ότι συγκεντρωνονται εξουθενωμένοι από τη συνεχή προσπάθεια οι άνθρωποι που φτάνουν από τα μικρασιατικά παράλια. Η "δουλειά" αυτή πάντως γίνεται με μια σχετική άνεση αφού οι αρχές δεν φαίνεται να ασχολούνται ιδιαίτερα με την περίπτωση. Έτσι είναι πολύ συνηθισμένο να βλέπεις αγροτικά με την καρότσα γεμάτη από πρόσφυγες ή ακόμη και cinquecento με ανθρώπους στριμωγμένους στον ελάχιστο χώρο του να κατηφορίζουν προς τη Μυτιλήνη.
Κι αν στη Λέσβο τα φαινόμενα αυτά είναι μεμονωμένα, στην πορεία τους μέσα από την Τουρκία οι άνθρωποι αυτοί έχουν πέσει ήδη αρκετές φορές θύματα εκμετάλευσης. Ακόμη και την τελευταία στιγμή, πριν εγκαταλείψουν την τουρκική επικράτεια, οι πρόσφυγες πέφτουν θύματα τρομοκράτησης από τα επίσημα όργανα του τουρκικού κράτους, όπως δείχνουν και κάποιες από τις φωτογραφίες που ακολουθούν.
Φωτό : Αχιλλέας Κιαχαγιάς
Δείτε βίντεο - ντοκουμέντα που καταγράφουν λεπτό - λεπτό την πρακτική του Λιμενικού της Τουρκίας ΕΔΩ