Στην πλέον θορυβώδη πλατεία όπου όλοι οι Αθηναίοι συρρέουν κατά κύματα για καφέ, φαγητό ή κοκτέιλ υπάρχει ένα καλά κρυμμένο μυστικό.
Δεν είναι το πιο ωραίο μπαρ της πόλης ή το next big thing στα στέκια του κέντρου
Η φάση πάνω από την Αγίας Ειρήνης είναι zen...
To Zen Center γεννήθηκε στο Μοναστηράκι ως ιδέα από την προσωπική επιθυμία του πρωταθλητή πολεμικών τεχνών Κωνσταντίνου Σγουμπόπουλου να υπάρξει και στην Ελλάδα ένα κέντρο που θα φιλοξενεί, θα διδάσκει και θα μοιράζεται την τεράστια παράδοση της ΖΕΝ και τη φιλοσοφία των πολεμικών τεχνών για όποιον ενδιαφέρεται να εμβαθύνει σε αυτές.
Απαραιτήτως ξυπόλυτοι, καθισμένοι στην πιο παχιά μοκέτα που έχω δει στη ζωή μου και με λίγο καχύποπτο ύφος προσπάθησα μιλώντας με τον ίδιο να καταλάβω τι στο καλό κάνουν όλοι αυτοί οι Αθηναίοι ακίνητοι μπροστά από ένα Βούδα αντί να είναι στο τζέρτζελο από κάτω...
Πες μου πότε ξεκίνησες και πώς έγινε η δική σου εισαγωγή με τη zen;
Ξεκίνησα το 1986 με το taekwondo και αυτός ήταν ο δρόμος που με οδήγησε στη zen. Είχα πολύ καλό δάσκαλο, τον ιδρυτή του taekwondo στην Ελλάδα, τον Σταμάτη τον Κάσση ο οποίος μου απεκάλυψε τον τρόπο ζωής μέσα από την πολεμική τέχνη.
Τι ηλικία ήςουν τότε;
Δεκάξι ήμουν. Κάνω 28 χρόνια taekwondo ανελλιπώς και το 2001 πήγα 3 μήνες στο μοναστήρι των Σαολίν και έκανα πρακτική μόνο για τη zen.
Από το taekwondo μέχρι τη zen είναι μεγάλος ο δρόμος;
Είναι ανάλογα με τον δάσκαλο και είναι θέμα τύχης και αναζήτησης.
Άρα ουσιαστικά μου λες ότι είχες καλό δάσκαλο που σε μύησε.
Όχι. Ο δάσκαλός μου του Taekwondo έχει βάλει τον χριστιανισμό σαν πνευματικό δρόμο του taekwondo αλλά οι δρόμοι είναι όσοι κι οι άνθρωποι, η θέα από την κορυφή είναι κοινή. Εμένα μου ταίριαζε πιο πολύ ο δρόμος της zen αλλά από τη βιβλιοθήκη του πήρα το βιβλίο του Suzuki και διάβασα για τη zen, αφού είχα διαβάσει διάφορους δρόμους χριστιανισμού, φιλοσοφίες κτλ...
Η zen εμπλέκεται με τη θρησκεία;
Όχι απαραίτητα. Είναι μια πρακτική που μπορείς να τη δουλέψεις και μόνη της, ανεξαρτήτου θρησκείας, τάξεως, εθνικότητας. Γι’ αυτό και αρκετοί καθολικοί έχουν ασπαστεί την πρακτική του zen. Έχω συναντήσει στο μοναστήρι στην Ιαπωνία μια ομάδα Καθολικών από την Ελβετία.
Έχει όμως και θρησκευτικό κομμάτι;
Ναι, πολύ μεγάλο και αυτό προέρχεται από τον βουδισμό. Ο βουδισμός όμως δεν είναι θρησκεία, είναι φιλοσοφία και αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά του με τις υπόλοιπες θρησκείες. Είναι μεγάλη παρεξήγηση. Ο Βούδας είναι ιστορικό πρόσωπο και αυτή η φιλοσοφία δεν απέκλεισε κανένα δρόμο εν αντιθέσει με τις θρησκείες που αποκλείουν όλους τους άλλους και γι’ αυτό προκαλούν όλες αυτές τις διαμάχες στην ιστορία. Ο βουδισμός δεν έχει προκαλέσει ποτέ καμία σύγκρουση.
Βρέθηκες στο μοναστήρι. Πώς ήταν εκεί;
Πήγα στο μοναστήρι γιατί για να γίνει κτήμα μου η zen έπρεπε να μείνω 100 μέρες εκεί. Ήταν επίπονες αλλά και ευεργετικές 100 μέρες, με την έννοια ότι άλλαξαν τον τρόπο ζωής μου. Άρχισα από κει και πέρα να αφαιρώ ενώ μέχρι τότε προσέθετα.
