Bραβεία ΔΕΣΤΕ

Ώρα 8.00, Δευτέρα βράδυ. Στην είσοδο του Μουσείου Kυκλαδικής Τέχνης η οικογένεια Δάκη Ιωάννου καλωσορίζει τον κόσμο που έρχεται για την απονομή του Βραβείου ΔΕΣΤΕ. Αν κάποιος δεν ξέρει ακριβώς τι γίνεται, μοιάζει με φάρσα. Στην είσοδο ενός μουσείου γνωστού για το αρχαιολογικό του χαρακτήρα, μας υποδέχεται ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες (και δει υπασπιστές) της σύγχρονης τέχνης διεθνώς. Το όλο σκηνικό, για κάποια στιγμή φέρνει στο νου την πολύ πετυχημένη φάρσα-έργο που είχε γίνει στο Λονδίνο, όπου η ανερχόμενη παρέα του Damien Hirst -αν θυμάμαι καλά- βρήκε έναν τρόπο να μπλέξει τις τηλεφωνικές γραμμές ανάμεσα στις πολύ γνωστές γκαλερί, με αποτέλεσμα να χτυπούν σε όλες τα τηλέφωνα συγχρόνως και να τα απαντούν όλοι ταυτόχρονα, ανακοινώνοντας την επωνυμία τους. Κάτι σαν «Gagosian Gallery, παρακαλώ», συγχρόνως με «Barabara Gladstone Gallery, παρακαλώ» στην ίδια τηλεφωνική συνομιλία (όπου η μια γκαλερί είχε τηλεφωνήσει στην άλλη, χωρίς να το ξέρει) και μετά σιωπή, λόγω αμηχανίας των αντίστοιχων υπαλλήλων και βίαιο κλείσιμο τηλεφώνου... Υπέροχο.

Φυσικά, στην περίπτωση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης δεν είχαμε να κάνουμε με φάρσα, αλλά με μια πρωτοπόρα για την Ελλάδα συνάντηση. Συγκεκριμένα, το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ παρουσίασε την έκθεση των βραβείων του σε κάποιους από τους χώρους του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο, από ό,τι φαίνεται, έχει αρχίσει σιγά-σιγά να συμμετέχει στη διεθνή σύγχρονη δημιουργία. Η συμπόρευση ενός σύγχρονου ινστιτούτου με κάποιο ιστορικό είναι τεράστιο βήμα στην Ελλάδα και πολλά χρόνια χρωστούμενο! Επιτέλους. Έτσι, μετά την οικογένεια Ιωάννου, πιο μέσα, στην είσοδο, η Σάντρα Μαρινοπούλου υποδεχόταν διακριτικά επίσης, ενώ δίπλα περίμενε στωικά σχετικά και η διεθνής κριτική επιτροπή των βραβείων. Οι φετινοί υποψήφιοι ήταν οι γνωστότεροι και λιγάκι πιο καταξιωμένοι διεθνώς Αθανάσιος Αργιανάς, Βαγγέλης Βλάχος, η Χάρις Επαμεινώντα και ο Γιώργος Σαπουντζής, και οι πολύ νεότερες στον χώρο, τουλάχιστον, Ραλλού Παναγιώτου και Ειρήνη Ευσταθίου.

Η έκθεση ήταν πραγματικά μια από τις ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις. Η διαπραγμάτευση του αρχειακού υλικού από περισσότερους από έναν καλλιτέχνη με διαφορετικό τρόπο, και από την άλλη πλευρά οι ποικίλες εκδοχές της έκφρασης μέσα από την τρισδιάστατη πλαστική -ή απλά το γλυπτικό μέσο με το οποίο καταπιάνονται τουλάχιστον τρεις από τους συμμετέχοντες- ήταν οι κύριες συνιστώσες της έκθεσης και δημιουργούσαν ένα ενδιαφέρον σύνολο. Επίσης, έλειπαν οι συχνές, πυκνές κι έντονες αναφορές-ταυτίσεις με σχεδόν συνομήλικους διεθνείς καλλιτέχνες, που συχνά σε κάνει να αναρωτιέσαι για ψήγματα ραγιαδισμού και αυτό το γεγονός ήταν αρκετά ανανεωτικό. Ίσως, πάντα, να παραμένει το πρόβλημα της ταυτόχρονης κρίσης καλλιτεχνών που βρίσκονται σε εντελώς διαφορετικά σημεία της καριέρας τους και των οποίων η διαφορετική εμπειρία αντανακλάται στα έργα τους... γεγονός που σε κάνει να αναρωτιέσαι λιγάκι τόσο για τα κριτήρια επιλογής όσο και κρίσης...

Το βραβείο το πήρε η δυναμική, φρέσκια και πολύ νέα Ειρήνη Ευσταθίου. Δουλειά της είχαμε ξαναδεί και σχολιάσει πολύ θετικά στην έκθεση «Selective Knowledge» τον περσινό χειμώνα. Η Ειρήνη είναι καλλιτεχνικά η νεότερη από τους συμμετέχοντες, ορισμένοι από τους οποίους έχουν εδώ και πολλά χρόνια ευρεία διεθνή παρουσία, και παρά το γεγονός ότι μπορεί να κάνει την καλύτερη χρήση αυτού του βραβείου (το είχε περισσότερο ανάγκη από όλους), η σχετική απειρία κι αμηχανία του νεότερου καλλιτέχνη νομίζω πως ήταν αρκετά φανερή σε αυτό το έργο της. Την ίδια ώρα όμως οι ιδέες είναι εκεί και μαζί ο επιτηδευμένος συγχρονισμός με τη διεθνή τάση. Ας ελπίσουμε ότι δεν επιλέχτηκε μόνο για το δεύτερο και ότι αυτό δεν θα υπερκαλύψει τις εξαιρετικές δυνατότητες τις οποίες μοιάζει να έχει... Αργότερα, τη νύχτα, έμαθα ότι είχε συγκεντρώσει και πολλούς ψήφους σε σχετικά καλλιτεχνικά μπλογκ, εάν αυτό σημαίνει κάτι.