Στις 8 Μαρτίου ένα τροχαίο κόστισε τη ζωή στον 23χρονο ηθοποιό Μιχάλη Μερκουλίδη. Ο Μιχάλης από την ηλικία των 20 ετών είχε αποφασίσει να γίνει δωρητής οργάνων. «Με λένε Μιχαήλ, είμαι 23 χρονών και είμαι παθιασμένος με το θέατρο. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Ηράκλειο Κρήτης, σπούδασα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας και ξεκίνησα τις σπουδές στο θέατρο στην πόλη της Θεσσαλονίκης, ενώ από σήμερα θα συνεχίσω τις σπουδές στο θέατρο στην Αθήνα» έγραφε στο βιογραφικό του. «Ο Μιχάλης ήταν ένα παιδί με κοινωνικές ευαισθησίες. Ήταν πρόσκοπος από μικρή ηλικία και του άρεσε κάθε Κυριακή να κάνει δράσεις και μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής σε μικρά παιδιά. Είναι τραγική ειρωνεία το ότι σκοτώθηκε σε τροχαίο τον περασμένο Μάρτιο, ενώ διέσχιζε τον δρόμο και τη διάβαση στους Στύλους του Ολυμπίου Διός» μου λέει η κ. Σεβαστή Μερκουλίδη, μητέρα του Μιχάλη. «Βρήκαμε τον Μιχάλη στον Ερυθρό Σταυρό με εγκεφαλικές κακώσεις και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Ναυτικό Νοσοκομείο, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Δεν κατάφερε ποτέ να συνέλθει ώστε να μπορέσει, έστω και λίγο, να μας μιλήσει. Οι γιατροί μάς είχαν ενημερώσει ότι η κατάσταση ήταν κρισιμότατη και οι πιθανότητες ελάχιστες. Όλο το προσωπικό του Ναυτικού Νοσοκομείου με επικεφαλής τον κ. Μπέκο έκανε τα πάντα – για να μη λέμε μόνο τα αρνητικά για τα δημόσια νοσοκομεία», υποστηρίζει ο κ. Μάρκος, πατέρας του Μιχάλη.
Στη συζήτησή μας οι γονείς του Μιχάλη θυμούνται όλες τις λεπτομέρειες από τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Τα βράδια στην Εντατική, τις συνεχείς ενημερώσεις από τους γιατρούς, τις προσπάθειες αλλά και τις ελπίδες. «Ξέρετε, όταν βλέπεις το παιδί σου σε τέτοια κατάσταση, δεν θέλεις να ακούς δυσάρεστα, έχεις την ελπίδα ότι όλα θα πάνε καλά», θα πει η μητέρα του και συνεχίζει, «όταν μου ανακοίνωσαν ότι το παιδί μου έχασε το οπτικό του πεδίο, το πρώτο πράγμα που σκέφθηκα ήταν να γίνω δότρια και να του μεταμοσχεύσουν το δικό μου μάτι ή να βρεθεί ένας άνθρωπος, προκειμένου ο γιος μου να μπορεί να βλέπει. Νόμιζα ότι αυτό ήταν το πρόβλημά του ή αυτό ήθελα να πιστεύω. Τελικά, όλα μπορούν να φτιαχτούν εκτός από τον εγκέφαλο και το παιδί μου, δυστυχώς, ήταν εγκεφαλικά νεκρό. Καμία αντίδραση του οργανισμού σε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή. Τα μηχανήματα συντηρούσαν τη λειτουργία των οργάνων του. Αυτό το λέμε για να καταλάβει ο κόσμος ότι το ενδεχόμενο της δωρεάς δεν τίθεται καν, αν δεν υπάρχει η γνωμάτευση από ομάδα γιατρών ότι ο ασθενής είναι νεκρός. Έτσι, και αφού ο Μιχάλης είχε πάρει την απόφαση να γίνει δωρητής οργάνων, συμφωνήσαμε να δοθούν τα όργανά του για μεταμόσχευση. Θυμάμαι πως, όταν στο δεύτερο έτος των σπουδών μου ανακοίνωσε ότι έγινε δωρητής οργάνων, αντέδρασα αμήχανα και αποστασιοποιημένα, πιστεύοντας τότε ότι δεν ήταν ό,τι καλύτερο να έρχεται το παιδί σου και να σου λέει ότι έχει υπογράψει ως δωρητής οργάνων».
