Η αύξηση του τουρισμού μεταμορφώνει το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Από τον εμπορικό δρόμο της Ερμού, το Μοναστηράκι και την Πλάκα έως το Μουσείο της Ακρόπολης, αναδημιουργείται μια νέα περιοχή. Πεντάστερα ξενοδοχεία, νέα μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι ανοιχτοί, για πρώτη φορά, στο κοινό, πολυτελέστατα εστιατόρια και προσεγμένα καφέ ενισχύουν το νέο πρόσωπο της πόλης, επηρεάζοντας κομβικά την σύνθεση και την οικονομία της περιοχής. Η τουριστική ροή ανεβαίνει, οι δρόμοι ζωντανεύουν, η κινητικότητα αυξάνεται, οι νέες αφίξεις πολλαπλασιάζονται και απόρροια όλων αυτών είναι ο ριζικός μετασχηματισμός του κέντρου, η αστική αναζωογόνηση και η τόνωση της αθηναϊκής αισθητικής που θα σηματοδοτήσουν τη γέννηση μιας νέας γειτονιάς. Δεν ήταν τυχαίο που πριν από λίγους μήνες το σχετικό ρεπορτάζ του «Observer» αναφερόταν στη «μίνι κατασκευαστική έκρηξη», συνέπεια της ραγδαίας ανόδου της τουριστικής κίνησης. Πράγματι, για αρκετά χρόνια, αφενός μετά τα γεγονότα του 2008 και αφετέρου εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το κέντρο είχε καθηλωθεί και οποιαδήποτε νέα προσπάθεια είχε παγώσει. Τώρα τα στατιστικά δίνουν μια νέα πνοή και προαναγγέλλουν θετικά μηνύματα για τη φυσιογνωμία του ιστορικού κέντρου. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, στα οποία διαπιστώνεται ότι το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου η Αθήνα εμφάνισε άνοδο των τουριστικών αφίξεων κατά 5,6%, ενώ τον Ιούλιο η άνοδος άγγιξε το 9,5%. Ταυτόχρονα, την ίδια περίοδο (Ιανουάριος-Ιούλιος 2016) διαπιστώθηκε ότι η αύξηση της μισθωτής απασχόλησης οφειλόταν κυρίως στον τουρισμό. Πιο συγκεκριμένα, υπήρξε αύξηση στην εστίαση κατά 33,6% και 49,1% στα καταλύματα, ενώ και τον Ιούλιο τα ποσοστά κινήθηκαν σε ανοδική πορεία.
Η τουριστική ροή ανεβαίνει, οι δρόμοι ζωντανεύουν, η κινητικότητα αυξάνεται, οι νέες αφίξεις πολλαπλασιάζονται και απόρροια όλων αυτών είναι ο ριζικός μετασχηματισμός του κέντρου.
Η κατεύθυνση αυτή προκύπτει και από το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες εταιρείες συμβούλων ακινήτων υποστηρίζουν ότι στο άμεσο χρονικό διάστημα το μεγαλύτερο αγοραστικό ενδιαφέρον με προοπτικές επενδύσεων θα αφορά ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα και εμπορικά κέντρα. Έτσι η Αθήνα, καταγράφοντας αυξημένες τουριστικές ροές, έχει καταφέρει να μετατραπεί από ενδιάμεση στάση των τουριστών σε βασικό σταθμό των διακοπών τους και την ίδια στιγμή η σεζόν όλο και μεγαλώνει, προσελκύοντας γκρουπ τουριστών ακόμη και τον χειμώνα. Ειδικοί στον χώρο του τουρισμού τονίζουν ότι η αύξηση της ζήτησης της Αθήνας ως βασικού προορισμού αυξάνει τον ανταγωνισμό και δημιουργεί νέα δεδομένα. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία από έρευνες που έχει πραγματοποιήσει η Ένωση Ξενοδόχων Αθήνας, από τα οποία διαπιστώνεται ότι οι τουρίστες ξοδεύουν ημερησίως κατά μέσο όρο 110 ευρώ, τα οποία μοιράζουν σε εισόδους μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, φαγητό, αγορές και σε απαραίτητες μεταφορές, όπως συγκοινωνίες ή ταξί.
