«Η Ευρώπη πρέπει να σώσει την Ελλάδα για να σώσει τον εαυτό της», είναι ο τίτλος άρθρου του Βρετανού ιστορικού και καθηγητή Ευρωπαϊκών Σπουδών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Τίμοθι Γκάρτον Ας, στον Guardian. «Ακόμα και αν δεν νοιάζεστε για τον ελληνικό λαό, σας προειδοποιώ - το ρήγμα του Grexit θα ταρακουνήσει ολόκληρη την ήπειρο», τονίζει μεταξύ άλλων.
Όπως επισημαίνει, οι συνέπειες της παραμονής της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης θα είναι άσχημες, αλλά αυτές της ενδεχόμενης εξόδου της θα είναι χειρότερες. «Δεν θα είναι μόνο οικονομικές, αλλά και ανθρώπινες, γεωπολιτικές και ιστορικές. Η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ η ίδια ξανά».
Οι συνέπειες ενός Grexit «δεν θα είναι μόνο οικονομικές, αλλά και ανθρώπινες, γεωπολιτικές και ιστορικές. Η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ η ίδια ξανά».
Ο Τίμοθι Γκάρτον Ας σημειώνει πως ένα Grexit θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και αύριο. Επισημαίνει πως αυτό έχει σημασία αν συμβεί επειδή αρχικά οι αγορές θα αντιληφθούν ότι η ένταξη στην ευρωζώνη δεν είναι μη αναστρέψιμη και η μετάδοση στα κρατικά ομόλογα των πιο αδύναμων της ευρωζώνης πιθανόν να μην είναι άμεση, αλλά οποιαδήποτε νέα κρίση σε μια αδύναμη οικονομία θα μπορούσε δυνητικά να προκαλέσει επιθετική κερδοσκοπία.
Επίσης, κάνει λόγο για το οικονομικό και κατά συνέπεια ανθρώπινο κόστος στην Ελλάδα, τονίζοντας: «αποδώστε το φταίξιμο όπου θέλετε, το γεγονός παραμένει ότι πολλοί Έλληνες έχουν υποφέρει τρομερά». Τονίζει πως οι πραγματικές δαπάνες της ελληνικής οικονομίας μειώθηκαν κατά περίπου ένα τρίτο σε επτά χρόνια, με σχεδόν ένα στους δύο νέους να είναι χωρίς δουλειά, ενώ αναφέρεται και στην αύξηση των αυτοκτονιών κατά 35% μεταξύ 2012-2012.
Ο Βρετανός ιστορικός υπογραμμίζει ότι αν η Ελλάδα βγει από την ευρωζώνη, κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι θα μπορούσε να συμβεί, αλλά ο νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης εκτιμά ότι το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι η πιο δραματική πτώση του βιοτικού επιπέδου στην πρόσφατη οικονομική ιστορία. Σύμφωνα με το άρθρο, η αγανάκτηση του κόσμου θα εκφραστεί μέσω της κάλπης, και «εκτός αν συμβεί κάποιο θαύμα, αυτό σίγουρα θα οδηγήσει σε μια ακόμη πιο ριζοσπαστική, λαϊκιστική, εθνικιστική κυβέρνηση, είτε από τα αριστερά είτε δεξιά».
Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε σοβαρές συνέπειες για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη θέση της στον κόσμο, προειδοποιεί ο ιστορικός. «Είτε μια έξοδος από την ευρωζώνη θα πρέπει να συνεπάγεται σε αυστηρά θεωρητική νομική βάση και έξοδο από την ΕΕ, είτε όχι, στην πράξη τα άλλα κράτη-μέλη θα προσπαθούσαν να διατηρήσουν την Ελλάδα εντός της ΕΕ –και στη χειρότερη περίπτωση, μια αποδέσμευση από την ΕΕ πρακτικά θα έπαιρνε χρόνια. Στο μεταξύ, μια ριζοσπαστική κυβέρνηση στη χώρα μετά το Grexit θα μπορούσε για παράδειγμα να ασκήσει βέτο στην επιβολή περαιτέρω κυρώσεων στη Ρωσία σε σχέση με την Ουκρανία.
»Και ενώ η Μόσχα μπορεί επί της ουσίας να μην προσφέρει πολλά χρήματα, θα ήταν ιδιαιτέρως ικανοποιημένη αν της δινόταν η ευκαιρία να παίξει το πολιτικό χαρτί της αλληλεγγύης μεταξύ δύο μεγάλων εθνών της ορθόδοξης πίστης. Όσο για τους χιλιάδες πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, που διασχίζουν ήδη τη Μεσόγειο, η Αθήνα δεν θα είχε κίνητρο να μην τους στέλνει απευθείας στους πλουσιότερους Ευρωπαίους που (σύμφωνα με την οπτική που θα είχαν διαμορφώσει οι Έλληνες) εγκατέλειψαν την Ελλάδα στη μοίρα της».
Ο Τίμοθι Γκάρτον Ας αναφέρει επίσης ότι ρώτησε ένα πρώην υπουργό της τουρκικής κυβέρνησης για το πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η Τουρκία. Του απάντησε πως σε μια τέτοια περίπτωση, με μία υποτιμημένη νέα δραχμή, η Ελλάδα θα προσέφερε στην τουρκική τουριστική βιομηχανία μεγαλύτερο ανταγωνισμό τιμών, αλλά γεωπολιτικά το Grexit θα αποδυνάμωνε περαιτέρω το δέλεαρ της ένταξης στην ΕΕ. Αντίθετα, η Τουρκία θα επεδίωκε να καταστεί από μόνη της περιφερειακή δύναμη.
Το άρθρο υπογραμμίζει πως στο μεταξύ, η Κίνα ήδη κατέχει τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων στον Πειραιά και το έχει χαρακτηρίσει ως ζωτικής σημασίας σημείο εισόδου στην Ευρώπη. Το Πεκίνο, με τα τεράστια αποθέματα ξένου συναλλάγματος, θα ήταν ιδιαιτέρως ικανοποιημένο να «μαζέψει τα κομμάτια» της Ελλάδας – και κατά συνέπεια να αποκτήσει περαιτέρω επιρροή εντός της ΕΕ.
«Το μέρος που κάποτε ήταν το λίκνο τόσο της Ευρώπης όσο και της δημοκρατίας», τονίζει, «θα είναι πλέον μόνο η άκρη της ουράς του κινεζικού δράκου. Και αργά ή γρήγορα, θα υπάρξει κάποιο κεντρί στην εν λόγω ουρά».
Συνεπώς, καταλήγει ο ιστορικός, «ακόμα και αν δεν έχετε ούτε ίχνος συμπάθειας για τους Έλληνες [...] εφόσον έχετε λίγο μυαλό στο κεφάλι σας και νοιάζεστε έστω και λίγο για το μέλλον της Ευρώπης, καταλαβαίνετε για ποιους λόγους πρέπει να διασώσουμε την Ελλάδα».