Nομίζουμε ότι η δωρεά οργάνων δεν μας αφορά, όπως π.χ. ο διαβήτης, η υπέρταση και άλλα νοσήματα. Κι όμως, οι πιθανότητες κάποια στιγμή στη ζωή μας να χρειαστούμε εμείς μόσχευμα για να συνεχίσουμε να ζούμε είναι στατιστικά μεγαλύτερες από το να καταλήξουμε σε συνθήκες τέτοιες ώστε να γίνουμε δότες οργάνων.
Μετά από πολλές εξετάσεις οι γιατροί τούς ενημέρωσαν ποια ήταν η κατάλληλη στιγμή ώστε να γίνει η δωρεά οργάνων και η μεταμόσχευση. Με αυτό τον τρόπο ο Μιχάλης έδωσε ζωή σε έξι ανθρώπους. «Δεν αντέχαμε να βλέπουμε το σώμα του παιδιού μας να ταλαιπωρείται στα μηχανήματα χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ελπίδα να επανέλθει. Το να σου λένε ότι το παιδί σου φεύγει είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε έναν γονιό, το να το αγκαλιάζεις και να ξέρεις ότι σε λίγες ώρες δεν θα υπάρχει είναι κάτι που κανείς δεν θα 'πρεπε να ζήσει. Έτσι, οι γιατροί, αφού πρώτα συζητήσαμε και υπογράψαμε την ειδική συναίνεση για τη δωρεά, ειδοποίησαν τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και πάρθηκαν δείγματα για να βρεθούν συμβατοί λήπτες. Όταν, λοιπόν, αποφασίσαμε να δώσουμε τα όργανά του, αυτό που σκεφθήκαμε ήταν ότι υπάρχει, κάπου εκεί έξω, μια άλλη μάνα κι ένας πατέρας που μπορεί να έχουν την ανάγκη μας. Όπως εμείς αναζητούσαμε την ελπίδα, έτσι και κάποιοι άλλοι κατάφεραν να επιζήσουν, χάρη στα όργανα του γιου μας. Στο γράμμα που μας στάλθηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων έγραφε ότι "τα όργανα του Μιχάλη αξιοποιήθηκαν ως εξής: ο ένας νεφρός δόθηκε σε άνδρα 47 ετών που υποβαλλόταν δέκα χρόνια σε αιμοκάθαρση, ο δεύτερος νεφρός σε άνδρα 54 ετών που υποβαλλόταν οκτώ χρόνια σε αιμοκάθαρση, το ήπαρ σε άνδρα 46 ετών, η καρδιά σε άνδρα 55 ετών και οι κερατοειδείς σε δύο ασθενείς με οφθαλμολογικά προβλήματα. Οι παραπάνω ασθενείς και οι οικογένειές τους γνωρίζουν ότι εσείς, με μόνο κίνητρο την αγάπη και τη γενναιοδωρία, υπερβαίνοντας τον μεγαλύτερο πόνο, γεφυρώσατε την ασθένεια με τον θάνατο και τον θάνατο με τη ζωή". Είναι αλήθεια ότι ο κόσμος φοβάται να γίνει δωρητής οργάνων. Φοβάται τα πάντα, γιατί έτσι όπως έχει εξελιχθεί η κοινωνίας μας, τρέμουμε για όλα. Όταν ακούω διάφορες συζητήσεις και απόψεις για τις μεταμοσχεύσεις, ότι για παράδειγμα σκοτώνουν για να σου πάρουν τα όργανα, η σκέψη μου πάει στο παιδί μου, που μια όμορφη μέρα, χωρίς να φταίει, σκοτώθηκε σε τροχαίο. Ο Μιχάλης, για εμάς, συνεχίζει να ζει μέσα από τις ζωές έξι άλλων ανθρώπων. Και τα πάντα έγιναν με ιδιαίτερη ευαισθησία από την πλευρά των γιατρών και, φυσικά, την απόλυτη συναίνεσή μας. Ένας άνθρωπος πεθαίνει όταν τον ξεχνάμε και όταν σταματά να χτυπά η καρδιά του. Έτσι, λοιπόν, ο Μιχάλης ζει γιατί κάπου στην Ελλάδα, συνεχίζει η καρδιά του να χτυπά. Αυτό που δεν θα ξεχάσουμε με τον σύζυγο και την κόρη μου είναι ότι ο γιος μας, όταν γεννήθηκε, γέμισε τη ζωή μας με χαρά και έφυγε, δίνοντας σε άλλους ανθρώπους την ίδια χαρά», καταλήγει η κ. Σεβαστή.