Ποιος είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που επισκέπτεται ένας ξένος την Αθήνα
Ο αρχαιολογικός περίπατος της Αθήνας γεμίζει καθημερινά το κέντρο με μεγάλες ομάδες τουριστών
Εκτός από τον Παρθενώνα, που διαχρονικά βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις όλων των κατατάξεων με τα κορυφαία μνημεία, αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος, στη λίστα του διαδικτυακού ταξιδιωτικού οδηγού Tripadvisor με τα καλύτερα μουσεία παγκοσμίως, το Μουσείο της Ακρόπολης βρέθηκε στην ένατη θέση, ενώ στην ευρωπαϊκή κατάταξη ανήλθε στην πέμπτη θέση. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία που αντλούμε από τον ετήσιο απολογισμό του μουσείου, από τα οποία φαίνεται ότι κατά μέσο όρο δέχεται 4.000 επισκέπτες ημερησίως, ενώ το τελευταίο έτος οι επισκέπτες του ξεπέρασαν συνολικά το 1.400.000. Εν τω μεταξύ, οι μεμονωμένοι επισκέπτες έφτασαν το 1.000.000, εκ των οποίων το 65% αποτελεί το ποσοστό τουριστών ξένων χωρών. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι υπόλοιποι αρχαιολογικοί χώροι που περιστοιχίζουν το Μουσείο της Ακρόπολης, όπως η Αρχαία Αγορά, που στη διάρκεια ενός έτους οι επισκέπτες της μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τους 300.000, ο Κεραμεικός, με 70.000, ενώ στον Ναό του Ολυμπίου Διός ο αριθμός μπορεί να φτάσει ακόμη και τους 500.000. Αν συνυπολογίσουμε και τα δύο εκατομμύρια που επισκέπτονται τον Παρθενώνα και το Ηρωδείου ετησίως, έχουμε τον συνολικό αριθμό των τουριστών ξένων χωρών που περπατούν καθημερινά στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας.
Η πιο δημοφιλής γειτονιά για τους τουρίστες παραμένει η Πλάκα, που συνδυάζει την ηρεμία με την άμεση πρόσβαση στο κέντρο, ενώ ο παραδοσιακός της χαρακτήρας αποτελεί μοναδικό προνόμιο που κάνει χιλιάδες τουρίστες να τη διασχίζουν καθημερινά. Αναφιώτικα, πλατεία Φιλομούσου Εταιρείας, Παιδικό Μουσείο, Μνημείο Λυσικράτη, Ciné Paris και πολυάριθμα εστιατόρια, καφέ και τουριστικά μαγαζιά συμβάλλουν σημαντικά στην τόνωση της κίνησης στην περιοχή. Ταυτόχρονα, οι ξένοι που επισκέπτονται την ιστορική περιοχή φέτος έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν το Ωρολόγιον του Ανδρονίκου Κυρρήστου και να θαυμάσουν για πρώτη φορά τον αρχαιότερο μετεωρολογικό σταθμό του κόσμου. Έτοιμα είναι και το παλαιότερο οθωμανικό μνημείο της πόλης, το Φετιχιέ Τζαμί, καθώς και το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, στο οποίο ο καθένας θα μπορεί να δει αντικείμενα που χρονολογούνται από το 1650.
Την ίδια στιγμή στην πλατεία της Μητρόπολης οι εικόνες που θα αντικρίσει κανείς είναι αυτές εκατοντάδων τουριστών που επιλέγουν να φωτογραφηθούν με φόντο τον ιερό ναό της Μητρόπολης των Αθηνών. Το κτίριο του καθεδρικού ναού, το οποίο θεμελιώθηκε το 1863, είχε υποστεί φθορές από τους σεισμούς του 1981 και του 1999. Πλέον, στη νέα του μορφή έδωσε μια νέα λάμψη στην περιοχή και αποτελεί έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα αυτής της νέας γειτονιάς. Απέναντι από τη Μητρόπολη, στο νούμερο 44 της οδού Μητροπόλεως, βρίσκεται το νεοκλασικό κτίριο 1.000 τ.μ. του Δήμου Αθηναίων, στο οποίο θα στεγαστεί το Μουσείο «Μαρία Κάλλας». «Με βασικό στόχο τη σύνδεσή του με το Μουσείο της Ακρόπολης, φιλοδοξούμε να αποτελέσει πόλο έλξης για τους τουρίστες σε αυτό το μεγάλο τετράγωνο του κέντρου της πόλης και πιστεύουμε ότι θα συμβάλει σε αυτή την προσπάθεια ως ένα σημαντικό πολιτιστικό και τουριστικό εγχείρημα στην καρδιά της Αθήνας. Ευελπιστούμε ότι το μουσείο θα υποδεχτεί το κοινό το 2018, την ημέρα των γενεθλίων της Μαρίας Κάλλας, στις 2 Δεκεμβρίου», υποστηρίζει η πρόεδρος του ελληνικού συλλόγου «Μαρία Κάλλας», Λιάνα Σκουρλή.
