Είναι που στο συλλογικό υποσυνείδητο τα κυπαρίσσια έχουν συνδεθεί με τα νεκροταφεία, καθότι κατά κόρον φυτεμένα ανάμεσα σε μαρμάρινους τάφους, που ποτέ δεν τα είχα περί πολλού.
Είναι και που δεν έχουν φυλλωσιές, παχύ ίσκιο, υποσχόμενη δροσιά για να κρύβουν κάτω από τα κλαδιά τους τραπεζάκια και θαμώνες στις γεμάτες πλατείες που μάλλον πολλοί δεν τα έχουν περί πολλού. Κι όμως, μια κυπαρισσένια δεντροστοιχία σε ένα αναπάντεχο μέρος, όχι χωριό, όχι επαρχία, όχι νησί, αρκεί για να ανατρέψει μια προκατάληψη ζωής...
Στις παρυφές των Πατησίων, περνώντας μόλις τη μικρή πέτρινη γέφυρα του Ποδονίφτη, δεν υπάρχει κάποια κραυγαλέα αλλαγή που να προϊδεάζει για είσοδο σε άλλη δημοτική επικράτεια. Το αστικό τοπίο παραμένει σχεδόν απαράλλαχτο. Όμως κάτι αλλάζει. Αδιόρατα.
Η μεγάλη μπλε πινακίδα που ρητά ενημερώνει για την είσοδο στη Νέα Φιλαδέλφεια είναι πάντα εκεί. Αν και υπερβολικά προφανής, ακόμα κι όταν δεν την κρύβουν οι φουντωμένες φυλλωσιές των πλατανιών, για να την προσέξει κάνεις...
Κι έτσι η αλλαγή αστικού εδάφους γίνεται πια θέμα προσωπικής παρατηρητικότητας και μάλλον λεπτής.
Το ύψος των σπιτιών χαμηλώνει. Τα πεζοδρόμια πλαταίνουν. Και φυσικά το πράσινο αλλάζει.
Η χαμηλότερη βλάστηση, εσπεριδοειδή και μουριές, δίνει τη θέση της σε αγέρωχα, ευθυτενή κυπαρίσσια, εκατοντάδες κυπαρίσσια των οποίων η χιλιομετρική συνέχεια διαταράσσεται ελάχιστα και σποραδικά από κάποιον πλάτανο, πεύκο ή ευκάλυπτο.
Είναι τα κυπαρίσσια της Φιλαδέλφειας, μια δεντροστοιχία - τοπόσημο που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
Φυτεύτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και κάποια νωρίτερα που σημαίνει πως τα γηραιότερα από αυτά είναι ενενήντα χρόνων.
Κοσμούν τους δύο βασικούς άξονες της Νέας Φιλαδέλφιας: Στη Δεκελείας 211 κυπαρίσσια υψώνονται στις πρασιές με το κόκκινο τούβλο εκατέρωθεν του δρόμου σε μήκος 2.262 μέτρων και στην Πίνδου άλλα 48 που καλύπτουν έκταση 721 μέτρων.
Όμως, γιατί κυπαρίσσια; Δεν είναι ξεκάθαρο γιατί επιλέχτηκε το αειθαλές αυτό καλλωπιστικό καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία, λέει η Κυριακή Κλοκίτη, γεωπόνος του Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας.
«Ο οικισμός στη Ν. Φιλαδέλφεια κατοικήθηκε το 1927 από πρόσφυγες και δημιουργήθηκε εκατέρωθεν του δρόμου που οδηγούσε στα ανάκτορα του Τατοΐου. Υπάρχουν αναφορές ότι ενδεχομένως τα κυπαρίσσια να φυτεύτηκαν για να "οδηγούν" στο Τατόϊ» λέει η ίδια.
Ωστόσο, ίσως οι λόγοι να ήταν αποκλειστικά πρακτικοί καθώς η ριζική δομή των κυπαρισσιών, δέντρων ανθεκτικών σε συνθήκες ξηρασίας και ανέμους, που συχνά χρησιμοποιούνται κι ως ανεμοφράκτες, είναι μέσου βάθους που δημιουργεί κάτι σαν δίχτυ σε πιο επιφανειακά στρώματα, με αποτέλεσμα η ανάπτυξή τους να μην απειλεί κράσπεδα και πεζοδρόμια.
Τα κυπαρίσσια έχουν μητρώα, «έχουν καταγραφεί από το 2009 και υπάρχει ένα μητρώο με την ακριβή θέση, διάμετρο και ύψος που συντάχθηκε το 2009 από μελετητικό γραφείο, για αυτά τα άτομα κυπαρισσιού ώστε να διευκολύνονται μέτρα διαχείρισης» που γίνεται από τον δήμο Νέας Φιλαδέλφειας.
Μάλιστα, κάποια στιγμή έγινε προσπάθεια αναγνώρισής τους ως φυσικού μνημείου της περιοχής, πρωτοβουλία που δεν καρποφόρησε.
«Επειδή τα κυπαρίσσια στη Ν. Φιλαδέλφεια είναι συνδεδεμένα με την ιστορική μνήμη και τη ζωή των κατοίκων και είναι μοναδικά στοιχεία του τοπίου έγινε μια προσπάθεια το 2015 με εμπεριστατωμένη έκθεση και έγγραφα του Δήμου προς την Περιφέρεια και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση να κηρυχθούν αυτές οι δεντροστοιχίες κυπαρισσιών ως προστατευόμενα στοιχεία του τοπίου. Οι υπηρεσίες αυτές απάντησαν ότι δεν ήταν αρμόδιες και παρέπεμπαν σε διαδικασίες ασαφείς σχετικά με τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου που δυστυχώς δεν προχώρησαν» εξηγεί η κα. Κλοκίτη.