Όλες οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας διακατέχεται από σχετική άγνοια γύρω από το θέμα της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων. Απουσία ενημέρωσης, μη εξειδικευμένο προσωπικό, σοβαρές νοσοκομειακές ελλείψεις, μειωμένο προσωπικό, είναι μερικά από τα προβλήματα που επισημαίνονται από τους ειδικούς. Παράλληλα, στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή αγγίζουν τους 1.500 οι ασθενείς που είναι σε αναμονή για ένα μόσχευμα. Για όλα αυτά, αλλά και για την κατάσταση που επικρατεί διαφωτιστική ήταν η κουβέντα με την Γιούλη Μενουδάκου, υπεύθυνη του 24ωρου συντονιστικού κέντρου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). «Η δωρεά οργάνων αφορά την προσφορά των οργάνων προς μεταμόσχευση από έναν συνάνθρωπό μας (δότης) που δεν είναι πια στη ζωή. Από έναν δότη μπορούν να σωθούν έως και 20 ασθενείς που έχουν ανάγκη από νέα καρδιά, πνεύμονες, ήπαρ, νεφρούς, κερατοειδείς, δέρμα ή και οστά. Πρέπει να επισημάνουμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη μεταμόσχευση οργάνων είναι να υπάρχουν δωρητές οργάνων. Και έχουμε δύο τύπους δωρεάς, η μία από αποβιώσαντα δότη και η άλλη από ζώντα δότη. Ο περισσότερος κόσμος, δυστυχώς, είναι αρκετά διστακτικός. Ενώ όλοι θα σου πουν πως, πράγματι, μιλάμε για μια πράξη αγάπης, όταν προσπαθήσεις να εμβαθύνεις στο θέμα, να συζητήσεις για την κάρτα δωρητή και τους τη δίνεις να τη συμπληρώσουν, παρατηρούμε ότι οι περισσότεροι διστάζουν. Ο κυριότερος λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο Σύστημα Υγείας. Οι περισσότεροι φοβούνται μήπως τους πάρουν τα όργανα πριν πεθάνουν και πιστεύουν διάφορα άλλα μυθεύματα που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Μόλις όμως ενημερωθούν σωστά, οι φόβοι διαλύονται. Η σκέψη και μόνο πως έχουμε τη δυνατότητα να σώσουμε τη ζωή συνανθρώπων μας μετά το πέρας της ζωής μας μάς κάνει να νιώθουμε δέος και ευθύνη, ιδιαίτερα όταν γνωρίζουμε πως από τη δική μας στάση εξαρτάται η ζωή συνανθρώπων μας. Απλώς νομίζουμε ότι η δωρεά οργάνων δεν μας αφορά, όπως π.χ. ο διαβήτης, η υπέρταση και άλλα νοσήματα. Κι όμως, οι πιθανότητες κάποια στιγμή στη ζωή μας να χρειαστούμε εμείς μόσχευμα για να συνεχίσουμε να ζούμε είναι στατιστικά μεγαλύτερες από το να καταλήξουμε σε συνθήκες τέτοιες ώστε να γίνουμε δότες οργάνων.
»Έτσι, λοιπόν, η διστακτική στάση των Ελλήνων, που οφείλεται στην έλλειψη ενημέρωσης και εμπιστοσύνης στο Σύστημα Υγείας, και τα σημαντικά κενά του συστήματος αποτελούν τους κύριους παράγοντες που δρουν περιοριστικά ως προς την αύξηση της προσφοράς οργάνων και την ανάπτυξη των μεταμοσχεύσεων. Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων, φορέας του υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, είναι αρμόδιος για τον έλεγχο και τη διασφάλιση όλων των διαδικασιών που απαιτούνται προκειμένου να μεταφερθούν οι ιστοί και τα όργανα από τον δότη στον λήπτη. Πρόσφατα, μάλιστα, αναβαθμίστηκε το σύστημα καταγραφής των δωρητών οργάνων κι έτσι δημιουργήθηκε ένα αρχείο δυνητικών δοτών ακόμα πιο έγκυρο, εύχρηστο και αποτελεσματικό. Το πιο σημαντικό είναι ότι όλοι πρέπει να κατανοήσουν πως η σωστή ενημέρωση του κοινού οδηγεί στην υπέρτατη προσφορά ζωής. Αλλά και αντίστροφα αν σκεφτούμε, δηλαδή ότι κάποια στιγμή της ζωής μας εμείς ή ένα αγαπημένο μας πρόσωπο μπορεί να χρειαστούμε μεταμόσχευση για να συνεχίσουμε να ζούμε, τότε πιθανότατα θα περιμέναμε εναγωνίως την προσφορά των οργάνων ενός ανθρώπου που δεν τα χρειάζεται πια. Επομένως, να διευκρινίσουμε ότι η δωρεά οργάνων πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ανθρώπους, ο εγκέφαλος των οποίων νεκρώνεται, ενώ νοσηλεύονται διασωληνωμένοι σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).
»Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση που ισοδυναμεί με τον θάνατο. Ιατρικά και νομικά, ύστερα από τον εγκεφαλικό θάνατο, ο ασθενής θεωρείται νεκρός. Αφορά την καταστροφή του εγκεφαλικού στελέχους όπου εδράζονται ανώτερες ψυχικές και γνωσιακές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η σκέψη, η αντίληψη, καθώς και ζωτικές λειτουργίες, όπως η αναπνοή και η αρτηριακή πίεση. Η διαφορά μεταξύ εγκεφαλικού θανάτου και μόνιμης φυτικής κατάστασης είναι η λειτουργία του εγκεφαλικού στελέχους. Στον εγκεφαλικό θάνατο παύει να λειτουργεί το εγκεφαλικό στέλεχος. Η διάκριση μεταξύ των δύο καταστάσεων είναι ιατρικώς ευδιάκριτη και σε καμία περίπτωση άνθρωποι σε φυτική κατάσταση δεν θεωρούνται δυνητικοί δότες οργάνων. Για τον λόγο αυτό είναι παγκοσμίως αποδεκτό ότι η ανεπανόρθωτη βλάβη του εγκεφαλικού στελέχους είναι ικανή και αναγκαία προϋπόθεση για να θεωρηθεί όλος ο εγκέφαλος νεκρός. Επίσης, η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου γίνεται από τρεις διαφορετικούς γιατρούς με πολλές ειδικές και αλάνθαστες κλινικές και εργαστηριακές δοκιμασίες και επαναλαμβάνεται, μάλιστα, δύο φορές ένα οκτάωρο μετά την πρώτη διάγνωση. Οι γιατροί γνωρίζουν ότι σε περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου η τεχνητή διατήρηση της ζωής είναι ανώφελη και ο μόνος λόγος για τον οποίο δικαιολογείται και παρατείνεται η μηχανική υποστήριξη του εκλιπόντος είναι η προσφορά των οργάνων του προς μεταμόσχευση. Σημειωτέον, δε, ότι στους τρεις γιατρούς που διαγιγνώσκουν τον θάνατο δεν συμμετέχει γιατρός μεταμοσχευτικής ομάδας. Επιπλέον, σε περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου, η οικογένεια του δυνητικού δότη προσεγγίζεται και ενημερώνεται για τη δυνατότητα δωρεάς οργάνων του εκλιπόντος από τους Συντονιστές Μεταμοσχεύσεων των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Οι συντονιστές μεταμοσχεύσεων είναι γιατροί που εργάζονται σε ΜΕΘ, οι οποίοι είναι εξειδικευμένοι από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων στη σωστή προσέγγιση των συγγενών και στην οργάνωση της πολύπλοκης διαδικασίας της δωρεάς εσωτερικά στη ΜΕΘ, σε συνεργασία πάντοτε με τον ΕΟΜ. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πάντοτε ζητείται η συναίνεση των συγγενών ανεξάρτητα από το αν ο εκλιπών είχε δηλώσει δωρητής οργάνων εν ζωή. Αυτό γίνεται από σεβασμό στην οικογένεια του δυνητικού δότη, ενώ σχεδόν πάντα η οικογένεια συναινεί όταν ο εκλιπών τούς το είχε δηλώσει ή είχε συζητηθεί το θέμα ενδοοικογενειακά» σημειώνει η κυρία Μενουδάκου.