Στα νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα του κέντρου ο τουριστικός παράγοντας είναι πρωταγωνιστής
Κάνοντας, λοιπόν, μια βόλτα σε κεντρικούς δρόμους της συγκριμένης περιοχής, ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται αμέσως τις αλλαγές που διαρκώς επιτελούνται. «Τα τελευταία χρόνια, η Αθήνα ως τουριστικός προορισμός έχει πετύχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Πέρα από τη συνεχή άνοδο σε αφίξεις, γεγονός που έχει ενισχύσει κατά πολύ την επίτευξη των στόχων της χώρας σε αυτό το επίπεδο, καταγράφεται η δημιουργικότητα και η διαφοροποίηση της Αθήνας μέσα από επιχειρηματικές πρωτοβουλίες νέων ανθρώπων, οι οποίοι με έμπνευση, πάθος και μεράκι ενισχύουν, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, τις προτεινόμενες εμπειρίες των επισκεπτών της πόλης. Σε κάθε γωνιά εμφανίζονται μικρές έξυπνες επιχειρήσεις εστίασης και διασκέδασης, με σύγχρονη αντίληψη και έμφαση στην αυθεντικότητα. Παράλληλα, η πόλη ενισχύεται σημαντικά με νέα καταλύματα υψηλής ποιότητας, τα οποία είναι σε θέση να καλύψουν οποιαδήποτε ανάγκη ή επιθυμία μπορεί να προκύψει για τους επισκέπτες. Στην Αθήνα δίνεται αυτήν τη στιγμή μια τεράστια ευκαιρία. Μετά από τρία χρόνια οργανωμένης και στοχευμένης εκστρατείας για την προώθηση και την επανατοποθέτηση της πόλης στο διεθνές στερέωμα, σήμερα μπορεί να γίνει πραγματικά μια city break πρόταση για όλο τον χρόνο», σημειώνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Ανδρέας Ανδρεάδης.
Ανάμεσα στις νέες πολυτελείς αφίξεις της περιοχής ανήκει και το καινούργιο ξενοδοχείο του Ομίλου Ηλέκτρα που βρίσκεται επί της οδού Μητροπόλεως, στο παλιό κτίριο του υπουργείου Παιδείας. Από την ξενάγηση που μας έκανε ο κ. Γιάννης Τσάκαλος, marketing director του Ομίλου Electra Hotels & Resorts, είδαμε πως πρόκειται για μια επένδυση που θα έχει δυναμικότητα 216 δωματίων και θα καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, για την ακρίβεια 13.000 τ.μ., ενώ η θέα από τον τελευταίο όροφο του ξενοδοχείου, όπου θα βρίσκεται το roof garden, είναι πανοραμική. Πρόκειται για ένα κτίριο που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καραντινό το 1959 και στο οποίο έγινε μια εκτεταμένη αναμόρφωση με κύριο στόχο να συμβαδίζει με τα σημερινά δεδομένα. Μεγάλη πρόκληση για το ξενοδοχείο αποτέλεσε η στατική ενίσχυση του κτιρίου, η οποία εξασφαλίζει επίπεδο αντισεισμικής ασφάλειας αντίστοιχο με αυτό των νέων κτιρίων. Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η αναμόρφωση του κτιρίου, που πραγματοποιήθηκε με σκοπό να αποκτήσει μια νέα, retro chic αισθητική, πάντοτε με σεβασμό και φρέσκια ματιά, δίνοντάς του με αυτό τον τρόπο μια σύγχρονη οπτική. Σημείο αναφοράς για το νέο ξενοδοχειακό συγκρότημα είναι η εκκλησία της Αγίας Δύναμης που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου, κουβαλώντας μια τεράστια ιστορία 500 χρόνων. Οι διαδικασίες κατασκευής του ξενοδοχείου ξεκίνησαν πριν από έναν περίπου χρόνο και τις επόμενες μέρες πιθανολογείται ότι θα ξεκινήσει η επίσημη λειτουργία του.
