Αν και δεν είναι εύκολο να συμπληρώνει ένα ανεξάρτητο free press τα 5 χρόνια του, δεν είναι καιρός για θριάμβους. Απλώς κάναμε τη δουλειά μας. Που επίσης περνάει την πιο μεγάλη κρίση της.
Δεν υπάρχει μέρα που να μην αναρωτηθώ τι φέρνει ο Γενάρης και ποιοι θα επιβιώσουν από την κρίση. Ό,τι και να απαντήσω αποκαρδιώνομαι.
Πρώτον, διότι δεν επιβιώνουν πάντα οι καλύτεροι. Ο Πρίμο Λέβι, στο λαμπρό του δοκίμιο για όσους επιβίωσαν του Άουσβιτς με τίτλο Αυτοί που βούλιαξαν κι αυτοί που σώθηκαν (εκδ. Άγρα), γράφει ότι σε αυτή την κορυφαία κρίση του ανθρωπισμού επέζησαν κυρίως οι φαύλοι, οι εγωιστές, οι βίαιοι, οι άσπλαχνοι, οι δωσίλογοι, οι σπιούνοι. Όποιος είχε κάποιου είδους λεπτότητα ή ευαισθησία θερίστηκε αμέσως.
Δεύτερον, διότι ακόμα και εκείνοι που επιβιώνουν, επειδή το κατόρθωσαν ή επειδή έτυχε, κινούνται σε ένα πεδίο από διαλυμένους φίλους και συνεργάτες. Η Παθολογία της Επιβίωσης δεν σε αφήνει να χαρείς τίποτα - κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνος, εκτός κι αν είναι θηρίο. Ο Λέβι, όπως και πολλοί επιζήσαντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης, αυτοκτόνησε, διότι πολλές φορές οι αναμνήσεις των δεινών πονάνε πιο πολύ από τα δεινά τα ίδια και «η επιβίωση, από μόνη της, δηλώνει μια μορφή συνενοχής» (W.G. Sebald).
Κάνοντας την αναγωγή, σκέφτομαι ότι η ερχόμενη άνοιξη θα είναι ούτως ή άλλως σκληρή. Διότι τα ελληνικά media και το σύνολο της κοινωνίας θα έχουν βιώσει ήδη την πικρία της κρίσης και της ανεργίας. Δηλαδή, οι φίλοι μας, οι συνεργάτες μας - οι δικοί μας άνθρωποι. Οπότε, τι να πανηγυρίσουμε; Πανηγυρίζει κανείς ανάμεσα στα πτώματα, επειδή αυτός είναι ζωντανός;
Μια υπέροχη ταινία που είδα τις προάλλες και βγαίνει στις αίθουσες σήμερα (η Ποίηση του Λι Τσανγκ Ντονγκ) με έκανε να σκεφτώ και λίγο παραπάνω αυτά τα πρόσωπα με τον ασταθή βηματισμό, τα λίγο ονειροπαρμένα και εξαιρετικά ευγενή, που αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα με τη σκληρότητα του κόσμου - ή, έστω, της οικονομίας. (Η ταινία είναι ένα μικρό αριστούργημα αυτού του λακωνικού, νέου ανθρωπισμού της Ασίας, που κάνει ποίηση μέσα από την έλλειψή της.)
Ναι, έρχεται πολύ σκληρή εποχή για όσους είναι τρυφεροί και φευγάτοι, μοναχικοί και ακηλίδωτοι. Για όσους δεν είναι καταφερτζήδες ή η φύση τούς έκανε ελλειμματικούς σε κάτι. Αν και, συνήθως, αυτοί είναι το αλάτι της γης, τα πιο καλά παιδιά - θα σαρωθούν πρώτοι. Αλλά εκεί, σπρωγμένοι στο πιο βαθύ υπόγειο, θα οσφρανθούν το Καινούργιο. Η Κρίση, το αίμα και τα πάθη γεννούν τη μεγάλη, νέα Τέχνη· η ευημερία της Ελβετίας το μόνο που γεννά είναι ρολόγια και τράπεζες.
σχόλια