Jean-Marc Manach
'Ενα άρθρο που γράφτηκε προ Τραμπ, το 2014, αλλά "εμπλουτίζεται" συνέχεια με νέα δυσοίωνα στοιχεία
Από τον Σνόουντεν στον Ασάνζ,
το νέο "κυνήγι μαγισσών"
Για την αμερικανική κυβέρνηση, οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος -από τον Σνόουντεν στον Ασάνζ- είναι σήμερα οι κομμουνιστές του χθες,
οι "μάγισσες" του 21ου αι.
Από τον Σνόουντεν στον Ασάνζ, το νέο "κυνήγι μαγισσών"
Από τον Jean-Marc Manach
Περιοδικό Regards (Ματιές), 2014
*
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσβάλλονται πάλι από ... οξεία παράνοια. Η πρώτη αξιοσημείωτη κρίση χρονολογείται από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε να δημιουργήσει την NSA για να κατασκοπεύει τις τηλεπικοινωνίες του κομμουνιστικού μπλοκ. Μετά το 1989 και την πτώση του τείχους του Βερολίνου, η αμερικανική ψύχωση πέρασε σε ένα ανώτερο στάδιο όταν η NSA άρχισε να κατασκοπεύει ... ολόκληρο τον κόσμο. Η ειρωνεία είναι ότι, λίγα χρόνια αργότερα, ο Edward Snowden, ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος [whistleblower -σ.σ.] που αποκάλυψε το μέγεθος των παρακολουθήσεων της NSA, βρήκε καταφύγιο στη ... Μόσχα, ενώ η Laura Poitras, η δημοσιογράφος στην οποία είχε εμπιστευτεί χιλιάδες διαβαθμισμένα έγγραφα, ζει εξόριστη στο Βερολίνο! Την ίδια μοίρα είχε και ο Jacob Appelbaum, ένας χάκερ προσκείμενος στο WikiLeaks, που έχει μπει στο στόχαστρο των αρχών των ΗΠΑ. Σήμερα, ο αριθμός των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος που διώκονται, ή και καταδικάζονται, είναι τέτοιος που θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για ένα νέο "κυνήγι μαγισσών" παρόμοιο με εκείνο που ενορχήστρωσε ο φρικτός McCarthy στη δεκαετία του 1950.
Remember. Στις 9 Φεβρουαρίου 1950, σε μια περίφημη ομιλία του, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Joseph McCarthy, κραδαίνοντας ένα κομμάτι χαρτί, ισχυρίστηκε ότι διέθετε μία λίστα με 205 ονόματα μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος, δηλαδή "προδότες", που εργάζονταν στο αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών. Έτσι ξεκίνησε ένα "κυνήγι μαγισσών" που οδήγησε εκατοντάδες ανθρώπους στη φυλακή και κατέστρεψε δουλειές χιλιάδων άλλων: περισσότεροι από 10.000 δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν ή εξαναγκάστηκαν να παραιτηθούν και πάνω από 300 κινηματογραφιστές, δημοσιογράφοι ή ερευνητές βρέθηκαν σε μια " μαύρη λίστα " που τους εμπόδισε να ασκήσουν το επάγγελμά τους. Αν σ' όλα αυτά προσθέσουμε και το κυνήγι των ομοφυλοφίλων [το 1950, το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε αποκαλύψει πως είχε δεχτεί την "παραίτηση" 79 ομοφυλόφιλων υπαλλήλων του -σ.σ.], που κι αυτοί βρέθηκαν στο στόχαστρο του McCarthy, καθώς και πολλούς άλλους "προοδευτικούς" πολίτες που προτίμησαν να αυτο-λογοκριθούν προκειμένου να μην δώσουν λάβη σε υποψίες για κομμουνιστικές συμπάθειες, ο απολογισμός είναι πολύ βαρύς!
