Οι "δολιοφθορείς" του Ταρνάκ
Το απόλυτο φιάσκο της γαλλικής Αντιτρομοκρατικής
•
Πριν δέκα χρόνια, ένας γάντζος από μπετόν σε μια σιδηροδρομική ηλεκτροφόρα γραμμή κινητοποίησε τη γαλλική αντιτρομοκρατική υπηρεσίας. Οι υποψίες της για τη δολιοφθορά στράφηκαν σε λίγο σε μία "αναρχοαυτόνομη" κοινότητα που διέμενε στο Tarnac, σε κοντινό αγρόκτημα. Η δίκη υπήρξε επική με αφθονία στοιχείων που καταρρίπτονταν το ένα μετά το άλλο. 15.000 ώρες παρακολούθησης τηλεφωνικών συνομιλιών, 27.000 σελίδες δικογραφίας, πληροφοριοδότες σε σύγχυση, όκτω αθυρόστομοι κατηγορούμενοι, δικηγόροι-σταρ, μία εφυέστατη πρόεδρος δικαστηρίου και στο τέλος, πριν λίγες μέρες, η πανηγυρικά αθωωτική απόφαση.
•
"Κυρία πρόεδρε, μου είπατε χθες: "Ποτέ στη ζωή μου δεν συνάντησα τόσο αγενή άτομα σαν εσάς." Αυτό που θεωρήσατε ασυνήθιστο είναι που δεν μπήκαμε σ' αυτό το δικαστήριο με σκυμμένο κεφάλι. Το μόνο που κάναμε ήταν να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας, κι αυτό σας φαίνεται εξωφρενικό. Δεν είμασταν σίγουροι για τη χρησιμότητα της συμμετοχής μας σ' αυτό το κακό σκετς που ονομάζεται δικαιοσύνη. Επί τρεις βδομάδες, είμασταν οι μόνοι εδώ που δεν παίξαμε κάποιο ρόλο. Εμείς, μπορούμε να το κάνουμε. 'Οχι εσείς. Εσείς, το μόνο που μπορείτε είναι να σώσετε τον θεσμό."
Mathieu Burnel, κατηγορούμενος
"Το απλό γεγονός ότι δεν υπομένουμε, ότι μας υπερασπιζόμαστε, ότι καταφεύγουμε στην ειρωνία, αντιμετωπίζεται σαν μία πράξη ανήκουστη. Το να αρνείσαι αυτά που σου καταλογίζουν εκλαμβάνεται ως διαστροφή. Δεν εφαρμόσαμε μία υπεράσπιση ρήξης. Εφαρμόσαμε μία ελεύθερη υπεράσπιση. Κατά γενικό κανόνα, η ποινική δικαιοσύνη έχει απεναντί της άτομα που δεν έχουν τα μέσα να κάνουν άλλο τίποτα από το να ανέχονται. Η πραγματική ανωμαλία σ' αυτήν την υπόθεση είναι πως έπεσαν πάνω σε ανθρώπους που έχουν τα πνευματικά και τα οικονομικά μέσα για να υπερασπιστούν τους εαυτούς μας και είναι αποφασισμένοι να μην αφήσουν να τους συντρίψουν. Επιθυμώ να αφιερώσω τη δίκη αυτή σε όλους όσους βρίσκονται αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη, που δεν ακούγονται και που είναι καταδικασμένοι στη σιωπή."
Julien Coupat, κατηγορούμενος
Λίγο μετά την απόφαση του δικαστηρίου, μία συζήτηση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του γαλλικού περιοδικού Le Nouvel Observateur ανάμεσα στους δημοσιογράφους David Le Bailly και Agathe Ranc, τη βασική κατηγορούμενη Yldune Lévy και την δικηγόρο της Marie Dosé.
