Ρακίνα, Φαίδρα

Γίνεται να δεις κακή παράσταση στην Επίδαυρο; Σε αφήνει αυτό το τοπίο να κρίνεις σωστά; Ειλικρινά, δεν ξέρω. Πολλές φορές σκέφτομαι πως πιο σημαντικό είναι που θα διασχίσουμε ένα δάσος με πεύκα, θα περάσουμε αυτές τις γιγαντιαίες λεύκες και θα βρεθούμε σε ένα από τα ωραιότερα και πιο σημαντικά αρχαία θέατρα του κόσμου. Σε αυτές τις πανάρχαιες πέτρες με τα τριζόνια για μουσική ό,τι και να δεις μοιάζει αριστούργημα. Το περασμένο Σάββατο η ουρά στο θέατρο ήταν τεράστια. Η μάχη για μια θέση στη Φαίδρα του Εθνικού Θεάτρου της Μεγάλης Βρετανίας ήταν ανελέητη. Όλη η Αθήνα ήρθε να δει πώς θα το εκφράσει το πάθος, το μίσος και τον έρωτα η Έλεν Μίρεν. Οι κερκίδες φίσκα, ακούω συνομιλίες για τους σταρς που ήρθαν το προηγούμενο βράδυ. Τι με νοιάζει; Πραγματικά, δεν καταλαβαίνω τι σχέση έχουν τα κοσμικά με το θέατρο. Ωραία είναι, τα κοιτάμε, αλλά όταν σβήνουν τα φώτα και βγαίνουν οι ηθοποιοί σημασία έχει μόνο η αναμέτρηση του θιάσου με το κείμενο, και η προσπάθειά τους να δημιουργησουν μαγεία. Από τα πρώτα λεπτά της παράστασης έπιασε κανείς το νόημα της σκηνοθεσίας του Nicholas Hytner. Όσοι έχουν δει στο παρελθόν παραστάσεις του Εθνικού της Μεγάλης Βρετανίας γνωρίζουν πως εδώ δεν έχουμε πειραματισμούς, μεταμοντέρνα αισθητική και εικαστικές παρεμβάσεις/παραφωνίες. Στους Βρετανούς μάλλον αρέσει η πίστη στο κείμενο και η μετάδοση της μαγείας που περιέχουν τα λόγια των υψηλών θεατρικών κειμένων, όπως της Φαίδρας του Ρακίνα, που μέσα από τη θεία μετάφραση του ποιητή Τέντ Χιούζ έφτασε στο σήμερα, στην Επίδαυρο, όπως του άξιζε. Όσοι γνώριζαν την αγγλική γλώσσα, ξέχασαν τους υπέρτιτλους και βυθίστηκαν στα αγγλικά που οι έξοχοι ηθοποιοί άρθρωναν ξεκάθαρα και δυνατά σαν μαθηματικά. Μια δίωρη παράσταση σε άψογο ρυθμό, χωρίς κοιλιές, χωρίς ούτε ένα περιττό στοιχείο. Μινιμαλιστικά σκηνικά, άψογοι φωτισμοί και λειτουργικά κουστούμια. Ναι, ο Θησέας (Stanley Townsend) δεν μου άρεσε, πολύ σωστά ήταν αγροίκος και τεράστιος, αλλά αισθάνθηκα πως έβλεπα ένα ολόγραμμα που απλώς μετέφερε λόγια. Ούτε η Αρικία με έπεισε. Ήταν πανέμορφη και ολόσωστη, όμως δεν είχε τη σκουριά και τη μαυρίλα που έχουν όσοι υπήρξαν σκλάβοι. Όμως σεβάστηκα το υποκριτικό μέγεθος της Οινόνης (Margaret Tyzack) και του Θηραμένη (John Shrapnel), δύο ηθοποιών-θρύλων του Βρετανικού Θεάτρου, που έχουν πρωταγωνιστήσει σε άπειρες παραγωγές και έχουν φάει τον Σαίξπηρ με το κουτάλι. Η Tyzack βλέπω πως είχε και κάποιο ρόλο στο 2001, η Οδύσσεια του Διαστήματος. Άψογη στο ρόλο της. Μεγάλη μορφή. Τώρα, ο Dominic Cooper όντως ήταν πολύ καλός αλλά τίποτα περισσότερο από αυτό που θα έκανε ο Χρήστος Λούλης στον αντίστοιχο ρόλο, ας πούμε. Απλώς καλός. Και αφήνω στο τέλος την Μίρεν. Που είναι τεράστια. Και δεν μπορώ να ακούω πως έκανε ξεπέτα. Όντως, μας έδειξε μια Φαίδρα που ο έρωτάς της δεν είναι ανεμοστρόβιλος, που το πάθος της δεν είναι κεραυνοί και καταιγίδες και λάβα καυτή που τρέχει και ούτε το μίσος της είναι βροχή από δηλητήριο. Δεν είναι ηθοποιός τραγωδίας και δεν είναι Eλληνίδα. Όμως ήταν υπέροχη. Άρθρωνε τις λέξεις σαν χείμαρος από πεντακάθαρο νερό και η φωνή της ήταν μια δυνατή καμπάνα που φώναζε το αριστούργημα του Ρακίνα μέχρι και την τελευταία κερκίδα. Αν μπορούσα να της πω κάτι θα της έλεγα πως την επόμενη φορά που θα υποδυθεί έναν παρόμοιο ρόλο ας μιλήσει με την κ. Λήδα Πρωτοψάλτη ή ας δει τη Μελίνα Μερκούρη να παίζει. Ίσως πάρει κάτι από τη δική τους γνώση.