Το 2020 αναμένεται να είναι ακόμη μια χρονιά κατά την οποία το ζήτημα της Airbnb θα βρεθεί στο επίκεντρο τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και στην Ελλάδα.
Η πρόσφατη απόφαση από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πως η εταιρεία Airbnb είναι μία online υπηρεσία κρατήσεων και όχι μεσιτική υπηρεσία ακινήτων, σηματοδοτεί ένα νέο γύρο εξελίξεων, ειδικά για όσους μάχονται την τεράστια ανάπτυξή της σε μητροπόλεις όπως η Αθήνα και αλλού στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση φέρεται να ετοιμάζει νομοσχέδιο ρύθμισης που θεωρητικά θα φέρει μια ισορροπία στο πλαίσιο για το τι θα ισχύει με τα διαμερίσματα που διατίθενται σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
To νομοσχέδιο που ίσως αλλάξει το τοπίο
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, το νομοσχέδιο βρίσκεται στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας του κυρίως από τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού. Πηγές με γνώση των σχεδιασμών για το νομοσχέδιο που αναμένεται με την αρχή της νέας χρονιάς, αναφέρουν ότι η δραστηριότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών θα επιτρέπεται ή θα απαγορεύεται ανάλογα και με τις προβλέψεις του κανονισμού κάθε πολυκατοικίας.
Η πρόβλεψη αυτή ωστόσο, διχάζει τα υπουργεία καθώς το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι δεν θα ήταν απαραίτητη η νομοθέτηση αυτή διότι θα οδηγούσε σε γενικευμένη τροποποίηση των κανονισμών των πολυκατοικιών. Εξάλλου κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και σήμερα με αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των πολυκατοικιών, χωρίς τη συγκεκριμένη ρύθμιση. Το υπουργείο απασχολεί η πρόβλεψη για μπλοκάρισμα από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες ακινήτων που μισθώνονται διαδικτυακά χωρίς να διαθέτουν επαληθευμένο Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ), αλλά και χωρίς την αναγραφή του ΑΦΜ του διαχειριστή του ακινήτου Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Τουρισμού δίνει έμφαση στις προδιαγραφές που θα πρέπει να πληρούν τα καταλύματα, ώστε αφενός να διαφυλάσσονται η ποιότητα της τουριστικής εμπειρίας (στοιχειώδεις κανόνες φιλοξενίας) και το κοινωνικό της αποτύπωμα και αφετέρου να μη δημιουργούνται προβλήματα στις σχέσεις των επισκεπτών με τους υπόλοιπους χρήστες (ιδιοκτήτες – ενοίκους) των πολυκατοικιών. Από το υπουργείο υποστηρίζεται ότι τα καταλύματα που διατίθενται στις πλατφόρμες δεν θα πρέπει να υστερούν ως προς τις παροχές έναντι των αδειοδοτημένων ενοικιαζόμενων δωματίων. Προτείνεται η επιβολή κανόνων που θα αφορούν την ασφάλεια των τουριστών, αλλά και η υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη όλων των προσφερόμενων προς μίσθωση καταλυμάτων.
Επίσης, προτείνεται οι ενασχολούμενοι με την τουριστική διαμονή να διατηρούν υποχρεωτικά πλήρη φάκελο για το ακίνητο που μισθώνουν ενώ και τα ακίνητα θα πρέπει να πληρούν τους γενικούς κανόνες ασφαλείας (για παράδειγμα, οδηγίες για το τι θα πρέπει να γίνει σε περίπτωση σεισμού, πλημμύρας ή πυρκαγιάς). Κοινή είναι η θέση των υπουργείων, όπως σημειώνει το δημοσίευμα, να μην υπάρχει κανένας περιορισμός όσον αφορά τον αριθμό των ακινήτων που θα μισθώνονται ανά ΑΦΜ, ούτε να επιβληθεί γεωγραφικός ή χρονικός περιορισμός.
Το πρόβλημα στις πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη
Μπορεί ένα νέο πλαίσιο να φέρει ρύθμιση στη χρήση Airbnb, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πως θα αλλάξει μια υπαρκτή κατάσταση που δείχνει να παγιώνεται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Τα σημάδια λίγο πριν το τέλος της χρονιάς και τα στοιχεία δείχνουν πως οι τιμές των ενοικίων έχουν απογειωθεί. Το να βρει κανείς σπίτι είναι ακόμη πιο δύσκολο- και ακριβό.
