Mια φορά κι έναν καιρό, όχι πολύ μακρινό, εκεί γύρω στις αρχές των ’70s, ήταν πέντε μυστήριοι τύποι, τσακωμένοι με το ξυραφάκι τους, που βάλθηκαν να αλλάξουν το αμερικανικό σινεμά. Ο λόγος για τους Φράνσις Φορντ Κόπολα, Στίβεν Σπίλμπεργκ, Τζορτζ Λούκας, Μάρτιν Σκορσέζε και Μπράιαν ντε Πάλμα, τους οποίους ο αμερικανικός Τύπος αποκαλούσε movie brats, κάτι αντίστοιχο με το enfants terribles των Γάλλων. Αυτό που τους ένωνε ήταν η αγάπη τους για το κλασικό σινεμά και η επιθυμία τους να το επαναπροσδιορίσουν με πιο ελεύθερη φόρμα. Από κει και πέρα, καθένας τους τράβηξε τη δική του πορεία. Ο Κόπολα πέτυχε να μας συστήσει το κινηματογραφικό ανάλογο του Μεγάλου Αμερικανικού Μυθιστορήματος, ο Σπίλμπεργκ έβαλε τη σφραγίδα του για πάντα το σινεμά της απόδρασης, ο Λούκας, ό,τι του έλειπε σε ταλέντο το υπερκάλυψε με επιχειρηματικό ένστικτο, διαμορφώνοντας σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που λειτουργεί η κινηματογραφική βιομηχανία σήμερα, ενώ ο Σκορσέζε πήρε την κάμερα στο χέρι, βγήκε στους δρόμους και πολέμησε τους δαίμονές του μαζί μ’ εσένα κι εμένα. Και ο Ντε Πάλμα;

Ο Ντε Πάλμα είναι εκείνος που μετέτρεψε το ενδοκινηματογραφικό παιχνίδι σε αυτοσκοπό. Οι ταινίες του συνδιαλέγονται άμεσα ‒για κάποιους ξεδιάντροπα‒ με το κινηματογραφικό παρελθόν, αντλούν έμπνευση από αυτό και συζητούν μαζί του. Θα μπορούσες εύκολα να πεις, και κανείς δεν θα σε κάκιζε, ότι δίχως τον Ντε Πάλμα δημιουργοί σαν τον Ταραντίνο θα έπρεπε να εφεύρουν τον εαυτό τους. Ανήγαγε, δε, την κινηματογραφική τεχνική σε φετίχ και γι’ αυτό μια διόλου ευκαταφρόνητη μερίδα της κριτικής εξαπέλυε μύδρους εναντίον του σχεδόν σε κάθε νέα κινηματογραφική του εξόρμηση. Δεν βοηθούσε την κατάσταση και το διαρκές φλερτ του με το trash θέαμα. Πολλοί λένε ότι ο Ντε Πάλμα, ως προφανής διάδοχος του Χίτσκοκ τόσο σε θεματική όσο και στην πρόθεση χειραγώγησης του κοινού, κάνει το σινεμά που θα έκανε ο Χίτσκοκ, αν μπορούσε να δείξει περισσότερα. Αυτό ισχύει μόνο εν μέρει.

Ο Χίτσκοκ ενδιαφερόταν μεν για τη συμπεριφορά και τα κίνητρα του ανθρώπου πίσω από την κλειδαρότρυπα, πέρα από τους πειθαναγκασμούς της κοινωνικά αρμόζουσας συμπεριφοράς, δύσκολα όμως θα επέλεγε για ήρωες του την πλειοψηφία της πινακοθήκης χαρακτήρων του Ντε Πάλμα. Ο τελευταίος γοητεύεται από το περιθώριο. Η παρενδυσία, η πορνεία, η πορνογραφία, τα ναρκωτικά, το οργανωμένο έγκλημα, απαντούν συχνά στη φιλμογραφία του. Είναι, για να το πούμε ανοιχτά, «βρομιάρης».

Με αφορμή τα γενέθλιά του, επισκεφθήκαμε ξανά τη φιλμογραφία του και σκαρώσαμε μικρά κείμενα για κάθε ταινία του, επιχειρώντας να συνοψίσουμε τα ατού, τις αδυναμίες, τα μοτίβα, τις εμμονές, τις τεχνικές, όλα εκείνα που τον καθιστούν έναν από τους σημαντικότερους Αμερικανούς σκηνοθέτες των τελευταίων δεκαετιών. Aν αφήσετε λίγα δευτερόλεπτα παραπάνω τον κέρσορα πάνω σε κάθε φωτογραφία, εμφανίζεται το συνοδευτικό κείμενο.