Ανάμεσα στις ερωτήσεις παρατίθενται αποσπάσματα από το τελευταίο της βιβλίο «Έχουνε όλοι κακούς σκοπούς» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
_______________
«Μην τους πιστεύεις, ό, τι κι αν πουν
έχουνε όλοι κακούς σκοπούς».
_______________
Έχουνε όλοι κακούς σκοπούς μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο;
Κάθε άλλο, δεν είναι γενικός κανόνας αυτό - ευτυχώς. Διάλεξα τον τίτλο για δυο λόγους: επειδή είναι τραγούδι του Πουλικάκου με τον Εξαδάκτυλο, άρα παραπέμπει στην περίοδο του ελληνικού ροκ που διαπραγματεύεται το βιβλίο, αλλά κι επειδή λειτουργεί σαν προειδοποίηση τόσο στον αναγνώστη, όσο και στον αστυνόμο Χάρη Νικολόπουλο: τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, αφού ο κάθε ήρωας έχει τα δικά του συμφέροντα κι επιδιώξεις. Οι βασικοί χαρακτήρες του βιβλίου είναι μέλη μιας παλιάς παρέας, άνθρωποι που βασανίζονται από ματαιωμένες ελπίδες και φιλοδοξίες. Κι εδώ υπάρχει ένα άλλο σχόλιο, καθαρά προσωπικό. Πιστεύω ότι οι παλιές παρέες προσφέρουν τη ζεστασιά και την ασφάλεια της εφηβικής φιλίας, αλλά οφείλεις να τις εγκαταλείψεις κάποια στιγμή για να μπορέσεις να βρεις τον εαυτό σου. Οι παλιοί φίλοι έχουν μια παγιωμένη εικόνα για μας και αρνούνται να δεχτούν τις αλλαγές μας. Αν θέλουμε να προχωρήσουμε και να εξελιχθούμε, θα πρέπει να τις αφήσουμε πίσω. Και ίσως να επιστρέψουμε σ’ αυτές όταν νιώσουμε ότι στεκόμαστε πραγματικά στα πόδια μας.
Κάπως σκληρό δεν ακούγεται αυτό; Είναι επιτεύξιμο;
Όλα αυτά είναι δικές μου απόψεις, βασισμένες σε προσωπικές εμπειρίες. Ο καθένας χαράζει το δρόμο που του ταιριάζει. Εγώ πάντως πιστεύω ότι η ουσιαστική ενηλικίωση απαιτεί θυσίες. Κοιτάξτε για παράδειγμα τον αστυνόμο Χάρη Νικολόπουλο. Στο πρώτο βιβλίο (Για μια χούφτα βινύλια), οι πιο cool ήρωες τον σνομπάρουν και τον υποτιμούν, κανείς δεν τον παίρνει στα σοβαρά. Αν ο Χάρης δεν ξεκολλήσει από την εικόνα που έχουν οι ξαδέλφες του και οι φίλοι τους για εκείνον, δεν θα καταφέρει να κάνει τα βήματα που είναι απαραίτητα για να πετύχει στη δουλειά του και να βελτιώσει τη ζωή του.
_______________
«Εγώ ήμουνα μια ζωή χύμα στο κύμα… Όταν ερωτευόμουνα, τα παράταγα όλα και ζούσα τον έρωτά μου. Εκείνος δεν επέτρεψε ποτέ στον εαυτό του να καεί από έρωτα. Όλα έχουν το τίμημά τους σε τούτη τη ζωή».
_______________
Επιτρέπει ή όχι κανείς στον εαυτό του να καεί από έρωτα;
Σ’ αυτά τα πράγματα δεν υπάρχουν κανόνες. Κάποιοι άνθρωποι επιτρέπουν στα πάθη τους να τους καταπιούν, άλλοι αντιστέκονται σθεναρά επειδή φοβούνται μήπως χάσουν τον έλεγχο. Νομίζω πάντως ότι για να ερωτευθεί κάποιος πολύ, πρέπει να μπορεί να ξεχάσει για λίγο τις δικές του ανάγκες. Αν πιστεύει ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω απ’ αυτόν και μόνο, τότε δύσκολα θα επιτρέψει σε κάποιον να του γίνει απαραίτητος. Ο Απόστολος Μελισσηνός, ο ήρωας του Έχουνε Όλοι Κακούς Σκοπούς, βάζει πάνω απ’ όλα την καριέρα του. Είναι κι αυτό μια επιλογή καθόλα σεβαστή. Το παράδοξο είναι ότι ο Απόστολος που δεν έχει άλλα πάθη εκτός της μουσικής, προκαλεί έντονα πάθη στους άλλους.
