Οι τύχες της ζωής είχαν την καλοσύνη να με προικίσουν με ιδιαίτερη ευαισθησία στις λέξεις. Από παιδί τις ένιωθα με ένταση και τις διερευνούσα με ό,τι εργαλεία διέθετα εκάστοτε. Αναρωτιόμουν γι' αυτές - τι είναι, πώς λειτουργούν, πώς σχετίζονται με τα πράγματα, πώς ζουν οι άνθρωποι μαζί τους. Η εξερεύνηση πήρε, μες στα χρόνια, ποικίλες μορφές: διάβασμα, συζήτηση και γράψιμο με απόλαυση. Ποιήματα από το γυμνάσιο, που τα πήγα στον Γ. Σεφέρη, μαθητής λυκείου. Πολιτικός λόγος στα φοιτητικά μου, επί χούντας. Επιλογή της Ψυχιατρικής. Σπουδές στην Ψυχανάλυση και στις Θεωρίες των Επικοινωνιών. Από το 1983 δημοσιεύω ποιήματα, μελέτες, μυθιστορήματα. Το 1999 κυκλοφορώ μια σχολιασμένη συλλογή κειμένων που είχαν συντάξει στο μάθημά μου «Ψυχολογία» μαθητές του Κολεγίου Αθηνών...
Εδώ και ένα τέταρτο αιώνος ασκώ την ψυχανάλυση. Στο πλαίσιο αυτό, στο τέλος των εργάσιμων ωρών καταγράφω λόγια αναλυομένων που μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση για ποικίλους λόγους: κλινική σπουδαιότητα. Ανθρώπινη αλήθεια που περιέχουν. Εκφραστική ευστοχία. Διορατικότητα και βάθος στοχαστικό. Λογοτεχνική αξία...
Πριν από δύο χρόνια συνειδητοποίησα ότι, στα σεμινάριά μου, αξιοποιούσα όχι τόσο κλινικές ιστορίες περιπτώσεων αλλά λόγια των αναλυομένων. Που αναδείκνυαν σε συμπυκνωμένη μορφή όχι μόνο παθήματα της ψυχής που υποφέρει. Αλλά και πάθη, διαδρομές και μετουσίωση της ίδιας της ανθρώπινης κατάστασης, στις πιο ουσιαστικές πτυχές της: καταπονήσεις της εμπειρίας. Κόσμοι της φαντασίωσης. Μηχανισμοί εμπλοκής και απεμπλοκής. Μυστικά και αποκάλυψη της ύπαρξης. Αισθάνθηκα βαθιά ότι βρισκόμουν σε θέση θεματοφύλακα πολύτιμων ουσιών - λέξεων, λόγων, νοημάτων. Και ότι ήταν ταυτόχρονα χρέος και ευλογία να μετατρέψω τις φευγαλέες ιδιωτικές ενοράσεις και εκφράσεις σε κοινό θησαυρό των ανθρώπων. Τα αποτυπώματα της προσωπικής δοκιμασίας ενός ανθρώπου σε πνευματική τροφή για όλους τους ανθρώπους. Παραδίδοντας τα εν λόγω ψιχία ψυχής σε όσους θέλουν να συναντήσουν δύσκολες αλήθειες, που σώζουν ό,τι πιο πολύτιμα ανθρώπινο μέσα στην πνιγηρή οχλοβοή και στη φτηνή χλιδή των ημερών μας. Εξυψώνοντας τις παιδεμένες κουβέντες πάνω από το επίπεδο της απλής κλινικής πληροφορίας. Στην τάξη και στην αξιοπρέπεια ενός λόγου με αξία πανανθρώπινη, που θα μπορούσε δυνάμει να βρει μια θέση μέσα σε κάθε ψυχή.
Αυτή η επίγνωση δεν άφηνε άλλο δρόμο. Τα από κει και πέρα ήταν γνώριμα: Εντοπισμός και συστηματοποίηση της μαρτυρίας. Πλαισίωση και σχολιασμός. Χτένισμα του κειμένου. Εκείνο που ήδη ήταν εκεί σαν κοιμώμενο υλικό μετατράπηκε σε λόγο ζωντανό, διαθέσιμο. Ένας γαλήνιος πυρετός με έτρεφε σε όλη την πορεία. Και, μαζί, μια εξαίσια αίσθηση ότι απολαμβάνω την εκπλήρωση ενός χρέους: οι δυνατότητες που μου παρέσχε η περιπλάνησή μου στον κόσμο μπορούσαν, με το δικό μου τρόπο, να μεταστοιχειωθούν σε ευγενική και γόνιμη αποτύπωση βαθύτατων όψεων της ψυχικής εποποιίας των ανθρώπων. Και συχνά αισθάνθηκα -όπως κι αυτήν τη στιγμή- ευτυχής που αξιώθηκα μια τέτοια τύχη.
Αυτό το γράμμα
Δεν γράφει
παραλήπτη.
Είναι για σένα;
σχόλια