60 χρόνια αργότερα, ο "κόκκινος κίνδυνος" μπαίνει στο αρχείο, αλλά η συνεργασία μεταξύ των μεγάλων αμερικανικών και βρετανικών "αυτιών", η οποία επισημοποιήθηκε με μια μυστική συνθήκη που υπογράφηκε το 1946, δεν ήταν ποτέ τόσο ανθηρή. Η ίδια η ύπαρξη της NSA και του GCHQ [Governement communication headquarters, η ηλεκτρονική υπηρεσία πληροφορίας της βρετανικής κυβέρνησης] , που δημιουργήθηκαν το 1952 και το 1946, έμεινε κρυμμένη στο κοινό για χρόνια, σε σημείο που η πρώτη αποκαλέστηκε "No Such Agency" (η υπηρεσία που δεν υπάρχει) ή και "Never Say Anything" (Μη λες ποτέ τίποτα). Ωστόσο οι κοινοβουλευτικές έρευνες που ξεκίνησαν μετά το σκάνδαλο Watergate άρχισαν να φανερώνουν τις "ένοχες" πρακτικές τους. Ανακαλύπτουμε έτσι ότι από το 1967 ως το1973 (με την κωδική ονομασία MINARET), συνεργάστηκαν για να κατασκοπεύσουν γύρω στους 6.000 αλλοδαπούς και 1690 αμερικανικές οργανώσεις και προσωπικότητες - πολλές εκ των οποίων ήταν κατά του πολέμου του Βιετνάμ, όπως ο Martin Luther King, ο Mohamed Ali ή η Jane Fonda. Το 1975, η NSA αναγνωρίζει επίσης ότι κατέγραφε όλα τα τηλεγραφήματα που έμπαιναν, έβγαιναν, ή διέρχονταν από τις ΗΠΑ από το ... 1945 (με την κωδική ονομασία SHAMROCK), με τη συνενοχή διαφόρων ιδιωτικών εταιρειών, όπως η Western Union. Το 1978, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου αυτού, οι ΗΠΑ δημιούργησαν το Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA), μια δικαστική αρχή που υποτίθεται ότι θα περιόριζε και θα έλεγχε τις εξουσίες της NSA, αλλά παρακάμθηκε σε μεγάλο βαθμό όπως απέδειξε ο Edward Snowden.
Η έκρηξη της κινητής τηλεφωνίας και του Διαδικτύου άλλαξε σε βάθος το παιχνίδι και επαναπροσδιόρισε τους στόχους, όπως τους συνόψισε ο επικεφαλής της NSA στη δεκαετία του 1990: "Η κυριαρχία πάνω στην πληροφορία". Με άλλα λόγια, η πληροφορία είναι δύναμη, γι 'αυτό και η NSA πληρώνει αδρά το GCHQ για να κατασκοπεύει τους Ευρωπαίους (παρότι η Βρετανία είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και ... τους Αμερικανούς (μην έχοντας το δικαίωμα να κατασκοπεύει τους συμπολίτες της, η NSA ζητά από την GCHQ να το κάνει για λογαριασμό της, και αντίστροφα).