Συμβαδίζουν ταλέντο και ορθολογισμός;
Η εικόνα του καταραμένου καλλιτέχνη που είναι μονίμως χύμα, εμπεριέχει μεγάλη δόση εφηβικού ρομαντισμού κι αφέλειας. Ευτυχώς για μας, οι άνθρωποι βγαίνουν σε όλα τα μεγέθη, τα χρώματα και τις ιδιοσυγκρασίες - αλλιώς ο κόσμος μας θα ήταν πολύ πληκτικός. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα από το χώρο της μουσικής: από τη μια έχουμε τον Μικ Τζάγκερ, προικισμένο μουσικό και συγχρόνως ευφυέστατο επιχειρηματία.Από την άλλη τον Ίαν Κέρτις, ο οποίος δεν μπορούσε να διαχειριστεί το ταλέντο του και αυτοκτόνησε στα 24 του χρόνια.
_______________
«Έδειχνε χαμένη σ’ έναν δικό της κόσμο, πολύ μακριά από απλά προβλήματα όπως οι φόνοι, οι θάνατοι κι οι απώλειες».
_______________
Ποιο θεωρείτε σύνθετο πρόβλημα σήμερα;
Λέγοντας σύνθετο, εννοούμε δυσεπίλυτο; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μία, όπως είναι αυτονόητο. Για ένα παιδί από τη Σομαλία, το πιο δυσεπίλυτο πρόβλημα είναι πού θα βρει νερό – για να πιει και να επιβιώσει. Για μια κοπέλα από το Αφγανιστάν, το πώς θα καταφέρει να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της και να σπουδάσει. Για τους κατοίκους της Νάπολης είναι τα τοξικά απόβλητα που στοιβάζονται στην περιοχή τους και έχουν αυξήσει δραματικά τους καρκίνους. Για τον έλληνα άνεργο είναι πώς θα βρει δουλειά και θα ξανακερδίσει τον αυτοσεβασμό του. Ποια είμαι εγώ που θα τα βάλω όλα αυτά σε αξιολογική σειρά; Για μένα που δεν ζω στη Σομαλία κι έχω μια δουλειά, ένα σύνθετο πρόβλημα είναι το πώς θα βγει η χώρα μου από την κρίση που τη μαστίζει.
_______________
«Ο Απόστολος είχε συνδεθεί στο μυαλό μιας ολόκληρης γενιάς με την αισιοδοξία και τη βεβαιότητα ότι όλα θα πάνε καλά: η ζωή της, η ζωή των φίλων της, η Ελλάδα, ο κόσμος όλος».
_______________
Σήμερα είναι διάχυτη η βεβαιότητα ότι τίποτε δεν θα πάει καλά…
Ήταν ωραίο αυτό το κλίμα της γενικευμένης αισιοδοξίας των προηγούμενων δεκαετών, αλλά δεν ήταν δυνατόν να διαρκέσει επ’ άπειρον. Η απόλυτη αισιοδοξία μπορεί να αποδειχτεί εξίσου ζημιογόνα με την παθολογική απαισιοδοξία. Πιάσαμε πάτο αλλά τίποτα δεν έχει χαθεί οριστικά. Σε όλα χρειάζεται μια γερή δόση ρεαλισμού, στις ελπίδες και στις απαιτήσεις μας, στο πώς φανταζόμαστε το μέλλον.
Πού να στηριχτείς λοιπόν;
Στον εαυτό σου πρώτα απ’ όλα, στον εσωτερικό πυρήνα σου. Στην αγάπη που μπορείς να πάρεις από την οικογένειά σου. Η ζεστασιά και η αποδοχή από τους γονείς μας είναι η πιο σημαντική περιουσία που μας αφήνουν. Και φυσικά στους φίλους. Τους δοκιμασμένους φίλους με τους οποίους μας συνδέουν ουσιαστικά πράγματα. Αλλά κυρίως στην ανθρωπιά και την αλληλεγγύη – αλλιώς είμαστε χαμένοι. Ή όπως έλεγε ο στίχος του Κ. Χ. Μύρη «Βοήθα καλέ μου μη φαγωθούμε μεταξύ μας».
_______________
«Αυτός όμως με τις κολακείες και τα γλειψίματα κατάφερε να γίνει το δεξί χέρι του… Είναι δύσκολο να ξεπεράσει κανείς την ανάγκη να έχει γύρω του αυλή, ανθρώπους που να τον χειροκροτούν και να επικροτούν τις ιδέες του».
_______________
Πού μπορεί να σε οδηγήσει η απόρριψη;
Η απόρριψη είναι δηλητήριο, μπορεί να σε σακατέψει. Γι’ αυτό ο καθένας μας οφείλει να μάθει να την αξιολογεί. Να τη χρησιμοποιεί σαν εφαλτήριο για να προχωρήσει παραπέρα. Κάτι που ισχύει ακόμα περισσότερο για έναν καλλιτέχνη. Δεν έχω γνωρίσει καλλιτέχνη που να αντέχει την κριτική. Ωστόσο, οι επιτυχημένοι παίρνουν την απόρριψη και την κάνουν καύσιμο για να συνεχίσουν, να βελτιωθούν και να ξεπεράσουν τον εαυτό τους.