Ο Όμιλος Ηλέκτρα, με την κατασκευή αυτού του ξενοδοχείου, αποφάσισε να επενδύσει σε μια περιοχή στην οποία διαθέτει άλλα δύο ξενοδοχεία, στην οδό Ερμού και στη Ναυάρχου Νικοδήμου. Αναμφίβολα, πρόκειται για μια επένδυση που θα τονώσει τουριστικά την περιοχή και θα την αναβαθμίσει αισθητικά. Βασικό κριτήριο αποτέλεσε το κέντρο που αποτελεί τη βιτρίνα μιας πόλης και εκεί θα επιλέξει να κινηθεί κάθε τουρίστας, όπως συμβαίνει σε όλες τις πόλεις του εξωτερικού. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια της κατασκευής του ξενοδοχείου άνοιγαν γύρω από αυτό συνεχώς νέα καταστήματα, που σήμερα ξεπερνούν τα τριάντα, επενδύοντας στην ανερχόμενη δυναμική της περιοχής, ενώ αξίζει να επισημανθεί πως δημιουργούνται και αρκετές νέες θέσεις εργασίας. Εν τω μεταξύ, στον ίδιο δρόμο έχει προγραμματιστεί να κατασκευαστούν άλλα δύο ξενοδοχεία, το ένα δίπλα στο εστιατόριο «Αθηναϊκόν» και το άλλο στο διατηρητέο κτίριο που μέχρι πρόσφατα στέγαζε την επιχείρηση υφασμάτων Χυτήρογλου, που και αυτά θα τονώσουν με τη σειρά τους αυτήν τη νέα γειτονιά που δημιουργείται και παντρεύει την Πλάκα με το κέντρο, δίνοντάς της ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Σε όλη την περιοχή διακρίνει κανείς νέα καταστήματα εστίασης, που είναι προσαρμοσμένα στα καινούργια δεδομένα και στοχεύουν κυρίως στον τουριστικό πληθυσμό. Ατμοσφαιρικά καφέ, έθνικ εστιατόρια, αρτοποιεία και καταστήματα που πωλούν παγωτά ή χυμούς με όμορφες αισθητικές παρεμβάσεις. Μερικά από αυτά είναι το «Ergon Athens» στο Σύνταγμα, ο «Τηλέμαχος Athens» που άνοιξε στη στοά της Πανεπιστημίου στον θρυλικό Απότσο, το περουβιανό μπιστρό «La Pantera Negra» στην Πλάκα, το «Balcony» στα ψηλά του Κουκακίου, το «Νεράντζι» στη Μητροπόλεως και, φυσικά, το «Nolan» στη Βουλής. Γιατί, όμως, να επιλέξει κάποιος το κέντρο για να δημιουργήσει την επιχείρησή του; Τι είδους κοινό περιμένει και πόσο μπορεί να επηρεαστεί από δημοσιεύματα κορυφαίων ξένων μέσων; Συναντήσαμε τον ιδιοκτήτη του «Nolan», Κωνσταντίνο Πισσιώτη, ο οποίος μας δήλωσε: «Προτίμησα να ανοίξω ένα νέο εστιατόριο στο κέντρο της Αθήνας διότι η κουζίνα του Nolan ταίριαζε σε μια περιοχή που διακρίνεται για τον διεθνή της χαρακτήρα. Ήθελα μια περιοχή με κίνηση, που να έχει πολλούς τουρίστες, ενώ το σημαντικότερο είναι ότι κερδίζουμε σταδιακά την επιστροφή αρκετών Ελλήνων. Όταν σχεδιάζαμε το μαγαζί, προτιμήσαμε να απευθυνθούμε σε πελάτες-τουρίστες, διότι και το προφίλ μας ακολουθεί περισσότερο μια πιο έθνικ αισθητική». Φυσικά η επιλογή της τοποθεσίας δεν έγινε τυχαία από τον Κωνσταντίνο Πισσιώτη, αφού είχε πληροφορηθεί ήδη ότι απέναντι από το Nolan θα κατασκευαζόταν το πεντάστερο ξενοδοχείο του Ομίλου Ηλέκτρα, καθώς και ότι θα ακολουθούσαν άλλα δύο. «Πρέπει να είσαι διαρκώς εν κινήσει, ζωντανός, να παρακολουθείς τα social media και τα σχόλια που γράφονται σε μεγάλα ταξιδιωτικά sites.