Από την πλευρά τους, οι ιδιωτικές εταιρείες καλούνται επίσης να παίξουν το παιχνίδι του Big Brother, ένα παιχνίδι του οποίου ο κανόνας είναι απλός: όσοι δεν συνεργάζονται πηγαίνουν κατευθείαν στη θέση "Φυλακή". Η Marissa Mayer, διευθύνων σύμβουλος της Yahoo!, εξήγησε τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι ήταν υποχρεωμένη να ικανοποιεί τις επιθυμίες της NSA, αν δεν ήθελε να συλληφθεί για "προδοσία". Λιγότερο υπάκουος, ο Joseph Nacchio, πρώην διευθύνων σύμβουλος της Qwest, ενός από τους μεγαλύτερους αμερικανικούς τηλεπικοινωνιακούς οργανισμούς ("telcos"), καταδικάστηκε το 2007 σε έξι χρόνια φυλακή για φοροδιαφυγή και εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών. Η ιστορία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2001. Ενώ είχε μόλις πουλήσει μετοχές αξίας σχεδόν 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ο Nacchio πήγε σε μια συνάντηση με την NSA όπου αρνήθηκε να βοηθήσει στην κατασκόπευση των πελατών του, με την αιτιολογία ότι μια τέτοια πρακτική είναι παράνομη. Δεν ήξερε τι τον περίμενε! Προχωρόντας σε αντίποινα, η κυβέρνηση δεν ανανέωσε τις συμβάσεις με την Qwest, που αντιπροσώπευαν ένα σημαντικό μέρος του κύκλου εργασιών της, βυθίζοντας μεμιάς την μετοχή της εταιρείας και κατηγορώντας τον Nacchio για εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών που αφορούσαν συναλλαγές. Όταν, κατά τη διάρκεια της δίκης του, ο (Ρεπουμπλικάνος) δικαστής τον εμπόδισε να αποδείξει μπροστά στο δικαστήριο πως συνδέεται η απαίτηση της NSA με την απώλεια αυτών των συμβάσεων, έγινε σαφές σε πολλούς παρατηρητές ότι επρόκειτο για μια πολιτική δίκη. Ο Joseph Nacchio δεν θα είχε πιθανότατα καταλήξει ποτέ στη φυλακή αν είχε δεχτεί, όπως άλλες αμερικανικές "telcos" (μεταξύ των οποίων και οι τρεις μεγαλύτερες AT & T, Verizon και BellSouth), να βοηθήσει την NSA στις (παράνομες) επιχειρήσεις μαζικής παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών.
Ο Ladar Levison, διευθύνων σύμβουλος του τηλεπικοινωνιακού φορέα Lavabit.com στο Τέξας, έκανε το μεγάλο λάθος να συγκαταλέξει μεταξύ των πελατών του έναν κάποιον ... Edward Snowden! Κι όταν τον περασμένο Ιούλιο, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έλαβαν ένα e-mail από την ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected], που τους προσκαλούσε στη συνέντευξη Τύπου του καταζητούμενου Edward Snowden που είχε φτάσει μόλις στη Μόσχα, η αντίδραση δεν άργησε. Την επόμενη ημέρα, το αμερικανικό δικαστήριο διέταξε τον Levison να παραδώσει στο FBI το μυστικό κλειδί που θα επέτρεπε την αποκρυπτογράφηση όλων των επικοινωνιών των χρηστών του Lavabit. Ο Levison, ο οποίος είχε ήδη απαντήσει θετικά σε περίπου είκοσι νόμιμες αιτήσεις, προτείνει τότε στο FBI να περιοριστεί στις επικοινωνίες του υπό παρακολούθηση ατόμου, αρνούμενος να εκθέσει την προσωπική ζωή των 410.000 χρηστών του. Κακή απάντηση. Υπό την απειλή ενός προστίμου 5.000 δολαρίων ανά ημέρα, ο τεξανός CEO προτίμησε να προστατεύσει την ιδιωτικότητα των πελατών του και να κλείσει το Lavabit.com.
Η τύχη των whistleblowers δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από αυτήν των telcos. 'Υστερα από επανηλειμμένες οχλήσεις από τις αρχές των ΗΠΑ, δύο Αμερικανοί και ένας Βρετανός προτίμησαν να εξοριστούν μια και καλή στο Βερολίνο. Η ντοκουμενταρίστρια Laura Poitras, η οποία βρίσκεται στη λίστα των ανθρώπων που ελέγχονται στα σύνορα των ΗΠΑ, έχει ανακριθεί περίπου 40 φορές. Το "έγκλημα" της; Ότι πραγματοποίησε ένα ντοκιμαντέρ για το Ιράκ κατά τη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής και ότι συνέλεξε εμπιστευτικές συνομιλίες με μερικούς whistleblowers που δούλευαν στη NSA. Αυτός ήταν και ο λόγος που ήρθε σε επαφή μαζί της ο Edward Snowden, όταν αναζητούσε τον διάσημο πλέον δημοσιογράφο του Guardian, τον Glenn Greenwald, για να του εμπιστευτεί έγγραφα που είχε αποσπάσει από τη NSA και το GCHQ.