«Το θετικό είναι ότι πλέον ο κόσμος δέχεται την ενημέρωση με ενδιαφέρον. Παλαιότερα, στις αρχές του 2000, όταν πηγαίναμε σε πλατείες, δημόσιους χώρους, συναυλίες, και ο κόσμος έβλεπε τα ενημερωτικά έντυπα για τη συμπλήρωση των στοιχείων τους ως δωρητών οργάνων, υπήρχαν φορές που μας τα γύριζαν πίσω. Σταδιακά, τα τελευταία χρόνια αυτό έχει αλλάξει, ενώ το κλίμα θα μπορούσε να μεταστραφεί ακόμα περισσότερο. Βέβαια, δεν φτάνει να είναι ο κόσμος μόνο υπέρ της δωρεάς οργάνων αλλά και να μπορεί να ακολουθήσει όλο το Σύστημα Υγείας. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο Ραφαέλ Ματεσάνζ, ο εμπνευστής του ισπανικού μοντέλου, που έχει εξασφαλίσει την παγκόσμια πρωτοπορία της χώρας στη δωρεά οργάνων: "Εάν οι δείκτες της δωρεάς οργάνων σε μια χώρα δεν είναι ικανοποιητικοί, ποτέ δεν πρέπει να κατηγορούμε τον κόσμο. Προφανώς είναι κάτι που εμείς, η πολιτεία, η ιατρική κοινότητα, κάνουμε ή δεν κάνουμε σωστά". Δείτε το παράδειγμα της Ισπανίας και της Ιταλίας, όπου το κράτος επένδυσε στην ενίσχυση του εντοπισμού των δυνητικών δοτών μέσα στα νοσοκομεία – γιατί δυνητικοί δότες υπάρχουν παντού. Τη διαφορά την κάνει το πόσο έγκαιρα εντοπίζονται και κατά πόσο οι γιατροί θέτουν το ενδεχόμενο της δωρεάς στις οικογένειές τους.
»Αναλογιστείτε ότι στην Ελλάδα σε 1 εκατομμύριο πληθυσμού αντιστοιχούν 3,5 δότες, τη στιγμή που στην Ισπανία στο 1 εκατομμύριο πληθυσμού αντιστοιχούν 35 δότες και ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αγγίζει τους 18 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Σκεφθείτε ότι αν είχαμε 15 δότες ανά εκατομμύριο, αυτό θα ισοδυναμούσε με περισσότερες από 500 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, μη συμπεριλαμβανομένων των ιστών – 300 μεταμοσχεύσεις νεφρού τον χρόνο, 100 μεταμοσχεύσεις ήπατος, 40-50 μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων. Σήμερα, με δυσκολία φτάνουμε τις 100 για όλα τα όργανα. Επίσης, οι χώρες που αναφέραμε αντιλήφθηκαν πόσο πολύ τους συμφέρει σε οικονομοτεχνικό επίπεδο να θεραπεύεις έναν ασθενή με μεταμόσχευση αντί να τον έχεις συνδεδεμένο με ένα μηχάνημα αιμοκάθαρσης ή υποστήριξης καρδιάς. Αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν 10.000 νεφροπαθείς. Ένα μέσο κόστος των αιμοκαθάρσεων για τον καθένα ξεχωριστά είναι 40.000-50.000 ευρώ τον χρόνο, χωρίς να υπολογίζουμε έξοδα νοσηλείας και άλλα παράπλευρα έξοδα που μπορεί να προκύψουν. Άρα, πρέπει να δημιουργηθούν οι απαραίτητες δομές και διαδικασίες μέσα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ώστε να καλλιεργηθεί η κουλτούρα της δωρεάς ως μιας ακόμα ιατρικής πράξης που οδηγεί στη μεταμόσχευση. Επικρατεί τεράστια ανεπάρκεια και φοβερές ελλείψεις. Μιλάμε για μια πολύ σημαντική ιατρική πράξη. Επίσης, θα πρέπει να υπάρξει εξειδίκευση των Συντονιστών Δωρεάς στις ΜΕΘ και κυρίως αύξηση των κλινών τους. Δυστυχώς, η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση κυριαρχούν. Τη στιγμή που συχνά δεν υπάρχουν κλίνες ΜΕΘ για τους ζωντανούς, κανένας δεν θα εισαγάγει στη ΜΕΘ δυνητικό δότη οργάνων, αν απέξω είναι σε αναμονή άνθρωποι με ελπίδες επιβίωσης» συμπληρώνει.