»Αναμφισβήτητα, στην εποχή του διαδικτύου, η δημόσια εικόνα ενός μαγαζιού δεν είναι μόνο η βιτρίνα του αλλά και το τι γράφεται, είτε από καθημερινά σχόλια πελατών στα social media είτε σε μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Σκεφθείτε ότι αύριο περιμένουμε το "Condé Nast Traveller", ένα από τα κορυφαία ταξιδιωτικά περιοδικά στον κόσμο, το οποίο θα φιλοξενήσει δεκασέλιδο αφιέρωμα για το κέντρο της Αθήνας και την αναμόρφωσή του, ενώ πριν από λίγες μέρες έγραψε για εμάς η αμερικανική "Vogue". Για ένα μαγαζί είναι μια καλή ώθηση η αναφορά από μεγάλα μέσα ενημέρωσης, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι τουρίστες χειραγωγούνται από ταξιδιωτικά γραφεία. Δυστυχώς, οι ανεξάρτητοι και οι πιο ψαγμένοι τουρίστες είναι λίγοι. Γι' αυτόν το λόγο, εμείς, μαζί με άλλα εστιατόρια που προσφέρουν και αναδεικνύουν μια ενδιαφέρουσα κουζίνα, έχουμε σκοπό, το επόμενο χρονικό διάστημα, να προχωρήσουμε έτσι ώστε να αντιληφθεί ο μέσος τουρίστας ότι η Αθήνα δεν είναι μόνο μουσακάς και σουβλάκι. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον και αξιοπρεπέστατο γαστρονομικό κίνημα που ξεδιπλώνεται τους τελευταίους μήνες και ο κόσμος αξίζει να το δοκιμάσει. Ξεκάθαρα, πρέπει να μπει ένα τέλος στην κατάσταση που επικρατούσε μέχρι τώρα και ευτυχώς το πιο ελπιδοφόρο γεγονός είναι ότι στο κέντρο έχουν αρχίσει και δραστηριοποιούνται νέοι επιχειρηματίες, μια νέα γενιά με όραμα και σωστή αισθητική. Δεν συναντάς τους καρχαρίες που επιβιώνουν σε άλλες περιοχές. Το κέντρο ανεβαίνει και πρέπει όλοι να βοηθήσουμε ώστε να αναδειχθεί αυτή η νέα δυναμική. Βέβαια, όλη αυτή η προσπάθεια πρέπει να συνοδευτεί και από πρωτοβουλίες εκ μέρους του δήμου, όσον αφορά, π.χ., τα σκουπίδια και την καθαριότητα. Δεν γίνεται να προβάλλεσαι ως βιτρίνα μιας πόλης και να πνίγεσαι στη βρομιά. Ένα άλλο θέμα είναι οι πορείες. Αναλογιστείτε ότι τον Μάιο ήμασταν δέκα μέρες κλειστά, δηλαδή μιλάμε για μισό μήνα σχεδόν», επισημαίνει ο κύριος Πισσιώτης.
Μια νέα προσθήκη είναι και ο «Τηλέμαχος» στην Πανεπιστημίου. Ύστερα από μια επιτυχημένη πορεία στην Κηφισιά, αποφάσισε να κατέβει στο κέντρο. «Όλα εδώ γίνονται, είμαστε στο καλύτερο σημείο της Αθήνας. Προσδοκούμε ότι θα έχει μεγαλύτερη εμπορικότητα, καθώς και ότι το κέντρο μπορεί να αποκτήσει πάλι τη χαμένη του αίγλη. Η περιοχή του κέντρου αλλάζει, αποκτά ξανά κοσμοπολίτικο αέρα και είναι χρήσιμο το ότι μια νέα φουρνιά επιχειρηματιών στοχεύει στην αναβάθμισή του λόγω της τουριστικής αύξησης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι συνεχείς πορείες και το κλείσιμο των δρόμων. Ελπίζουμε ότι από δω και πέρα θα υπάρξει σταθερότητα, διότι αλλιώς οι επενδύσεις που έχουμε κάνει δεν θα έχουν κανένα νόημα ή προοπτική. Δείτε πόσα αφιερώματα γίνονται τελευταία στο κέντρο από εφημερίδες όπως η "Guardian" ή οι "New York Times". Κάτι δείχνει αυτό, μια νέα τάση που πρέπει να στηριχθεί για να αναπτυχθεί. Μας αρέσει που οι τουρίστες έρχονται και φεύγουν ενθουσιασμένοι. Αλλά αυτό ισχύει για όλους; Επίσης, έχει αυξηθεί και η ζήτηση, έχουν ακριβύνει τα ενοίκια και σου ζητούν τιμές που αγγίζουν μηνιαίως τα 10.000-12.000 ευρώ. Βέβαια, επικαλούνται το ότι είμαστε στο καλύτερο σημείο της Ελλάδας. Αξίζει πάντως να πούμε ότι γαστρονομικά η περιοχή τώρα αναπτύσσεται. Αυτή είναι η νέα λογική στο κέντρο. Και γίνεται μια καλή προσπάθεια, αρκεί να υπάρξει συνέχεια», λέει ο ιδιοκτήτης του «Τηλέμαχου», Γιώργος Τσιλιγκίρης.