Μία άλλη φιγούρα του κινήματος υπεράσπισης της ιδιωτικής ζωής στις ΗΠΑ, προσκείμενη και στο WikiLeaks, ο Jacob Appelbaum, έχει επίσης επιλέξει την εξορία στο Βερολίνο, έχοντας υποστεί αυθαίρετο μπλόκο γύρω στις δώδεκα φορές στα αμερικανικά σύνορα. Την ίδια επιλογή έκανε και η Sarah Harrison, η Βρετανίδα δημοσιογράφος, πρώην βοηθός του Julian Assange, η οποία συνόδευσε τον Edward Snowden κατά τη φυγή του στη Μόσχα. Όσο για τον David Miranda, τον σύντροφο του Glenn Greenwald, κρατήθηκε για 9 ώρες στο αεροδρόμιο Heathrow του Λονδίνου, όπου του κατάσχεσαν την κονσόλα παιχνιδιών του, τον φορητό υπολογιστή, έναν σκληρό δίσκο και κλειδιά USB, καθώς και το κινητό του τηλέφωνο, όλα αυτά με το πρόσχημα ενός "αντιτρομοκρατικού" νόμου.
Δεν είχαν όλοι οι μάρτυρες δημ. συμφέροντος το χρόνο να καλυφθούν, από τη στιγμή που έγιναν ο πρωταρχικός στόχος των υπηρεσιών παρακολούθησης. Κι αν ο Julian Assange μπόρεσε και βρήκε καταφύγιο στην πρεσβεία του Ισημερινού όπου ήταν έγλειστος από τον Ιούνιο του 2012, κάποιοι άλλοι σαπίζουν σε αμερικανικές φυλακές.
Από την αρχή της χρονιάς, τέσσερις απ' αυτούς έχουν καταδικαστεί, ενώ άλλοι περιμένουν ακόμη τη δίκη τους μέσα στο κελί τους. Τον Ιανουάριο, ο 48χρονος John Kiriakou, πρώην πράκτορας των αντιτρομοκρατικών δυνάμεων της CIA, καταδικάστηκε σε 30 μήνες φυλακή επειδή επιβεβαίωσε στον Τύπο τις μεθόδους βασανιστηρίων του πρώην εργοδότη του. Στις 21 Αυγούστου, κατηγορούμενη για την διοχέτευση διαβαθμισμένου υλικού στο WikiLeaks, η Chelsea (πρώην Bradley) Manning καταδικάζεται σε 35 χρόνια φυλακή, έχοντας ήδη περάσει 3 χρόνια σε αμερικανικές φυλακές αναμένοντας τη δίκη της. Ο ειδικός εισηγητής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια, είχε, εν τω μεταξύ, περιγράψει τις συνθήκες κράτησής της ως "σκληρές, απάνθρωπες και εξευτελιστικές".