Γύρισες από το μοναστήρι αλλαγμένος;
Γύρισα αρκετά αλλαγμένος και κάθε πρωί εδώ και 13 χρόνια εξασκώ την πρακτική του διαλογισμού της zen μόνος μου κυρίως. Αλλά από το 2010 άρχισα να πηγαίνω και σε μοναστήρια και να κάνω εντατική άσκηση εβδομάδας διαλογισμού που λέγεται sesshin. Εντατικοί διαλογισμοί με σιωπή με δεκατρία σαραντάλεπτα καθίσματα την ημέρα από τις 4 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ για μια βδομάδα.
Πρώτη φορά πότε άρχισες να διδάσκεις τη zen επαγγελματικά;
Δεν είναι τίποτα το επαγγελματικό, εγώ είμαι επιχειρηματίας από 20 χρονών, οπότε όλο αυτό είναι για δόσιμο. Δε θεωρώ ότι είμαι δάσκαλος της zen παρότι τον Σεπτέμβριο έγινα μοναχός αλλά δεν έχω δικαιοδοσία να διδάξω. Αυτό που κάνω εδώ είναι να δείχνω την τεχνική του πως καθόμαστε, κάτι που μπορώ να το κάνω μετά από 13 χρόνια και κάποιες γενικές αρχές που μπορεί κανείς να τις βρει και στα βιβλία. Επίσης είναι δικές μου εμπειρίες, που δε σημαίνει ότι είναι σωστές. Έρχονται όμως δάσκαλοι από το εξωτερικό που έχουν δικαιοδοσία να διδάξουν και μας βοηθάνε. Επίσης το Zen Center είναι μη κερδοσκοπικό, που σημαίνει πως τα έσοδα από τις συνδρομές των μελών ή από δωρεές που προκύπτουν πάνε για τον σκοπό της ζεν και των πολεμικών τεχνών. Πρακτικά είναι μια μη κερδοσκοπική αστική εταιρία. Όσοι κάνουν εδώ πρακτική γίνονται μέλη της και δίνουν ό,τι θέλουν με μίνιμουμ 50 ευρώ το μήνα αν παρακολουθούν τα μαθήματα πολεμικών τεχνών που διδάσκουμε. Στη zen δεν παίρνουμε καθόλου χρήματα.
Τι σημαίνει ΜΚΕ;
Μη κερδοσκοπική εταιρία. Είναι κανονική εταιρία, απλώς δεν μπορεί να μοιράσει μέρισμα, δεν έχει μετόχους οπότε όλα τα χρήματα αναγκαστικά μένουν εντός, ως έξοδα συντήρησης. Αν περισσέψουν, μπορεί να κάνουμε κάποια διαφήμιση, επικοινωνία, ένα σεμινάριο, να φέρουμε κάποιο δάσκαλο πιο συχνά, έχει πολλά να κάνεις. Αυτό που θέλουμε είναι να χτίσουμε έναν χώρο για τη ζεν ο οποίος να μην είναι δικός μου.Τώρα τον παραχωρώ. Αν θέλουμε να μείνει μακροπρόθεσμα θα πρέπει να έχει τον δικό της χώρο, να μην εξαρτάται δηλαδή από μένα και την οικογένεια μου και τους κληρονόμους μου και να πλαισιωθεί από έναν πυρήνα ανθρώπων που θα είναι ικανός να τη διατηρήσει μόνη της.
Πότε άνοιξε το κέντρο στο Μοναστηράκι;
21 Σεπτεμβρίου του 2013 κι ακόμα το εξελίσσουμε. Αυτό άρχισε επειδή εγώ ο ίδιος κάνω Τaekwondo και είμαι σε θέση να το διδάξω . Κάνω zen 13 χρόνια, yoga Satyananda 10 χρόνια και σπαθί iaido 5 χρόνια. Οπότε ήθελα αυτά που θεωρώ εγώ ότι είναι ευεργετικά είτε μόνα τους είτε σαν σύνθεση, να τα διδάξω σε όσο πιο πολύ κόσμο γίνεται και να τα στεγάσω όλα μαζί.
Άρα έκανες ένα όνειρό σου πραγματικότητα...
Ναι. Σαν σκοπό ζωής έχω αυτόν που δίνει νόημα. Γιατί το νόημα απορρέει από κάτι που κάνεις, τo πόσο κόσμο και με ποιον τρόπο τον αφορά και για πόσο χρόνο. Από εκεί κρίνεται αν κάτι είναι "καλό" ή ‘’κακό’’, παρότι δεν υπάρχει καλό ή κακό. Άρα κάθε κίνησή σου, κάθε πράξη, από κει ζυγίζεται και χτίζει νόημα. Οπότε για μένα το να παράξω χρήματα έχει νόημα σε ένα πρώτο επίπεδο ποιοτικής διαβίωσης αλλά είναι μέσον και για κάτι άλλο.