Αναντίρρητα, είναι το μόνο κομμάτι του κέντρου συνολικά που ανταποκρίνεται στα στάνταρ μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, γι' αυτό και όλες οι πρωτοβουλίες κατατείνουν στη δημιουργία μιας κυκλικής δικτύωσης, βασιζόμενης στα πρότυπα μητροπολιτικών πόλεων. «Εμείς λειτουργούμε αμιγώς με τουρίστες, σχεδόν καθόλου με Έλληνες», λέει ο κ. Νίκος Ελευθεριάδης, ιδιοκτήτης του καφέ «Ρουά», λίγα μόλις μέτρα από το Μουσείο της Ακρόπολης. «Φέτος παρατηρήσαμε αύξηση σε σχέση με πέρσι. Πλέον, όλα έχουν γίνει πιο εύκολα, μπορείς να μάθεις οποιαδήποτε στιγμή από το διαδίκτυο πότε καταφθάνουν τα κρουαζιερόπλοια στον Πειραιά, ώστε να είσαι έτοιμος να τους υποδεχθείς και να φύγουν ευχαριστημένοι. Σίγουρα η περιοχή έχει αναβαθμιστεί αισθητά, αλλά αυτό οφείλεται καθαρά στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι ότι δεν υπάρχει ενημέρωση σχετικά με το πώς να κινηθεί κάποιος σε περίπτωση ατυχήματος. Σε όλες τις πόλεις του εξωτερικού υπάρχουν ταμπέλες για οτιδήποτε χρειαστείς. Είναι ωφέλιμο για όλους να έρχονται οι τουρίστες, αλλά θα ήταν πιο χρήσιμο να βοηθάμε όλοι ώστε να ξέρουν προς τα πού να κινηθούν, είτε για φαγητό, είτε για καφέ, είτε για μια βοήθεια πρώτης ανάγκης».
Το real estate στην περιοχή αλλάζει: Νέου τύπου τουριστικά καταλύματα και η επέλαση του Airbnb
Η άνοδος του τουρισμού έχει επηρεάσει σημαντικά και τον χώρο των ακινήτων στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Πέρα από τα πεντάστερα ξενοδοχεία που κατασκευάζονται και αυξάνουν τις αντικειμενικές αξίες, μια νέα πραγματικότητα έχει αλλάξει τις ισορροπίες. Αναφερόμαστε στην «οικονομία του διαμοιρασμού» αλλά και στην αναζήτηση, μέσω του διαδικτύου, της εύρεσης κατοικιών. Περιοχές όπως στου Μακρυγιάννη, πίσω από το Μουσείο της Ακρόπολης, γύρω από τη Μητροπόλεως, στο Μοναστηράκι ή στον Κεραμεικό έχουν επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες. Μεσίτες με τους οποίους συνομιλήσαμε μας τόνισαν ότι ειδικά το τελευταίο έτος δημοφιλείς υπηρεσίες εύρεσης κατοικιών και δωματίων, όπως η Airbnb, έχουν μεταβάλει τον χάρτη του real estate. «Η αναλογία κατοικιών-καταστημάτων είναι ένα προς οκτώ, ενώ η πιο σημαντική εξέλιξη αφορά τις ελάχιστες κατοικίες που πωλούνται ή ενοικιάζονται στο ιστορικό κέντρο και αποτελούν, σε συνδυασμό με τη συνολική αναβάθμισή του, την αιτία της κατακόρυφης αύξησης του ενδιαφέροντος. Αυτό συμβαίνει διότι παρατηρείται ένα νέο φαινόμενο, το οποίο διαμορφώνεται χωρίς διαφάνεια και ρυθμιστικό πλαίσιο. Πολλοί ιδιοκτήτες νοικιάζουν τα διαμερίσματα και τις περισσότερες φορές, χωρίς να το γνωρίζουν, αυτά υπενοικιάζονται σε τουρίστες, σε τιμή διπλάσια αυτής του αρχικού ενοικίου», λέει σύμβουλος ακίνητης περιουσίας που δραστηριοποιείται σε μεγάλο μεσιτικό γραφείο.