Στις 14 Νοεμβρίου, ο Donald Sachtleben, 55 ετών, πρώην εμπειρογνώμονας του FBI στον τομέα των εκρηκτικών, καταδικάστηκε σε 3 1/2 χρόνια φυλακή επειδή εξήγησε σε έναν δημοσιογράφο πως η CIA είχε ματαιώσει μια επίθεση κατά ενός επιβατηγού αεροπλάνου που θα ταξίδευε από την Υεμένη στις ΗΠΑ. Την επόμενη μέρα, ο Jeremy Hammond, ένας 28χρονος χάκερ που συνδέεαι με το κίνημα Anonymous, καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλακή για πειρατεία σε μεγάλο αριθμό servers, συμπεριλαμβανομένων κι εκείνων της Stratfor, μιας ιδιωτικής αμερικανικής εταιρείας πληροφοριών, καθώς και για την χρήση των τραπεζικών στοιχείων των πελατών της για να μεταβιβάσει 700.000 δολάρια σε ΜΚΟ. Είχε κατηγορηθεί επίσης ότι είχε στείλει 5 εκατομμύρια μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο WikiLeaks, μετά από αίτημα ενός ... πληροφοριοδότη του FBI. Φυλακισμένος από το Σεπτέμβρη του 2012, ο Barrett Brown, ένας 32χρονος ερευνητικός δημοσιογράφος, γνωστός για τις έρευνές του σχετικά με την κοινωνία της επιτήρησης και την ιδιωτική βιομηχανία της κυβερνοασφάλειας κινδυνεύει με ποινή κάθειρξης 105 ετών για την αντιγραφή ενός συνδέσμου που επέτρεπε την πρόσβαση στα χακαρισμένα δεδομένα των διακομιστών της Stratfor.
Οκτώ τουλάχιστον μάρτυρες δημοσίου συνφέροντος κατηγορήθηκαν έτσι για "κατασκοπεία" από την κυβέρνηση Obama, έναντι "μόλις" 3 κατά την συνολική περίοδο της διακυβέρνησης των Nixon, Reagan και Bush... Αυτό το νέο "κυνήγι μαγισσών" έχει αποτελέσει εξάλλου αντικείμενο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος που εφαρμόστηκε από το 2011, με την κωδική ονομασία INSIDER THREAT ("εσωτερική απειλή"), προτρέποντας τους υπαλλήλους να παρακολουθούν τους συναδέλφους τους και απειλώντας με νομικές κυρώσεις όλους εκείνους που δεν θα κατήγγελναν τις "ύποπτες" συμπεριφορές. Ο αμερικανικός στρατός έχει ξεκινήσει ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι βίντεο στο οποίο εξηγεί ότι το να διαμαρτύρεσαι ανοιχτά κατά της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και το να ταξιδεύεις συχνά στο εξωτερικό συνιστούν ένα προφίλ "υψηλού ρίσκου". Ενώ το υπουργείο Παιδείας, από την πλευρά του, εξηγεί στους υπαλλήλους του ότι το άγχος, το διαζύγιο, τα οικονομικά προβλήματα ή η εργασιακή απογοήτευση μπορούν να μεταβάλλουν κάποιο φερέγγυο άτομο σε "εσωτερική απειλή". Για να εμβαθύνουν περισσότερο στο θέμα, οι καλοί πατριώτες μπορούν επίσης να συμβουλευτούν το εγχειρίδιο του Υπουργείου Γεωργίας το οποίο προτείνει ούτε λίγο ούτε πολύ να "εξερευνηθεί ο εγκέφαλος ενός κατασκόπου", ενώ στιγματίζει τους εσωστρεφείς, ναρκισσιστές, αντιεξουσιαστές και "κυβερνοεθισμένους"...
Θα μπορούσαμε επίσης να είχαμε μιλήσει και για τους ηλεκτρονικούς εκείνους υπολογιστές που περιείχαν τα έγγραφα που μοίρασε ο Snowden, και τους οποίους ο αρχισυντάκτης του Guardian αναγκάστηκε να καταστρέψει με τροχό και τρυπάνι, ύστερα από απαίτηση πρακτόρων του GCHQ, στα υπόγεια της σύνταξης· ή και για την απαγόρευση πτήσης πάνω από το γαλλικό, ισπανικό και ιταλικό εναέριο χώρο στο αεροπλάνο που μετέφερε τον βολιβιανό πρόεδρο Evo Morales από τη Ρωσία, ύποπτο για τη φυγάδευση του Έντουαρντ Σνόουντεν· ή ακόμη και για την αυτοκτονία του Aaaron Swartz, 26 ετών, ένθερμο υπερασπιστή των ελευθεριών στο Διαδίκτυο, ο οποίος αντιμετώπιζε μια ποινή κάθηρξης 35 ετών επειδή είχε δημοσιοποιήσει 4,8 εκατομμύρια επιστημονικά άρθρα ...