Πως ήταν η αποδοχή του κόσμου; Ήταν κάτι που δεν έχει ξαναυπάρξει.
Σίγουρα κάποιοι σοβαροί δάσκαλοι με καλές σχολές σε συγκεκριμένες τέχνες υπάρχουν. Αλλά γενικά είναι σπάνιο είδος, δεν το βρίσκεις. Κάποιοι που έχουν την γνώση πλαισίωσαν τους πολύ καλούς δασκάλους που έχουμε σε κάθε Τέχνη και αποτέλεσαν τους πυρήνες των τμημάτων αλλά έρχονται και πολλοί καινούριοι. Γενικά όσοι έρχονται αισθάνονται πολύ άνετα με τον χώρο και τους εντυπωσιάζει γιατί είναι όμορφος και μεγάλος αλλά, η απόσταση από αυτό έως ότου φτάσεις να πειθαρχήσεις σε οποιαδήποτε άσκηση είναι πολύ μεγάλη. Συνεπώς δεν περιμένω ότι θα μείνει κόσμος μέσα στον οποιοδήποτε από αυτούς τους δρόμους για πολύ καιρό. Δηλαδή θα περάσουν πολλοί, ελάχιστοι θα μείνουν και αυτό είναι το δύσκολο στοίχημα, πως ένας δάσκαλος θα βγάλει τον διάδοχό του.
Πώς βγαίνει ένας διάδοχος. Λες ότι αυτός έχει πάρει ό,τι γνώση και εμπειρία είχες;
Όχι απαραίτητα. Εμείς εδώ δε βλέπουμε ότι κάνουμε καμιά καινοτομία. Ο σκοπός μας είναι να πάρουμε μια παράδοση του παρελθόντος που κάνει καλό και έχει μεταταλλαχθεί από τους δασκάλους που έχει περάσει. Δεν είναι η ίδια ποτέ. Γι’ αυτό και είναι ζωντανή. Γιατί αν ήταν η ίδια 2000 χρόνια τώρα δε θα ενδιέφερε κανέναν. Είναι ζωντανή γιατί προσαρμόζεται, όντας μη δογματική, είτε αυτό είναι το zen είτε πολεμικές τέχνες. Άρα ο κάθε δάσκαλος θα βάλει τη δική του πινελιά. Αλλά δεν παύει να μεταδίδει αυτή την παράδοση. Άρα εδώ δεν είμαστε ούτε δημιουργοί ούτε καλλιτέχνες, με την έννοια ότι θα παράξουμε κάτι από το μηδέν. Ο σκοπός μας είναι να διαδώσουμε στις επόμενες γενιές όσο πιο καθαρά γίνεται και με ανιδιοτέλεια αυτές τις πρακτικές που κάνουν καλό. Χωρίς δόγμα και αποκλεισμούς, ανοιχτοί σε όποιον θέλει και μπορεί.
Τι είναι η zen τελικά;
Το ζεν είναι το ήσυχο κάθισμα, το zanzen. Μια συνεδρία μπορεί να διαρκέσει από 10 λεπτά μέχρι αυτό που κάνουμε στα μοναστήρια που είναι 13 σαραντάλεπτα την ημέρα. Ο πρώτος πατριάρχης της zen κάθισε σε μια σπηλιά για 9 χρόνια και έκανε τη zen σύστημα. Με τη zen θα παρατηρήσεις, ό,τι ο νους εισπράττει ερεθίσματα από το περιβάλλον και μέσα από τον εγωισμό βγάζει συναισθήματα. Αυτά καθώς θα τα παρατηρείς, θα τα ελέγχεις καλύτερα. Δεν θα σε επηρεάζουν προς τα μέσα και δεν θα εκφράζονται προς τα έξω. Συνεχώς θα αφαιρείς προσωπεία. Σε πρώτη φάση δηλαδή μπορεί να είσαι και εκρηκτικός, δε υιοθετείς το προσωπείο του γαλήνιου. Θα αρχίζει από μέσα να καλλιεργείται ένα άνοιγμα που χωράει και τη διαφορετικότητα του άλλου. Θα αρχίζεις να μην αντιδράς τόσο έντονα σε αυτό που δε σου αρέσει, το δέχεσαι. Αποδέχεσαι, δηλαδή τη ζωή και τα πράγματα όπως έχουν. Αν ήθελα να συνοψίσω που στοχεύει η zen στοχεύει στο να μπορούμε να βλέπουμε τα πράγματα όπως ακριβώς είναι κάθε στιγμή, χωρίς να τους δίνουμε τη δικιά μας προέκταση, τα θέλω, την ανάγκη ή την ψευδαίσθηση. Με τη zazen παρατηρείς και μαθαίνεις τι είναι αλήθεια και τι η δική σου αλήθεια. Τι αντιλαμβάνεται ο νους ως αλήθεια και ποια είναι η πραγματικότητα.