Γιατί γίνονται βράδυ οι περισσότερες μεταμοσχεύσεις; «Η συναίνεση της οικογένειας και οι εξετάσεις του δότη οργάνων πραγματοποιούνται μέχρι το μεσημέρι, στο πλαίσιο του κανονικού ωραρίου των νοσοκομείων. Σ' εμάς φτάνουν το μεσημέρι και στη συνέχεια γίνονται κάποιες απαραίτητες διαδικασίες συντονισμού και οργάνωσης. Άρα, έχουμε ξεπεράσει το 12ωρο και φτάνουμε στο βράδυ. Επίσης, πολλές φορές αυτό συμβαίνει για να μη διαταράσσονται τα πρωινά χειρουργεία των νοσοκομείων και να μη δημιουργείται μεγάλη καθυστέρηση στις προγραμματισμένες επεμβάσεις».
Τι θυμάστε πιο έντονα απ' όλα τα περιστατικά που έχετε ζήσει; «Αυτό που μου έχει εντυπωθεί πιο έντονα είναι οι άνθρωποι πριν και μετά τη μεταμόσχευση, από τα πρόθυρα του θανάτου σε μια νέα ζωή. Στον ΕΟΜ, μεταξύ άλλων, κάνουμε μια σημαντική δουλειά, διαβιβάζουμε ανώνυμες επιστολές ανάμεσα σε δότες και λήπτες, επειδή ο νόμος απαγορεύει να γνωριστούν μεταξύ τους, παρόλο που πολλές φορές το ζητούν και οι δύο πλευρές. Αυτό που επιτρέπεται είναι η ανώνυμη επικοινωνία –χρησιμοποιείται μόνο το μικρό όνομα– και αυτό το έχουμε αναλάβει εμείς. Κάθε φορά, λοιπόν, που έρχεται ένα τέτοιο γράμμα, μαζευόμαστε να το διαβάσουμε και λυγίζουμε από τη συγκίνηση. Επίσης, είναι πολύ συγκινητικό όταν μαθαίνουμε ότι μεταμοσχευμένοι άνδρες ή γυναίκες, που έκαναν οικογένεια, έδωσαν το όνομα του δότη τους στα παιδιά τους», υποστηρίζει.
Στους τυχερούς που προχώρησαν σε μια επιτυχημένη μεταμόσχευση συγκαταλέγεται και η Λευκή Τσολάκη, που τον περασμένο Ιούλιο, στα 34 χρόνια της, ξαναγεννήθηκε. «Πλέον γιορτάζω τα γενέθλιά μου τρεις φορές τον χρόνο, αλλά μάλλον θα διαλέξω την τρίτη φορά, στις 11 Ιουλίου, που ήταν η πιο σημαντική», θα μου πει στη συνάντησή μας έξω από το Λαϊκό Νοσοκομείο. Η Λευκή από τα οκτώ της χρόνια είχε διαγνωστεί με νεφρική ανεπάρκεια. Τα νεφρά της είχαν καταστραφεί εντελώς, με αποτέλεσμα στην ηλικία των εννέα ετών να ξεκινήσει τις αιμοκαθάρσεις. Η μεταμόσχευση ήταν η μοναδική λύση, γι' αυτό και οι γονείς της προσφέρθηκαν να εξεταστούν αμέσως για να δουν αν είναι συμβατοί δότες. Έτσι δέχθηκε από τη μητέρα της ένα νεφρό, πραγματοποιώντας την πρώτη μεταμόσχευση. Όμως το συγκεκριμένο νεφρό, όπως τους είχαν ενημερώσει στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, είχε ημερομηνία λήξης.