Ιδιαίτερα αυξημένες ήταν στο εννεάμηνο του 2019 οι τιμές διαμερισμάτων στη Θεσσαλονίκη, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος, που καταγράφει, πανελλαδικά, άλμα 55,1% στην καθαρή εισροή κεφαλαίων για αγορές ακινήτων από ξένους επενδυτές για το ίδιο διάστημα, σε σύγκριση με το 2018.
Συγκεκριμένα, η ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης πέτυχε αξιοσημείωτο ρυθμό αύξησης των τιμών διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους), η οποία έφτασε το 7,6%. Όπως εξηγεί η ΤτΕ, η ανάκαμψη αυτή ήταν πρωτίστως αποτέλεσμα του επενδυτικού ενδιαφέροντος για αγορά κατοικιών, που στη συνέχεια αξιοποιούνται από τους ιδιοκτήτες για βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb. Η ουσιαστική αύξηση της ζήτησης από απλούς ιδιώτες, αλλά και από επιχειρήσεις για επαγγελματικά ακίνητα παραμένει το μεγάλο ζητούμενο.
Απογείωση τιμών και στην Αθήνα, ηπιότεροι ρυθμοί στις άλλες πόλεις
Στην Αθήνα, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 10,3%. Στις άλλες μεγάλες πόλεις και τις λοιπές περιοχές της χώρας οι ρυθμοί που καταγράφονται είναι ηπιότεροι (4,5% και 4,8% αντίστοιχα). Η ιδιαίτερη δυναμική της οικιστικής αγοράς της πρωτεύουσας αποτυπώνεται και στους σημαντικά υψηλούς ρυθμούς αύξησης του αριθμού και του όγκου των νέων οικοδομικών αδειών της Αττικής κατά το οκτάμηνο του 2019 (74,6% και 50,1% αντίστοιχα έναντι της ίδιας περιόδου του 2018), σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Με βάση τα στοιχεία εκτιμήσεων που έχουν συγκεντρωθεί από τα πιστωτικά ιδρύματα, το εννεάμηνο του 2019 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν αυξημένες κατά 7,4% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 1,3% το αντίστοιχο διάστημα του 2018.
Η βελτίωση των συνθηκών της αγοράς κατοικιών καταγράφεται και σε επίπεδο χώρας, με τις επενδύσεις σε κατοικίες να ενισχύονται κατά 9,8% το εννεάμηνο του 2019, έναντι 12,5% την αντίστοιχη περίοδο του 2018.
Όπως επισημαίνει η κεντρική τράπεζα, στην αύξηση της ζήτησης κατοικιών έχει συντελέσει το έντονο ενδιαφέρον για στοχευμένα οικιστικά ακίνητα, τα οποία, ειδικά μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων, έχουν αποκτήσει επενδυτικά χαρακτηριστικά και προσφέρουν αποδόσεις κοντά στα επίπεδα των επαγγελματικών χρήσεων.
Η πόλη ανάποδα
Πρόσφατα έγινε γνωστό πως στη Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει καμπάνια συλλογής υπογραφών προκειμένου να ζητηθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο να συζητήσει το θέμα της αύξησης των ενοικίων και της βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb). Η πρωτοβουλία ανήκει στη δημοτική παράταξη Πόλη Ανάποδα.Για να τεθεί το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο απαιτούνται 25 υπογραφές, ωστόσο από την παράταξη αναμένουν πολύ μεγαλύτερο αριθμό υπογραφών.
Από την Πόλη Ανάποδα, λένε στο typosthes.gr πως πρόκειται για μια πρωτοβουλία με σκοπό την ανάδειξη ενός από τα σημαντικότερα το προβλήματα της πόλης που είναι «η ελάχιστη δυνατότητα που έχει ένας εργαζόμενος, ένας νέος, ένας φοιτητής, κάποιος που δεν έχει πάνω από 600 ευρώ το μήνα για ενοίκιο που του ζητούν να μπορεί να βρει μια αξιοπρεπή κατοικία».