Ποιοι παράγοντες θα προκαλέσουν αυτή την εσωτερικότητα σε όποιον είναι πρωτάρης;
Εγώ θα σου πω πώς πρέπει να κάθεσαι με διάφορες παραλλαγές και ανάλογα με τις δυνατότητές σου. Εξαρτάται πόσο ευέλικτα είναι τα ισχία σου, τα γόνατα σου κτλ για το κάθισμα. Το πρωτεύον είναι να συγκεντρωθούμε στη σωστή στάση που να νιώθει άνετα ο άλλος και να μην πιέζεται. Μόλις ηρεμήσει και ακινητοποιηθεί το σώμα, το ίδιο ηρεμεί και ο νους. Αφού βελτιώσουμε τη στάση του σώματος, το μόνο που θα δώσω σαν οδηγία είναι να μην αναλύεις τις σκέψεις και να μη τους απαντάς. Παρατήρησε τες και άφησε τες να φύγουνε. Σιγά σιγά ηρεμούν και ξεσκαρτάρονται. Οι μη σοβαρές δεν επανέρχονται, μόνο οι σοβαρές και αυτές από το υποσυνείδητο. Αρχίζεις όλα αυτά που βγαίνουν προς τα έξω και δημιουργούν συμπεριφορές να τα αναγνωρίζεις. Αυτή είναι η αυτογνωσία που ψάχνουμε, ο πραγματικός εαυτός. Όταν φύγει το μυαλό επανέρχεσαι στην αναπνοή που είναι το μόνο που υπάρχει. Θέλουμε τον νου να τον επαναφέρουμε όσο γίνεται στο παρόν. Και εσύ που δεν το έχεις ξανακάνει μπορεί να νιώσεις διάφορα πράγματα. Μπορεί να εκνευριστείς, μπορείς να έχεις φαγούρα. Αλλά δεν είναι κάτι το μεταφυσικό είναι φυσιολογικές αντιδράσεις. Επίσης είναι ιατρικά διαπιστωμένο ότι ο εγκέφαλος εκκρίνει κάποιες ουσίες που είναι ίδιες με αυτές που διαθέτουν τα αγχολυτικά φάρμακα. Οπότε γαληνεύει το σύστημα και σε φυσικό επίπεδο.
Πες μου σε ποιον απευθύνεται η zen;
Βγήκε από τα μοναστήρια για τους λαϊκούς (τους μη μοναχούς)περίπου το 1960. Όπως είπε ένας καθηγητής του Στάνφορντ που διδάσκει zen είναι σε πειραματικό στάδιο όσον αφορά εμάς που δεν είμαστε μοναχοί οπότε απευθύνεται σε όλους αλλά δεν ξέρουμε πως επιδρά σε ένα άτομο που βρίσκεται στην κοινωνία.
Μπορεί να σε αποσυμφορίσει στο τέλος μιας μέρας;
Ναι. Μπορεί να σου δώσει μια εμπειρία και μια καινούρια διέξοδο που θα αισθανθείς ότι σου κάνει καλό και θα χαρείς που θα έχεις αυτή τη δυνατότητα που δεν είχες.
Σε έχει αλλάξει εσένα αυτή η διαδικασία σαν άνθρωπο;
Πάρα πολύ. Στοχεύει κυρίως και στους φόβους που έχει ο άνθρωπος που απορρέουν από τον θάνατο.. Όσο κάθεσαι αλλάζεις, όσο δεν κάθεσαι δεν αλλάζεις, αυτό είναι το σημαντικό. Γιατί αλλάζεις και τις υπόλοιπες 24 ώρες. Καλύτερα να κοιμάσαι μια ώρα λιγότερη και να κάνεις 40 λεπτά κάθισμα κάθε πρωί γιατί βελτιώνει και τον τρόπο που κοιμάσαι και τον τρόπο που αναπνέεις, τα πάντα. μέσα στην καθημερινότητα.
Πέντε μόλις λέξεις που ορίζουν και περιγράφουν τη zen;
Απλότητα, αφαίρεση, ένωση, καθαρότητα και ενέργεια.
Zen Center Athens
Πλατεία Αγ. Ειρήνης
Βασιλικής 2 & Λιμπονά, Αθήνα
[email protected]
σχόλια