•
'Επειτα από δέκα χρόνια δικαστικής διαμάχης, έχετε απαλλαγεί από τις κύριες κατηγορίες εναντίον σας (δολιοφθορά σε σιδηροδρομική γραμμή, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση). Τι νιώσατε στο άκουσμα της απόφασης;
Yldune Lévy. Αν υπάρχει κάποιο δίδαγμα στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι πως δεν πρέπει να τα παρατάς ποτέ. Να συνεχίζεις να αγωνίζεσαι πάντα, όποια κι αν είναι η κατάσταση. Είτε βρίσκεσαι στο βάθος των κρατικών κελιών, είτε απεργείς ενάντια στη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας, είτε αγωνίζεσαι στη Notre-Dame-des-Landes... Αυτό που διακυβεύτηκε εδώ είναι το μέλλον όλων μας. Ενώ βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα δικαστικό αυτιστικό σύστημα για δέκα ολόκληρα χρόνια, δεν εγκαταλείψαμε ποτέ. 'Οπου κι αν βρεθούμε, όποια κι αν είναι η κατάσταση, ναι, ο αγώνας αξίζει.
Marie Dosé. Μην θεωρούμε πως το να αφιερώσουμε το ένα τρίτο μιας ζωής σε μια δίκη είναι αναγκαστικά χαμένος χρόνος. Το να αγωνίζεσαι δεν είναι ποτέ χαμένος χρόνος, είναι κάτι που ξεπερνάει τον προσωπικό αγώνα. Είναι όμως προφανές πως υπάρχει κάτι μετέωρο στη ζωή σου, κάτι που εμποδίζεται ή που αναστέλλεται.
Yldune Lévy. Ναι, η υπαρξή σου αναστέλλεται. Στερείσαι την ικανότητα να προβάλεις τον εαυτό σου στο μέλλον. 'Ενα μέρος της ζωής μου έμεινε μετέωρο, αλλά δεν υπήρξε πολιτική εξουδετέρωση, αν και αυτός είναι ένας από τους στόχους σε αυτές τις δίκες κατά των αγωνιστών. Είναι ένας πόλεμος φθοράς. Αυτό που παίχτηκε σε αυτήν την υποθεσή μας, είναι η δυνατότητα του να αγωνίζεσαι στη Γαλλία. Και καταφέραμε να αγωνιστούμε, είτε σ' αυτήν τη δικαστική μάχη, είτε στο δρόμο, στα κοινωνικά κινήματα...
Παραμένετε ωστόσο υπό την απειλή μιας έφεσης της εισαγγελείας, που μπορεί να ασκηθεί μέσα σε δέκα μέρες;
Yldune Lévy. Η εισαγγελία πάντα ασκούσε έφεση σ' αυτήν την υπόθεση. Δεν έπαψε να μας καταδιώκει, μέχρι και το Ανώτατο Δικαστήριο. Είναι αμέτρητες οι φορές που μου έχουν πει οι φίλοι μου πως "αυτή τη φορά θα σταματήσουν, επειδή είναι ό,τι νάναι". 'Οταν βρέθηκε η απόδειξη της ανάληψης που έγινε με την πιστωτική μου κάρτα στο Παρίσι την ώρα που υποτίθεται, σύμφωνα με την αστυνομία, πως διέπραττα μια δολιοφθορά στην Seine-et-Marne, είπα πως όλα θα σταματούσαν, επί τέλους. 'Ομως όχι. Ακόμη κι όταν ήμουν στη φυλακή, ακυρώθηκε η άρση της προσωπικής μου κράτησης. 'Ηρθαν να με αποφυλακίσουν για να με ξαναβάλουν φυλακή μετά από δυόμιση ώρες. Αν το δούμε όλο αυτό με όρους πνευματικής διάθεσης, είναι περίπλοκο. Ας πούμε πως όσο καιρό δεν είναι τελειωμένα και κατοχυρωμένα όλα, δεν μπορώ να φανταστώ το επόμενο βήμα.
Marie Dosé. Είναι δύσκολο να σκέφτεσαι λογικά όταν βρίσκεσαι, όπως σ' αυτήν την δίκη, απέναντι σε μια εισαγγελία που παραλογίζεται εδώ και χρόνια. Μετά από ένα φορτισμένο κατηγορητήριο, την ακροαματική διαδικασία που κράτησε τρεις βδομάδες, την ετυμηγορία των 140 σελίδων και όλα αυτά τα χρήματα που κόστισαν στον φορολογούμενο... Μετά από το φιάσκο αυτό, θα ήταν αήθες να κάνει έφεση η εισαγγελία. Εστίασε όμως τόσο καιρό στην ταμπέλα του τρομοκράτη, πολαπλασιάζοντας τις εφέσεις και τις προσφυγές, που πρέπει να παραμείνουμε προσεκτικοί.