Βασικός παράγοντας αύξησης των ενοικίων στην πόλη της Θεσσαλονίκης, είναι η επέκταση και αλόγιστη χρήση των οικημάτων ως εμπορικά ακίνητα Airbnb, λένε όσοι στηρίζουν την καμπάνια και επισημαίνουν ότι ο νόμος της ρύθμισης της βραχυχρόνιας μίσθωσης μέσω πλατφορμών τύπου Airbnb προβλέπει να υπάρξουν περιορισμοί και αυτό, όπως σημειώνουν, θα ζητήσουν από το δημοτικό συμβούλιο.
«Θα απαιτήσουμε να ενταχθεί η Θεσσαλονίκη στις γεωγραφικές περιοχές στις οποίες πρέπει να επιβληθούν οι περιορισμοί που προβλέπει ο νόμος», τονίζουν χαρακτηριστικά. Προβλέπει, όπως λένε δύο πολύ συγκεκριμένες ρυθμίσεις σε περιοχές που υπάρχει πρόβλημα και θεωρούν ότι τουλάχιστον αυτές πρέπει να εφαρμοστούν «αλλιώς εθελοτυφλεί και ο δήμος και το κράτος».
Συγκεκριμένα, η παράταξη καλεί τις δημότισσες και τους δημότες να στηρίξουν έμπρακτα την προσπάθειά της υπογράφοντας από σήμερα το παρακάτω κείμενο:
Αίτημα προς το Δημοτικό Συμβούλιο να συζητηθεί το θέμα των ενοικίων και της βραχυχρόνιας μίσθωσης
Να προστατευτούν οι ενοικιαστές, να ελεγχθούν τα νοίκια, να περιοριστεί η βραχυχρόνια μίσθωση (AirBnB)
Εδώ και λίγα χρόνια τα ενοίκια στη Θεσσαλονίκη όλο και ανεβαίνουν, ενώ γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεις σπίτι, ακόμα κι ακριβό. Πολλοί νέοι/ες αναγκάζονται να μένουν στους γονείς τους, ενώ όσοι/ες δεν έχουν κι αυτή τη δυνατότητα, φεύγουν από την πόλη ή τη χώρα. Η Θεσσαλονίκη γίνεται αφιλόξενη για τους κατοίκους της.
Βασικός παράγοντας αυτής της κατάστασης είναι η βραχυχρόνια μίσθωση, μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες όπως το AirBnB. Ειδικά, η εμπορική εκμετάλλευση πολλών σπιτιών από εταιρείες ή μεγαλοϊδιοκτήτες αφαιρεί τα σπίτια από τη διάθεση των πραγματικών κατοίκων και τραβάει όλα τα ενοίκια προς τα πάνω.
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και σε πολλές άλλες πόλεις, όπως στο Βερολίνο ή τη Βαρκελώνη. Εκεί όμως οι Δήμοι έχουν πάρει κάποια ελάχιστα μέτρα για να προστατέψουν τους ενοικιαστές. Το ίδιο ζητάμε κι εμείς από τον Δήμο Θεσσαλονίκης.
Συγκεκριμένα, ζητάμε από το Δημοτικό Συμβούλιο:
με βάση το άρθρο 5 του Καταστατικού, να θέσει το θέμα στην επόμενη συνεδρίασή του,
να πάρει συγκεκριμένες αποφάσεις, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, που να προστατεύουν τους ενοικιαστές από την ανεξέλεγκτη αύξηση των ενοικίων,
να ζητήσει την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για την περιοχή της Θεσσαλονίκης για να επιβληθούν οι κατάλληλοι περιορισμοί της βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως προβλέπει και ο σχετικός Νόμος 4472/17 (άρθρο 111, παράγραφος 8), σύμφωνα με τον οποίο:
«Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Οικονομικών και Τουρισμού μπορεί, για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας, να καθοριστούν γεωγραφικές περιοχές, όπου θα ισχύουν περιορισμοί στη διάθεση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση ως εξής: α. Να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση άνω των δύο (2) ακινήτων ανά Α.Φ.Μ. δικαιούχου εισοδήματος. β. Η μίσθωση κάθε ακινήτου να μην υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος [...]. Υπέρβαση της διάρκειας του προηγούμενου εδαφίου επιτρέπεται, εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει για μίσθωση ή υπεκμίσθωση, δεν ξεπερνά τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος.δηλαδή ενοικίαση ως 2 ακίνητα ανά ΑΦΜ και ως 90 ημέρες το χρόνο .»
Με πληροφορίες από Voria.gr/ Typosthess.gr
