Η Αθήνα είναι μια πόλη που μετρά τη ζωή της σε χιλιετίες και όχι σε χρόνια -η καταγεγραμμένη ιστορία της εκτείνεται περίπου 3.400 χρόνια. Σε αυτά τα χρόνια και στην πορεία της εξέλιξής της από προ-μυκηναϊκό οικισμό, σε πανίσχυρη πόλη-κράτος, μετά σε χωριό και έπειτα σε πρωτεύουσα, έχουν συντελεστεί "κοσμογονικές" μεταβολές. Διάσπαρτα μέσα στο σημερινό αστικό ιστό υπάρχουν ακόμα σημάδια, τα οποία -αν κοιτάξεις καλά- σου φανερώνουν αυτές τις μεταβολές. Τα «Αστικά Σημάδια» είναι αυτό ακριβώς, μια απόπειρα της Ομάδας Άστυ για την καταγραφή τέτοιων ιδιαίτερων ή φορτισμένων, πολιτιστικά ή συναισθηματικά, σημείων μέσα στη σύγχρονη πόλη. Ένα κτήριο, μια ταμπέλα, ένα μικρό πάρκο, μια χάραξη δρόμου ή ένα graffiti μπορεί να αποτελούν ίχνη όλων αυτών των μικρών πραγμάτων που συνθέτουν την μυθολογία της Αθήνας.
Αυτή την εβδομάδα μεταφερόμαστε στο Μεταξουργείο, μια από τις πιο παλιές συνοικίες της Αθήνας που είδε να συγκεντρώνονται πολλές μικρές -και μεγαλύτερες βιοτεχνίες- στα όρια της, οι οποίες με τη σειρά τους έδωσαν ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα στη γειτονιά.
Μας λέει ο Γιώργος Θάνος της Ομάδας Άστυ: "Αν και η συνοικία της «Νέας Σφαίρας» ήταν από τις πρώτες επεκτάσεις της Αθήνας που χαράχτηκαν με προορισμό να αποτελέσουν περιοχές κατοικίας, το Μεταξουργείο του Αθανάσιου Δουρούτη που ξεκίνησε την λειτουργία του στα μέσα του 19ου αιώνα χάρισε στην γειτονιά όχι μόνο το όνομα με το οποίο είναι γνωστή ως σήμερα, αλλά και τον χαρακτήρα της. Έτσι, ήδη από εκείνη την εποχή, η περιοχή του Μεταξουργείου αποτελεί κομμάτι της «παραγωγικής ζώνης» της πρωτεύουσας, όπως σημειώνεται και σε σχετικούς χάρτες.
Μέσα στο πλήθος των μικρών και μεγάλων βιοτεχνικών μονάδων των αρχών του 20ου αιώνα, εντύπωση προκαλεί η συγκέντρωση ομοειδών επιχειρήσεων σε συγκεκριμένους δρόμους. Τα καροποιεία και τα αμαξοποιεία εντοπίζονται σε έναν νοητό άξονα που αρχίζει από τις οδούς Σαρρή και Λεωκορείου στου Ψυρρή και φτάνει ως το Μεταξουργείο, στο οποίο τα περισσότερα συγκεντρώνονται στην οδό Μυλλέρου. Ανάμεσα στο πλήθος των βιοτεχνιών κάρων και αμαξών, πάντοτε στην Μυλλέρου, οι Αθηναίοι συναντούσαν εκείνη την εποχή και τη μακροβιότατη βιοτεχνία του Μάμμου που άντεξε σχεδόν 80 χρόνια, αλλά και το θρυλικό αμαξοποιείο του Φραγκίσκου Ρώσση, ο οποίος είχε την τύχη να είναι και ο επίσημος προμηθευτής της βασιλικής Αυλής.
Αν και τα κάρα και οι άμαξες σταδιακά παραγκωνίστηκαν λόγω της χρήσης του αυτοκινήτου, η Μυλλέρου θα συνεχίσει να στεγάζει παραλλαγμένες τις ίδιες χρήσεις μέχρι και τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο. Τα καροποιεία έδωσαν σιγά σιγά τη θέση τους σε συνεργεία, φανοποιεία και βιοτεχνίες κατασκευής αμαξωμάτων αυτοκινήτων, δείχνοντας πως ορισμένα στοιχεία της πόλης, αν και έχουν προκύψει χωρίς συγκεκριμένο σχεδιασμό, μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα ανθεκτικά στην πορεία του χρόνου.
Στα σύγχρονα χρόνια, αρκετές από τις βιοτεχνίες ωθήθηκαν εκτός του κέντρου της πόλης και το Μεταξουργείο άλλαξε ταυτότητα, διατηρώντας ωστόσο έντονα τα σημάδια από το παρελθόν του. Η ξεθωριασμένη επιγραφή στην γωνία των οδών Μυλλέρου και Κεραμεικού υπενθυμίζει ακόμα και σήμερα μια πτυχή της καθημερινότητας του δρόμου που αν και έντονη στον καιρό της ακμή της, τείνει σήμερα να ξεχαστεί".
σχόλια