Yldune Lévy, ήσασταν πολύ δύσπιστη πριν από τη δίκη απέναντι στο δικαστικό θεσμό. Η διαδικασία της δίκης και η απόφαση άλλαξαν καθόλου την αποψή σας;
Yldune Lévy. Η απόφαση αυτή επιτεύχθηκε επειδή αγωνιστήκαμε, επειδή κάτι κινήθηκε στη Γαλλία. Θα πρέπει να θυμήσουμε τις συλλήψεις μας το 2008 και πως τις παρουσίασαν τα μέσα... Τότε όλοι φώναζαν με τους λύκους, Θα μπορούσαμε να είχαμε μείνει δέκα χρόνια στη φυλακή και κανείς δεν θα νοιαζόταν. Κι αν δεν είχαν υπάρξει οι δεκάδες επιτροπές αλληλεγγύης, οι εκατοντάδες συμπαραστάτες, οι οποίοι, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, ξεσηκώθηκαν και είπαν "όχι, φτάνει, ως εδώ", η έκβαση θα ήταν ίσως πολύ διαφορετική. Αν η πρόεδρος του δικαστηρίου [Corinne Goetzmann] διέθεσε τόσα μέσα γι' αυτήν τη δίκη -τρεις βδομάδες ακροαματικής διαδικασίας, η μεταφορά των παραγόντων της δίκης στο σημείο της δολιοφθοράς- είναι επίσως εξαιτίας όλων αυτών.
Η απόφαση υπογραμμίζει τα πολλά "λάθη", τις ανεπάρκειες και τις ανακρίβειες της ανακριτικής έρευνας. Ασκεί ιδίως κριτική στην υπερβολική χρήση, κατά της διαδικασίας αυτής, των πληροφοριών που δόθηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες...
Yldune Lévy. Είναι το όλο ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στις υπηρεσίες πληροφοριών και τις δικαστικές υπηρεσίες. Σήμερα, όλες οι απαγορεύσεις των διαδηλώσεων βασίζονται σε λευκές σημειώσεις, στην καθαρή πληροφορία. Αυτό συνιστά μία πολιτική αστυνομία. Πού πάμε; Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι μια θεώρηση που μολύνει το σύνολο του νόμου. Και δεν πρόκειται για μια επιχείρηση ενάντια σε συγκεκριμένα άτομα. Η Yldune Lévy ή ο Julien Coupat τους είναι αδιάφοροι. Η αντιτρομοκρατία στρέφεται κατά του πληθυσμού στο συνολό του: είναι το παλιό ρητό: "χτυπάμε έναν για να φοβηθούν εκατό". Πρόκειται για μια τεχνική της κυβέρνησης που σκοπό έχει να μας απομονώσει από τον κόσμο, ώστε να μας παρουσιάσει σαν τέρατα. Ωστόσο, κι αυτό είναι ένα από τα ωραιότερα πράγματα σ' αυτήν την υπόθεση, είναι πως αντί να μας απομονώσει, μας χάρισε συναντήσεις, παντού!
Marie Dosé, ελπίζετε πως η απόφαση αυτή θα μείνει στα χρονικά;
Το δικαστήριο μας θυμίζει πως η δικανική κρίση είναι εδώ για να διαφυλάξει την ανεξαρτησία της. Πάντα. Κάθε στιγμή. 'Ενα στοιχείο δεν είναι ένα επιβαρυντικό στοιχείο, και ένα επιβαρυντικό στοιχείο δεν είναι μία απόδειξη. Οι υπηρεσίες ασφαλείας και η αντιτρομοκρατκή Υπο-διεύθυνση (Sdat) αρκούνται σε στοιχεία και υποθέσεις, όχι η δικαιοδοτική κρίση. Το δικαστήριο αυτό εκπλήρωσε επομένως το ρόλο του εξετάζοντας εξονυχιστικά τους ισχυρισμούς της αντιτρομοκρατικής αστυνομίας. Αυτό που ειπώθηκε είναι: "Η ανακριτκή διαδικασία δεν είναι εδώ για να επικυρώνει τη δουλειά των υπηρεσιών πληροφοριών, αλλά για να την θέσει σε αμφισβήτηση. Ποτέ μία πληροφορία δεν θα στηρίξει μία δήλωση ενοχής." Καιρός ήταν να το ακούσουμε και να το διαβάσουμε: η πρόεδρος δεν έχασε το ραντεβού της με την δικαστική ιστορία.