Είναι πολλοί αυτοί που εκπλήσσονται - και θλίβονται - ανακαλύπτοντας ότι η NSA ειδικότερα, και η κυβέρνηση Obama γενικότερα, συγκρίνονται σήμερα συχνά με την Στάζι, το "υπουργείο κρατικής ασφάλειας", το οποίο απασχολούσε το 2,5% του πληθυσμού της Ανατολικής Γερμανίας για να κατασκοπεύει το υπόλοιπο 97,5%. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι Ανατολική Γερμανία, η θεσμοποίηση της παράνοιας στις ΗΠΑ δεν είναι λιγότερο τρομακτική. Πώς έχει καταφέρει η χώρα αυτή, που θέλει να εμφανίζεται ως πρότυπο για τις ελευθερίες, να φτάσει να αναπτύσσει ένα σύστημα "μαζικής επιτήρησης" του συνόλου των τηλεπικοινωνιών σε παγκόσμια κλίμακα; Πώς ο Barack Obama, Νόμπελ Ειρήνης, μπορεί ανενδοίαστα να καταδιώκει ή να αποκαλεί "τρομοκράτες" τους μάρτυρες δημ. συμφέροντος, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ιδιωτικής ζωής;
Το περασμένο καλοκαίρι, μαθαίναμε πως η NSA είχε ζητήσει από ένα γραφείο αρχιτεκτόνων να διακοσμήσει το "Κέντρο Κυριαρχίας της Πληροφορίας (Information Dominance Center), παίρνοντας σαν μοντέλο ... το USS Enterprise, το διαστημικό σκάφος της σειράς Star Trek. Ντελίριο υπερ-δύναμης, ψυχιατρική σχεδόν μορφή παρανοϊκής ψύχωσης, σημάδι της παρακμής της αμερικανικής αυτοκρατορίας, είναι επιτακτική ανάγκη να βρεθεί μια θεραπεία για την γενικευμένη αυτή επιτήρηση "made in NSA", την παράνοια αυτή που θεσμοποίησε ο Obama.
Μτφ.Σ.Σ.
*
Βλ. επίσης σχετικά άρθρα στο Αλμανάκ:
Για τον Τζούλιαν Ασάνζ. Aπό τον Serge Halimi, διευθυντή της εφημερίδας Le Monde diplomatique (11.04.2019)
Οι φύλακες άγγελοι του Edward Snowden. Από τους Martin Untersinger - Pauline Croquet, Le Monde (29 Μαρτίου 2019)
Η οδοντόβουρτσά σου σε κατασκοπεύει. Ο καπιταλισμός της επιτήρησης. Από την Shoshana Zuboff, Le Monde diplomatique (01.04.2019)
Στο Magic Circus:
Υπόθεση Topiary. "Game on losers!" (05.08.2011)
Aaron Swartz. 'Οταν μια ιδιοφυία σπρώχνεται στην άβυσσο. Από την Victory Call (15.01.2013)
Aaron Swartz, lost action hero. Από τον Erwan Cario, Libération (28/09/2014)
Και στο Σαν Σήμερα:
Chaos Computer Club. Σαν σήμερα, οι χάκερς του Chaos Computer Club "ληστεύουν" το 1984 μία τράπεζα (19.11.2013)
1984. Σαν σήμερα, το μυθιστόρημα του George Orwell ανακηρύσσεται το 1949 στην Αμερική βιβλίο της χρονιάς (13.6.2014)