Για δώδεκα χρόνια ζούσε με το μόσχευμα της μητέρας της, μέχρι το 2006, οπότε εντάχθηκε εκ νέου στη διαδικασία της αιμοκάθαρσης, ενώ παράλληλα εργαζόταν είτε ως φωτογράφος είτε ως ταμίας σε σούπερ-μάρκετ. Βέβαια, οι συνεχόμενες επεμβάσεις και τα προβλήματα υγείας την ανάγκασαν να παραιτηθεί απ' όλες τις δουλειές. «Μπήκα σε μόνιμο καθετήρα και τελικά κατάφερα να πάρω, με τα χίλια ζόρια, την αναπηρική σύνταξη. Περνάς δύο και τρεις φορές τις επιτροπές για να ελέγξουν το ποσοστό αναπηρίας και να δουν αν έχει αλλάξει κάτι, λες κι εμένα θα μου φύτρωνε από τη μια μέρα στην άλλη νέο νεφρό. Κάπως έτσι, πριν από δέκα χρόνια μπήκα στη λίστα αναμονής του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, έως τον περασμένο Ιούλιο που βρέθηκε συμβατός δότης και προχώρησα στη δεύτερη μεταμόσχευση νεφρού. Τα προβλήματα, στα δέκα χρόνια που πέρασαν, ήταν πολλά. Η πρώτη μεταμόσχευση είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη. Όταν, λοιπόν, μένεις σε ξενοδοχείο τόσους μήνες, τα χρήματα για τα έξοδα νοσηλείας αλλά και για τις καθημερινές ανάγκες είναι πάρα πολλά. Σήμερα, με 400 ευρώ αναπηρική σύνταξη, πώς μπορείς να ζήσεις μόνη σου; Εγώ ακόμη μένω με τους γονείς μου. Σκεφθείτε το: καταφέρνεις να ξεπεράσεις τα εμπόδια, ξαναζείς και καταλήγεις να στηρίζεσαι, αν και νέος άνθρωπος, στη βοήθεια της οικογένειας. Επίσης, να αναφέρουμε ότι στον τομέα της υγείας το πιο σημαντικό είναι ότι δεν υπάρχουν δότες. Ο κόσμος είναι ανενημέρωτος. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που περιμένουν ένα μόσχευμα και είναι κρίμα να μην μπορούμε να βοηθάμε τον συνάνθρωπο. Οι πρώτες σκέψεις που κάνεις, μετά την επέμβαση, είναι ότι γεννήθηκες ξανά. Βλέπεις τη ζωή με διαφορετική ματιά. Όταν φτάνεις κοντά στο τέλος, μαθαίνεις να εκτιμάς. Περιμένοντας δέκα ολόκληρα χρόνια να βρεθεί μόσχευμα, είχα χάσει τις ελπίδες μου. Έλεγα "όσο πάει κι όσο αντέξω". Η ελπίδα, λοιπόν, που ξαναγεννιέται όταν σε ενημερώνουν από το νοσοκομείο ότι τελικά θα κάνεις τη μεταμόσχευση είναι το μεγαλύτερο δώρο. Επιπλέον, όταν έχεις πραγματοποιήσει τη μεταμόσχευση, αισθάνεσαι χαρούμενος που μπορείς να ξεκινήσεις ξανά από κει που σταμάτησες». Η Λευκή κατάφερε να μάθει ποιος ήταν ο δότης της. «Ήταν 42 ετών και έμενε στη Λάρισα. Η οικογένειά του, μέσα στον πόνο της, κατάφερε να δώσει σ' εμένα μια νέα ζωή. Έμαθα ποιος ήταν μέσω της κοινωνικής δικτύωσης. Διαβάζοντας στο Διαδίκτυο ότι ένας άνθρωπος από τη Λάρισα έδωσε τα όργανά του και διασταυρώνοντας τις ημερομηνίες, έκανα τον συσχετισμό με το δικό μου περιστατικό. Η επιλογή αυτού του ανθρώπου δείχνει μεγαλείο ψυχής» λέει. Η Λευκή πέρασε πολλά, αλλά από το περασμένο καλοκαίρι βλέπει πλέον μπροστά και προγραμματίζει μια καινούργια ζωή, με ταξίδια, συναντήσεις και πολλές φωτογραφίσεις. «Η ζωή είναι ωραία, με τα εύκολα και τα δύσκολα. Γι' αυτό πρέπει πάντα να πιστεύουμε στο καλύτερο και να βοηθάμε τους συνανθρώπους μας. Ας μην περιμένουμε να μας χτυπήσει την πόρτα η ανάγκη για να καταλάβουμε πόσο σημαντική είναι η δωρεά οργάνων. Στην εποχή μας, έχουμε μια τάση να κοιτάμε το εγώ, αλλά νομίζω ότι όλοι πρέπει να δούμε και προς το εμείς. Η δωρεά οργάνων είναι δώρο ζωής και αγάπης».
