Τρία Μυθιστορήματα Ατμόσφαιρες

Τρία Μυθιστορήματα Ατμόσφαιρες Facebook Twitter
0

1. Η δεκαετία του Εξήντα. Πολύ δυναμικό το μυθιστόρημα Αόρατος του Paul Auster (μτφρ. Σπύρος Γιανναράς, εκδ. Μεταίχμιο). Ανάγλυφες προβάλλουν κάποιες κρυφές πτυχές εκείνης της δεκαετίας που έζησε το μεγάλο γλέντι της συλλογικότητας, τους μεγάλους μαζικούς πειραματισμούς με ένα σωρό αντιφατικές θεωρίες και με έναν κυκεώνα αντιφατικές πράξεις, της δεκαετίας του 1960. Στα όρια κλασικού μοντερνισμού και, επίσης κλασικού, μεταμοντερνισμού, ο μετρ καταφέρνει να μας εμπλέξει σε ψυχολογικές εντάσεις και υπαρξιακούς λαβυρίνθους που μας εξοικειώνουν με τα πάντα αναπάντεχα τεχνάσματα και τις απρόσμενες τροπές του ανθρώπινου νου. Ένας νεαρός φοιτητής, ένα πάρτι, σκόρπιες αφελείς φιλοδοξίες, ένας γοητευτικός, αλλά δυσοίωνα μυστηριώδης Ευρωπαίος, μια άμουση Μούσα. Ο Άνταμ, ο Ρούντολφ, η Μαργκό. Ένας φόνος, μια αιμομικτική ερωτική παραζάλη, τέσσερα κεφάλαια, το καθένα σε άλλο ύφος γραμμένο, μια ευφυέστατη επίδειξη δεξιοτεχνίας. Ο Auster έρχεται να μας δωρίσει ένα μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει στον χρόνο και τον χώρο, που μας θυμίζει διαρκώς τη διαλεκτική αλήθειας/μυθοπλασίας, που μας εξοικειώνει (όπως κάθε μείζον λογοτέχνημα) με την ανθρώπινη φθορά, με την ίσως μάταιη αλλά πάντα γόνιμη αντιμαχία μας με τον αδυσώπητο χρόνο, με τις ψυχικές εκρήξεις που γεννούν σωματικά βατερλό, με το ψέμα που είναι ένας μπαγαμπόντης ο οποίος μεταμφιέζεται πανέξυπνα και ολέθρια σε αλήθεια. Ο Auster κεντάει μειδιώντας μακάβρια, ενώ προσποιείται τον ευδαίμονα, και ο συγγραφέας Σπύρος Γιανναράς μεταφέρει με στιλπνή επιτυχία στα ελληνικά τον Αόρατο.

2. Σπαραγμός και εγκαρτέρηση. Ο Μέντελ Σίνγκερ είναι ο Ιώβ. Η καρτερικότητα είναι το είδος του. Τα βάσανα είναι η μοίρα του. Ο Joseph Roth, αυτός ο τόσο διεισδυτικός συγγραφέας, είναι ο πλάστης του. Το μυθιστόρημα Ιώβ (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα) είναι από τα πιο σπαρακτικά μυθιστορήματα που διάβασα τον τελευταίο καιρό. Κράμα του ντοστογιεφσκικού ιλίγγου και της αυστριακής φιλοσοφικής ψυχραιμίας, η πένα του Roth καταβυθίζεται στον ψυχισμό αυτού που υποφέρει μες στην καθημερινότητα που δεν δύναται ούτε να την ορίσει ούτε να την αλλάξει. Άθυρμα της μοίρας, ο Μέντελ Σίνγκερ πάσχει τόσο στο σχεδόν μεσαιωνικό, αργόσυρτο σε όλα γκέτο της Ρωσίας του Τσάρου όσο και στην ανελέητη φόρα και τη φωταγωγημένη αναισθησία των δρόμων της εξηλεκτρισμένης παράνοιας της Νέας Υόρκης. «Περπατούσε, λοιπόν, στραβός και καμπούρης στον δρόμο, ένας άνθρωπος ερείπιο, λυγίζοντας τα γόνατα και σέρνοντας τα πόδια του. Οι ειδήσεις του κόσμου και οι μέρες της εβδομάδας και οι γιορτές των άλλων κυλούσαν δίπλα του, όπως τα αυτοκίνητα περνούσαν μπροστά από ένα παλιό ρημαγμένο σπίτι» γράφει ο Roth και μεταφράζει λαμπρά η έμπειρη Μαρία Αγγελίδου.

3. Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω. Ούτε τα δευτερόλεπτα γυρίζουν πίσω. Ο χρόνος δεν περιμένει. Η μεταμέλεια είναι χαμένη υπόθεση, αν δεν έχεις σχέση με τη διαλεκτική του χρόνου, αν δεν ξέρεις τι θα πει φθορά. Μόνο αν ξέρεις τι θα πει φθορά, γίνεσαι βαθιά ανθρώπινος. Και όποιος είναι βαθιά ανθρώπινος δεν σκοτώνει. Η τρομοκρατία είναι η αφορμή. Η ανθρώπινη κατάσταση είναι το θέμα. Ο Bernhard Schlink είναι ο συγγραφέας που, όπως ο Ντοστογιέφσκι, ξέρει ότι το θέμα πάει πέραν του καλού και του κακού, το θέμα οφείλεις να το αναζητήσεις στον μέσα ίλιγγο, στη μύχια αναστάτωση. Το Σαββατοκύριακο (μτφρ. Αλέξανδρος Κάιμπελ, εκδ. Κριτική) είναι μια βαθιά ανθρώπινη πραγμάτευση του θέματος τρομοκρατία. Ο τρομοκράτης αποφυλακίζεται, η αδελφή του (πάλι, όπως και στον Auster, απλώνεται μια αύρα αιμομιξίας) φροντίζει να περάσει ένα Σαββατοκύριακο με παλιούς συντρόφους και φίλους. Πάθη ελεγμένα από τον γερμανικό άγρυπνο (εξ)ορθολογισμό, εντάσεις μετριασμένες από τον χρόνο που κυλάει, μνήμες που υπνώττουν, προδοσίες, απέχθειες, μίση, όλα δονούνται στην παλιά αγροικία όπου συναντιούνται οι παλιοί φίλοι. Ο Schlink, στον ρόλο ενός ευφυέστατου μαέστρου και δραματουργού, μας ταξιδεύει στην πολυτάραχη δεκαετία του 1970 για να μας κάνει να στοχαστούμε το αδέξιο νυν, το σπασμωδικό τώρα. Αποφεύγω και εδώ να μιλήσω για στόρι και πλοκή, επιμένοντας ότι το σημαντικό και στα τρία μυθιστορήματα με τους μονολεκτικούς τίτλους, στον Αόρατο, στον Ιώβ και στο Σαββατοκύριακο, είναι η υποβλητική τους ατμόσφαιρα, σπουδαίο επίτευγμα κάθε συγγραφέα, κάθε δημιουργού που ξέρει πόσο σημαντικό είναι το μπόλιασμα της τέχνης με τη φιλοσοφία.

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Βιβλίο / «Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Μια αναδρομή στην έξοχη, προκλητική όσο και «προφητική» νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ στην οποία βασίστηκε η πολυαναμενόμενη ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο που βγαίνει σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Άλαν Χόλινγκερστ: «Η γραμμή της ομορφιάς»

Το πίσω ράφι / Η γραμμή της ομορφιάς: Η κορυφαία «γκέι λογοτεχνία» του Άλαν Χόλινγκχερστ

Ο Χόλινγκχερστ τοποθέτησε το βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά του στα θατσερικά '80s και κατάφερε μια ολοζώντανη και μαεστρική ανασύσταση μιας αδίστακτης δεκαετίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