Μερικά από τα γηραιότερα και μεγαλύτερα δέντρα μπαομπάμπ της Αφρικής πέθαναν, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Πολλά από τα δέντρα αυτά, ηλικίας 1.100 έως 2.500 ετών, έχουν παρατηρηθεί να καταρρέουν και οι επιστήμονες εικάζουν ότι αυτό ενδέχεται να συνδέεται με τις κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη.
«Εννέα από τα δεκατρία γηραιότερα δέντρα πέθαναν, ή τουλάχιστον κάποια από τα παλαιότερα τμήματα / στελέχη τους κατέρρευσαν και πέθαναν, τα τελευταία 12 χρόνια», αναφέρουν οι επιστήμονες στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Plants», χαρακτηρίζοντας το γεγονός αυτό ως «άνευ προηγουμένου».
«Είναι σοκαριστικό και δραματικό να παρακολουθούμε την εξαφάνιση τόσων δέντρων ηλικίας χιλιάδων ετών» εξήγησε ο Άντριαν Πάτρουτ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, του Πανεπιστημίου Μπαμπ-Μπολιάι της Ρουμανίας
Ανάμεσα στα εννέα αυτά δέντρα, περιλαμβάνονται τα τέσσερα από τα μεγαλύτερα αφρικανικά μπάομπαμπ. Και ενώ οι αιτίες για τον «θάνατό» τους παραμένουν ασαφείς, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η κατάρρευση αυτών των δέντρων – μνημείων, όπως τα χαρακτηρίζουν, ενδέχεται να συνδέεται, τουλάχιστον εν μέρει, με σημαντικές αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες που επηρεάζουν ιδιαίτερα τη νότια Αφρική.
Η επιστημονική ομάδα από τη Ρουμανία, τη Νότιο Αφρική και τις ΗΠΑ αναφέρει ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα «για να υποστηρίξει ή να διαψεύσει αυτό το συμπέρασμα».
Μεταξύ 2005-2017, ο Πάτρουτ και οι συνεργάτες του μελέτησαν και χρονολόγησαν «σχεδόν όλα τα γνωστά πολύ μεγάλα και ενδεχομένως πολύ γηραιά» μπαομπάμπ της Αφρικής, περισσότερα από 60 δέντρα στο σύνολό τους.
Συλλέγοντας στοιχεία της περιμέτρου, του ύψους, του όγκου του ξύλου και την ηλικίας, παρατήρησαν ότι «το απροσδόκητο και αξιοσημείωτο γεγονός» ότι τα περισσότερα από τα γηραιότερα και μεγαλύτερα δέντρα πέθαναν την περίοδο της έρευνας. Όλα τα δέντρα βρίσκονταν στη νότια Αφρική, στη Ζιμπάμπουε, τη Ναμίμπια, τη Μοζαμβίκη, την Μποτσουάνα και τη Ζάμπια.
Τα πανύψηλα μπαομπάμπ, ηλικίας 1.100-2.500 ετών, συναντώνται σε ξηρά φυλλοβόλα δάση, ερήμους και σαβάνες από την Αφρική μέχρι την Αραβία και την Αυστραλία.
Τα μπαομπάμπ χαρακτηρίζονται από μεγάλους κορμούς και αραιά κλαδιά που θυμίζουν ρίζες που «βλέπουν» προς τον ουρανό, δίνοντας μία «ανάποδη» αίσθηση. Στους κορμούς τους σχηματίζονται κοίλοι εσωτερικοί χώροι που μερικές φορές αρκετά μεγάλοι. Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο του εθνικού πάρκου Κρούγκερ στη Νότια Αφρική, «η κουφάλα ενός μπαομπάμπ στη Ζιμπάμπουε είναι τόσο μεγάλη που μπορούν να βρουν καταφύγιο μέσα της περίπου 40 άνθρωποι».
Τα δέντρα αυτά μπορούν να φτάσουν τα 3.000 χρόνια σε ηλικία.
Το δέντρο μπορεί να λειτουργήσει ως μεγάλη αποθήκη νερού και φέρει καρπούς που μπορούν να θρέψουν ζώα και ανθρώπους.
Τα φύλλα του είναι βρώσιμα και αν βραστούν μπορούν να φαγωθούν ή να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή παραδοσιακών φαρμάκων, ενώ ο φλοιός του μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σχοινιά, καλάθια, πανί και αδιάβροχα καπέλα.
Από τα 10 δέντρα που αναφέρονται στην επιστημονική μελέτη, τα τέσσερα πέθαναν ολοκληρωτικά, ενώ σε άλλα κατέρρευσαν τμήματά τους.
Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, είναι πρακτικά αδύνατο ένας τόσο μεγάλος αριθμός μεγάλων και γηραιών μπαομπάμπ να έχουν πεθάνει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα λόγω φυσικών αιτίων.
Το γηραιότερο δέντρο από αυτά, του οποίου στελέχη κατέρρευσαν μεταξύ 2010 και 2011 ήταν το Πάνκε στη Ζιμπάμπουε, το οποίο υπολογίζεται ότι ήταν ηλικίας 2.350 ετών, ενώ το μεγαλύτερο ήταν το Χόλμπουμ, στη Ναμίμπια, με ύψος 30,2 μέτρα και διάμετρο 35,1 μέτρα.
Με πληροφορίες από The Guardian
σχόλια