H χαρακτική του Αλέξανδρου Κορογιαννάκη στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος

Tο Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος παρουσιάζει στο Μουσείο της Τράπεζας την έκθεση με τίτλο «Αλέξανδρος Κορογιαννάκης (1906-1966) – Χαρακτική». Ο Αλέξανδρος Κορογιαννάκης αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών το 1929 και άρχισε να εργάζεται ως σκιτσογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες. To θετικό κλίμα για την τέχνη της χαρακτικής, που είχε δημιουργηθεί τότε στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Αθήνας, τον οδήγησε στα πρώτα του έργα πάνω σε ξύλο που δημοσιεύτηκαν στο διάστημα 1930-35.

Το 1939 ξεκίνησε η συνεργασία του Κορογιαννάκη με την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία με την ίδρυσή της λίγα χρόνια νωρίτερα είχε αποκτήσει το εκδοτικό προνόμιο, και από το 1947 έγινε μόνιμος συνεργάτης στο νεοσύστατο τότε Ίδρυμα Εκτυπώσεως Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) της Τράπεζας. Φιλοτέχνησε συνολικά έντεκα τραπεζογραμμάτια, έχοντας αποκτήσει ειδίκευση στη χαλκογραφία από τις δύο μαθητείες του στη Βιέννη, όπου τον είχε στείλει η Τράπεζα.

Πέρα από το σχεδιασμό τραπεζογραμματίων και ευχετήριων καρτών για το ΙΕΤΑ, ο Κορογιαννάκης δημιούργησε πλούσιο χαρακτικό έργο, το οποίο μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε τέσσερις θεματικές ενότητες: α) τοπία, β) ανθρώπινες μορφές (κυρίως εργάτες και τεχνίτες), γ) γυμνά και προσωπογραφίες και δ) συνθέσεις με αντικείμενα. Η ιστορικός τέχνης Ειρήνη Οράτη τονίζει στον κατάλογο της έκθεσης ότι στον Κορογιαννάκη «διακρίνουμε έναν ικανό τεχνίτη (…) που δημιούργησε ένα προσωπικό στίγμα. Η προσφορά του είναι αναμφισβήτητη, αφού αποτελεί έναν από τους πρώτους Έλληνες χαράκτες με έργο που προέκυψε από το προσωπικό του ενδιαφέρον και την πάλη του με το υλικό».

H χαρακτική του Αλέξανδρου Κορογιαννάκη στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος

Οιδίπους και Αντιγόνη, 1956, ξυλογραφία

Όπως αναφέρει στον κατάλογο της έκθεσης η Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Ελένη Γκόνου-Στυλιανίδη, «ο Κορογιαννάκης συνέχισε επάξια το έργο του Μιχ. Αξελού και ουσιαστικά έθεσε τις βάσεις της τέχνης του χαρτονομίσματος στη χώρα μας». Η ίδια επισημαίνει ότι «ο Κορογιαννάκης κατόρθωσε τελικά μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να θέσει την προσωπική σφραγίδα του στο ελληνικό χαρτονόμισμα, αποτυπώνοντας τις βασικές αρχές του: την πίστη του στον άνθρωπο και στον αγώνα του για την πρόοδο και την ελευθερία, κλασικά ιδεώδη του ελληνικού πολιτισμού».

Η έκθεση στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος χωρίζεται σε πέντε ενότητες. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται βιογραφικά στοιχεία για τον καλλιτέχνη με φωτογραφίες και αρχειακό υλικό. Στη δεύτερη ενότητα υπάρχουν εκθέματα που αναδεικνύουν διάφορες μορφές της χαρακτικής. Στην τρίτη προβάλλεται η σχέση του έργου του Κορογιαννάκη με την Τράπεζα της Ελλάδος, μέσα από τα τραπεζογραμμάτια που σχεδίασε. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά εκτίθενται προσχέδια των τραπεζογραμματίων αυτών, χάρη στα οποία γίνεται αντιληπτή η πορεία της δημιουργίας του κάθε έργου. Στην τέταρτη ενότητα της έκθεσης παρουσιάζονται όλα τα βιβλία και τα λευκώματα που εικονογράφησε και, τέλος, στην τελευταία και μεγαλύτερη ενότητα της έκθεσης στην κύρια αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου, έχουν συγκεντρωθεί τα πιο αντιπροσωπευτικά χαρακτικά έργα του – 38 τον αριθμό. Τα έργα προέρχονται από τη συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, της Alpha Bank και από ιδιωτικές συλλογές.

Η επιμελήτρια της έκθεσης Δήμητρα Νικολού αναφέρει στον κατάλογο ότι με το έργο του «ο Κορογιαννάκης μελετά και εξερευνά τις δυνατότητες, τις διάφορες τεχνικές και τις πολλαπλές εφαρμογές της χαρακτικής και ότι όλα αυτά συνθέτουν ένα πλούσιο έργο, που καταδεικνύει την έμφαση στη λεπτομέρεια, την ακρίβεια και την τεχνική δεινότητα του χαράκτη. (…) Το χαρακτικό έργο του Κορογιαννάκη, με τη σημαντική καλλιτεχνική και ιστορική του αξία, μας δίνει τη δυνατότητα να πλησιάσουμε αυτή την τέχνη, που δεν παύει να ασκεί, μέσα στην ιδιαιτερότητά της, τη μοναδική και υποβλητική της γοητεία».