Ο Malcolm Gladwell, δημοσιογράφος του «New Yorker» και συγγραφέας, περιγράφει στο βιβλίο του The tipping point ένα πραγματικό περιστατικό αστικής ζωής που είναι σύμβολο της αποξένωσης και της αδιαφορίας μεταξύ των ανθρώπων που ζουν αναγκαστικά πολύ κοντά ο ένας στον άλλον.
Το 1964 μια νέα γυναίκα με το όνομα Kitty Genovese μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου σ’ έναν δρόμο του Κουίνς της Νέας Υόρκης. Ο δολοφόνος της έκανε τρεις απόπειρες σε διάστημα μισής ώρας και η Kitty φώναξε πολλές φορές για βοήθεια, ενώ 38 μάρτυρες παρακολουθούσαν τη σκηνή από τα διαμερίσματά τους. Κανείς τους δεν τηλεφώνησε στην Αστυνομία.
Ο Abe Rosenthal, συντάκτης των «New York Times», έγραψε ένα βιβλίο για το περιστατικό αυτό σχολιάζοντας: «Κανείς δεν μπορεί να πει γιατί κανένας εκ των 38 θεατών δεν σήκωσε το τηλέφωνο, εφόσον ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να το εξηγήσουν. Είναι σχεδόν ζήτημα ψυχολογικής επιβίωσης: όταν είσαι περικυκλωμένος από εκατομμύρια ανθρώπων οι οποία σε πιέζουν και σε επηρεάζουν, η μόνη λύση είναι να τους αγνοείς όσο πιο πολύ γίνεται. Η αδιαφορία είναι αντανακλαστικό των κατοίκων όλων των μεγάλων πόλεων».
Αυτή η εξήγηση περιέχει μία αλήθεια που όλοι μας νιώθουμε καθημερινά, κυκλοφορώντας στην Αθήνα. Όμως, δύο Νεοϋορκέζοι ψυχολόγοι, ο Bibb Latane κι ο John Darley, δίνουν κι άλλη διάσταση στην αστική ψυχοπαθολογία. Κάνοντας πειράματα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η βοήθεια που προτείνουν οι άνθρωποι είναι σε αναλογία με το πόσοι μάρτυρες υπάρχουν.
Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν έναν άγνωστο, αν δεν υπάρχει άλλος που να μπορεί να το κάνει. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν, τόσο διαχέεται η αίσθηση ευθύνης. Οι ομάδες υποθέτουν ότι κάποιος άλλος θα τηλεφωνήσει ή, αν δεν αντιδράει κανείς, τα μέλη τους υποθέτουν ότι η κατάσταση δεν είναι αρκετά σοβαρή ώστε να είναι απαραίτητη η παρέμβαση.
Αυτή η θεωρία ίσως να εξηγεί κάπως τη συμπεριφορά ορισμένων δημόσιων υπαλλήλων σε μεγάλες υπηρεσίες…
σχόλια