_______________
«Μια ζωή να τσιγκουνεύεσαι τα συναισθήματά σου. Μια ζωή να μετράς τα πάντα με το υποδεκάμετρο. Τι να σου κάνει το ταλέντο αφού η καρδιά σου ήταν στεγνή;».
_______________
Τι να σου κάνει;
Έγραψα αυτή τη φράση έχοντας τον Μπομπ Ντύλαν κατά νου. Έναν από τους μεγαλύτερους μουσικούς και ποιητές του 20ου αιώνα που μοιάζει φτιαγμένος από πάγο. Ίσως οι άνθρωποι με τεράστιο ταλέντο να έχουν διαφορετικές ανάγκες από μας τους υπόλοιπους. Ή ίσως το μεγάλο ταλέντο να κατακλύζει το εσωτερικό ενός καλλιτέχνη, παραγκωνίζοντας όλα τα άλλα – συναισθήματα, ενδιαφέροντα, ανάγκη για επικοινωνία. Επειδή όμως δεν πιστεύω στα κλισέ, ο καθένας διαλέγει το δρόμο που του ταιριάζει. Ένας τέτοιος δρόμος είναι και η απομόνωση.
_______________
«Living is easy with eyes closed, λένεοι Beatles».
______________
Πώς είναι όταν ανοίγεις τα μάτια;
Σαν να τρως σφαλιάρα. Ή όπως ένιωσε η Τζασμίν, η ηρωίδα της τελευταίας ταινίας του Γούντι Άλεν, όταν άνοιξε τα μάτια της και είδε τη γη να φεύγει κάτω από τα πόδια της. Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να ζουν για χρόνια προσποιούμενοι ότι δεν βλέπουν. Αλλά κάποια στιγμή αναγκάζονται να ανοίξουν τα μάτια και τότε… η ζωή τους την έχει φυλαγμένη. Όπως κάναμε κι εμείς, σαν χώρα. Και στην γωνία μάς περίμενε η σκληρή πραγματικότητα.
_______________
«…εδώ χρειάζεται η βοήθεια του ψυχολόγου. Μόνο ένας ειδικός μπορεί να ερμηνεύσει γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο ευάλωτοι στους ψυχολογικούς εκβιασμούς».
_______________
Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο ευάλωτοι στους ψυχολογικούς εκβιασμούς;
Παλιότερα πίστευα ότι είμαστε προϊόντα της ανατροφής μας και μόνο. Τώρα παραδέχομαι ότι ένα κομμάτι τού τι είμαστε οφείλεται στα γονίδια. Κάποιοι άνθρωποι είναι πιο αδύναμοι, πιο ευάλωτοι συναισθηματικά, έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Πολλοί γονείς – σχεδόν όλοι – φορτώνουν τα παιδιά τους με διαρκείς ενοχές. Έχω δει φίλους να μην αντέχουν να ξεπεράσουν τους γονείς τους, να μην τολμούν να φτιάξουν μια σχέση, να μη διεκδικούν τη δική τους ζωή, όπως την ονειρεύονται κι όχι όπως την υπαγορεύουν οι άλλοι. Ο ψυχολογικός εκβιασμός νομίζω ότι πατάει σ’ αυτό το πονεμένο και ταλαιπωρημένο παιδί που κρύβουμε όλοι μέσα μας.
Εσείς πότε νιώθετε ένοχη απέναντι στον εαυτό σας;
Οι δικές μου ενοχές αφορούν τη δυσκολία μου να ακολουθήσω αυστηρά προγράμματα – μία αντίδραση του σώματος στη δικτατορία του μυαλού. Μ’ ενοχλεί, αλλά έχω συμβιβαστεί πια μ’ αυτό.
_______________
«Κι ας είναι πιο εύκολο να πιάσεις έναν δολοφόνο παρά να φτιάξεις τη ζωή σου».
_______________
Είναι τόσο δύσκολο να φτιάξεις τη ζωή σου;
Πέρα από τις κοινές ανάγκες που έχουμε όλοι – για αγάπη, ασφάλεια, αξιοπρέπεια – ο καθένας έχει διαφορετικά όνειρα για τη ζωή του. Η υλοποίηση αυτών των ονείρων σπάνια είναι εύκολη υπόθεση, απαιτεί πολύ κόπο και δουλειά, πρώτα και κύρια για να ανακαλύψεις τι ακριβώς θέλεις εσύ – κι όχι τι περιμένουν οι άλλοι από σένα . Αυτό είναι το πρώτο, το μεγαλύτερο και το πιο δύσκολο βήμα.
σχόλια