Σ' αυτές τις τρεις εβδομάδες της ακρόασης, Yldune Lévy, η υπερασπισή σας ήταν πιο συγκρατημένη απ' αυτήν των άλλων επτά κατηγορουμένων. Την τελευταία μέρα της δίκης, είπατε ωστόσο: "Το να ζεις είναι στενά συνεδεμένο με το να αγωνίζεσαι." Για πιο πράγμα αγωνίζεστε;
Yldune Lévy. Προσπαθώ συχνά να εξηγήσω γιατί ο όρος "πολιτικός ακτιβιστής" μου φαίνεται προβληματικός, αν και καταλαβαίνω όσους το χρησιμοποιούν. Κατά τη γνώμη μου, είναι σα να διαχωρίζεται η ζωή από τον αγώνα. Πιστεύω πως ο τρόπος με τον οποίον ζούμε, κάνουμε πράγματα, είναι από μόνος του ένας τρόπος να αγωνίζεσαι. Πιστεύω σε μια επαναστατική προοπτική, δηλαδή σε μια αλλαγή της κατάστασης των πραγμάτων. Κι αυτό δεν είναι κάτι που έχω μάθει μέσα από δεν ξέρω ποιό θεωρητικό πόνημα, ή μέσα από μια ερωτική περιπέτεια: η εκπαιδευσή μου ως αρχαιολόγος μου επιτρέπει να σταθμίζω πως αυτά που μας παρουσιάζουν, δηλαδή ο καπιταλισμός και η Δύση, δεν είναι η μόνη οργανωτική δυναότητα μέσα στο χώρο και τον χρόνο. Είναι ανάγκη να στρατευόμαστε, να κινητοποιούμαστε παντού όπου μπορούμε. Δεν είμαστε χωρισμένοι από τον κόσμο.
Βγαίνοντας από την αίθουσα του δικαστηρίου, δηλώσατε: "Μας λένε πως πορεύομαστε συνέχεια, αλλά προς τα που πορευόμαστε; Εγώ θα επέλεγα να πορευτώ προς το μέλλον, προς την ανατροπή της τάξης πραγμάτων, ώστε να διασφαλίσουμε πως δεν θα καταντήσει ο Μάης του 2018 ένας ακόμη θλιβερός εορτασμός, απ' αυτούς που τόσο συνηθίζονται στη Γαλλία." Σε μια τέτοια "επαναστατική προοπτική" αναφέρεστε;
Yldune Lévy. Ναι, προσκρούομε στον τοίχο σε πολλά επίπεδα: κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, οικολογικό... Είναι σαφές. Και ναι, υπάρχουν άλλες δυνατότητες για το μέλλον απ' αυτές που μας παρουσιάζουν. Ας δούμε την ακύρωση του αεροδρομίου στη Notre-Dame-des-Landes. Τι μας ανοίγεται μ' αυτό; Η δυνατότητα μιας πολιτικής νίκης. Στη δηλωσή μου, ανέφερα επίσης τις καταλήψεις στα πανεπιστήμια, την περιφρούρηση των απεργιών.
Αυτό ήθελα να δηλώσω στον κόσμο, αντί να λέω αν είμαι ή όχι ανακουφισμένη, αν είμαι ή όχι ευχαριστημένη. Θέλησα να τους πω πως πρέπει να παραμένουμε όρθιοι, ό, τι κι αν συμβεί. Και πως ένα από τα μοναδικά όπλα που διαθέτουμε ενάντια στην τρέλα τους είναι να είμαστε μαζί, πολλοί και πολλαπλοί, ώστε να ξεσκεπάζουμε τις παραστάσεις τους και να δρούμε με κάθε τρόπο.
David Le Bailly, Agathe Ranc
Μτφ. Σ.Σ.