Η έλλειψη κατευθυντήριων δομών, το πρόβλημα της καθαριότητας, η κατάληψη των πεζοδρομίων από αυτοκίνητα και μηχανές, οι καθίζηση των δρόμων, οι διαλυμένοι πεζόδρομοι, η παράνομη στάθμευση, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, η ηχορρύπανση καθώς και η έλλειψη θέσεων πάρκινγκ συμπεριλαμβάνονται στη λίστα με τα πιο σημαντικά προβλήματα του ιστορικού κέντρου.
Ταυτόχρονα, συζητώντας για τις νέες πρακτικές με κάποιους ιδιοκτήτες που διαθέτουν τα σπίτια τους σε διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως ο κ. Γιάννης Οικονομόπουλος, καταλαβαίνουμε ότι οι βασικοί λόγοι που προχωρούν σε τέτοιες λύσεις είναι το δυσβάσταχτο φορολογικό βάρος. «Ο ΕΝΦΙΑ αποτελεί έναν φόρο που δεν σου επιτρέπει να διατηρήσεις το διαμέρισμά σου. Το γεγονός ότι είμαστε η μόνη χώρα που πληρώνουμε περισσότερο φόρο ιδιοκτησίας απ' ό,τι μεταβίβασης εξηγεί τον λόγο πολλοί στρέφονται σε δημοφιλείς διαδικτυακές υπηρεσίες εύρεσης καταλυμάτων», υποστηρίζει ο κύριος Οικονομόπουλος. Είναι μια κερδοφόρα λύση; «Οι τιμές στο ιστορικό κέντρο», μας λέει η κυρία Μπουλογεώργου, «κυμαίνονται από 300 έως και 500 ευρώ. Αν, λοιπόν, υπενοικιάζεις ένα διαμέρισμα με 40 ευρώ την ημέρα, μέσα σε διάστημα δέκα ημερών έχεις καταφέρει το μηνιαίο κόστος να έχει ξεπεραστεί, το κέρδος να διπλασιαστεί και όλα αυτά χωρίς καμία φορολογική επιβάρυνση». Πάντως, το ημερήσιο κόστος ενοικίασης, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Airbnb, για την Αθήνα αγγίζει κατά μέσο όρο τα 60 ευρώ, ενώ οι αγγελίες στη δική μας αναζήτηση για τις γειτονιές του κέντρου ξεπερνούσαν τις 300. Από τα στατιστικά στοιχεία της Airbnb, το κέρδος ανά εβδομάδα ανέρχεται στα 180 ευρώ, η αγγελία καταχωρίζεται δωρεάν, η προμήθεια ανέρχεται στο 3%, ενώ παρέχεται και Εγγύηση Οικοδεσπότη που μπορεί να αγγίξει τις 800.000, προστατεύοντας το σπίτι και την περιουσία από καταστροφές που μπορεί να προκύψουν από ατύχημα.
Στην ίδια λογική αναπτύσσονται και τα νέου τύπου hostels τα οποία λειτουργούν στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης ενός πιο εναλλακτικού και low budget τουρισμού. «Η βασική διαφορά είναι η μικρή κλίμακα, η ευελιξία της επιχείρησης, καθώς και η προσωπική σχέση με τους πελάτες. Δίνεται η δυνατότητα η διαμονή των πελατών να είναι αυτάρκης με υποδομές κανονικού σπιτιού, με κουζίνα, πλυντήριο, δορυφορική τηλεόραση και δωρεάν ίντερνετ υψηλής ταχύτητας. Επίσης, φρέσκα φρούτα, καφές και τσάι περιμένουν τους πελάτες στο διαμέρισμα. Δεν έχει ευρύχωρα lobbies, αλλά οι προσωπικοί χώροι είναι πολύ μεγαλύτεροι από ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, ενώ οι κοινόχρηστοι είναι σε πολύ ανθρώπινη κλίμακα, κάνοντας τη διαμονή φιλική κι ευχάριστη», θα πει ο κ. Σπύρος Δελαπόρτας από το Athens Green Apartments, το οποίο η «Guardian» επέλεξε ως ένα από τα καλύτερα που υπάρχουν. «Στη φετινή χρονιά ήταν πιο δυνατοί ο Μάιος και ο Ιούνιος, αλλά πεσμένοι ελαφρώς ο Ιούλιος και ο Αύγουστος σε σχέση με πέρσι. Νομίζω ότι αυτό οφείλεται στο Εuro και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Γενικά, θεωρώ ότι η Αθήνα ανεβαίνει λόγω της έλλειψη των φασαριών και των κινητοποιήσεων των προηγούμενων ετών, αλλά κυρίως πιστεύω ότι γινόμαστε πολύ ήρεμος προορισμός. Δειλά-δειλά γινόμαστε πιο "Βερολίνο" από το Βερολίνο», λέει ο John Consolas, manager του Alice Inn Athens. «Αναμφισβήτητα, σχεδόν όλοι οι τουρίστες σήμερα ψάχνουν μια πιο αυθεντική εμπειρία κατά τη διαμονή τους και τα bnb's το προσφέρουν αυτό πολύ καλύτερα από τα συμβατικά ξενοδοχεία. Πάντως, παρατηρώ αύξηση της προσφοράς τα τελευταία δύο έτη, από bnb's, boutique hotels και hostels. Ήταν αναμενόμενο βέβαια, απλώς όσοι ξεκινούν τώρα αντιμετωπίζουν πιο σκληρό ανταγωνισμό στην αγορά καθώς ωριμάζουν οι συνθήκες. Πιστεύω ότι είναι μια πραγματικά καινοτόμα και πανέξυπνη λύση. Μπορεί να έχει προβληματίσει ολόκληρο τον κλάδο της φιλοξενίας και των ξενοδοχείων παγκοσμίως, αλλά δίνει λύσεις σε ιδιώτες και ταξιδιώτες που δεν υπήρχαν μέχρι τώρα. Ένα παράδειγμα που έμαθα τελευταία είναι ότι πλέον βλέπουμε αυξημένη παρουσία ξένων τουριστών σε προορισμούς όπως οι Σπέτσες, επειδή για πρώτη φορά μπορούν να βρουν διαμονή εκεί. Τέλος, είναι μια κερδοφόρα εφαρμογή, αλλά με περιορισμούς λόγω του μικρού αριθμού δωματίων, γεγονός που λειτουργεί ανασταλτικά όσον αφορά τα έσοδα», προσθέτει.
Η ανάπτυξη φέρνει νέες προκλήσεις στον Δήμο της Αθήνας
Η ανάπτυξη της περιοχής έρχεται, αλλά τα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Η έλλειψη κατευθυντήριων δομών, το πρόβλημα της καθαριότητας που έχουμε επισημάνει αναλυτικά σε προηγούμενο ρεπορτάζ, η κατάληψη των πεζοδρομίων από αυτοκίνητα και μηχανές, οι καθίζηση των δρόμων, οι διαλυμένοι πεζόδρομοι, η παράνομη στάθμευση, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, η ηχορρύπανση καθώς και η έλλειψη θέσεων πάρκινγκ συμπεριλαμβάνονται στη λίστα με τα πιο σημαντικά προβλήματα του ιστορικού κέντρου. Οι ανησυχίες είναι προφανείς και τα ερωτήματα πολλαπλά. Μπορούν η πολιτεία και ο δήμος να βρουν τις αναγκαίες λύσεις και να συμβάλουν αποφασιστικά στην ανασύνθεση της περιοχής; Είναι εφικτό να καταγραφούν οι παραλείψεις, να ληφθούν άμεσα μέτρα και να γίνουν συντονισμένες ενέργειες που θα συμβαδίσουν με τις θετικές κινήσεις που πραγματοποιούνται καθημερινά στην περιοχή; Θα βρει ανταπόκριση η ιδιωτική πρωτοβουλία; Και τέλος, σε μια περιοχή όπου τα τελευταία χρόνια κυριαρχούσαν η παρακμή και η εγκατάλειψη, μήπως αυτή η περίοδος αποτελεί την κατάλληλη ευκαιρία, ώστε το αθηναϊκό κέντρο να εξελιχθεί σε καθρέφτη της πόλης;
